دلار تا پایان سال ۸۵ هزار تومان باقی می‌ماند

رامتین موثق

اواخر سال گذشته و در اوایل سال جاری، به دلیل ترس از به توافق نرسیدن ایران و آمریکا و افزایش سطح تنش‌ها، انتظارات تورمی به اوج خود رسید و این امر باعث شد که بازارهای مالی، از جمله دلار واکنش نشان دهند و پی در پی شاهد ریزش بورس یا رکورد زدن قیمت دلار باشیم. در نهایت این انتظارات دلار را به قیمت تاریخی 100 هزارتومان و بیشتر رساند.

یک کارشناس بازارهای مالی: دلار در زمان جنگ شل بالا رفت و زیر پایش خالی بود؛ معاملات سنگین و جدی شکل نگرفت که دلار را در قیمت ۹۶ هزارتومان پایدار کند. وقتی دلار شل بالا برود و زیرش خالی باشد، به راحتی سقوط می‌کند و برای همین این قیمت ماندگار نبود

اما با شروع مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا و دیدار عراقچی و هیات آمریکایی در عمان و ایتالیا، این انتظارات مقداری فروکش کرد و قیمت دلار حتی تا 78 هزارتومان نیز ریخت اما در اواخر خرداد 1404 حمله اسرائیل به ایران باعث شد که مذاکرات متوقف شود و در نهایت آنچه مردم را می‌ترساند سرشان آمد. اما در این شرایط دلار نهایتا تا 95500 تومان رسید و قیمت تاریخی قبل از عید خود را تکرار نکرد. برخی این امر را نشانه درایت سیاستگذار پولی در کنترل بازار ارز می‌دانند.

با قطعی شدن صلح میان ایران و اسرائیل هم دلار تا 84 هزارتومان سقوط کرد اما در هفته گذشته به دلیل ترس از افزایش تنش‌ها دوباره دلار افزایش قیمت را تجربه کرد و در روز سه‌شنبه 10 تیر ماه به اوج خود یعنی 92 هزارتومان رسید که در روز چهارشنبه با 2 هزارتومان جرح و تعدیل در نهایت در 90 هزارتومان متوقف شد.

از آنجا که قیمت دلار یکی از مولفه‌های اصلی اقتصاد ایران است، در این گزارش در گفت‌وگو با یکی از تحلیلگران بازارهای مالی به سناریوهای پیش‌روی دلار در سال جاری پرداخته شده است.

با دلار 100 هزارتومانی دلیلی بر سرمایه‌گذاری نبود

یک کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره علت افزایش قیمت دلار در شرایط جنگی و پساجنگی، ابتدا به دلیل افزایش قیمت دلار در اوایل سال به بالای 100 هزارتومان پرداخت و اظهار کرد: دلار در روزهای عید ۱۰۶ هزارتومان شد اما وقتی جنگ شد، دلار نهایتا به ۹۵ هزارتومان رسید.

سجاد بوربور توضیح داد: در عید جنگی نداشتیم و حتی سایه جنگ هم پررنگ نبود، احتمالات به آن سمت می‌رفت که ماجرا در فضای دیپلماسی حل شود. آن زمان ارزش دلار با نقدینگی اول سال که به گفته بانک مرکزی حدودا ۱۰ هزار همت بود و با رشد اقتصادی ۳ درصد ناپایدار، ۶۲ هزارتومان بود اما قیمت تا 100 هزارتومان بالا رفت و یک حباب عجیب و غریب مثبتی شکل گرفت.

او با اشاره به نرخ 34 درصدی اوراق درآمد ثابت در اوایل سال، این رقم را نشانه هوشمندی سیاست‌گذار در آن دوران دانست.

این تحلیلگر مسائل ارز یادآور شد: در سال ۹۶ چه شد که آقای سیف هرچه سکه در بازار حراج کرد مردم خریدند؟ آن زمان دلار در بازار ۴ هزارتومان بود اما ارزش ذاتی آن حدودا ۱۰ هزارتومان برآورد می‌شد و این ارز خارجی می‌توانست جامپ‌های اساسی کند. برای همین است که بانک مرکزی هرچه سکه در بازار عرضه کرد مردم خریدند و بازار را جارو کردند.

بوربور افزود: این اتفاق نباید دوباره شکل می‌گرفت، آن هم در دوره ترامپی که باید با او وارد مذاکره می‌شدیم زیرا اگر قرار بود که دوباره شیطنت اقتصادی بکنند، اگر دلار نزدیک ارزش ذاتی‌اش یعنی ۶۲ هزارتومان می‌بود، فشاری عجیب و غریب به بازارهایی نظیر بورس، طلا، دلار و در کل بازارهای دلار پایه وارد می‌شد اما وقتی دلار را به هر دلیلی خیلی کم‌جان به ۱۰۶ هزارتومان رساندند، دیگر کسی دلیلی نداشت سکه و دلار بخرد. 

به اعتقاد او، دلار بالای 100 هزارتومان خیلی عدد تندی بود و با این قیمت اصلا کسی در کالای دلار پایه سرمایه‌گذاری نمی‌کرد در نتیجه در این بخش تورمی شکل نگرفت.

وقتی می‌بینیم که جنگ هم شد و دلار بالای ۱۰۰ تومان نرفت، یعنی اینکه ارزش ذاتی خیلی پایینتر از قیمتی بود که در آن زمان معامله می‌شد. اوایل سال 1404 ارزش ذاتی دلار حدودا 62 هزارتومان بود و با حدود ۴ ماهی که از سال گذشته، ارزش ذاتی ۶۷ هزارتومان شده است. اگر قرار باشد قیمت خیلی از ارزش فاصله و حباب مثبت شکل بگیرد، به راحتی این حباب می‌ترکد و قیمت به سمت ارزش متمایل می‌شود

زیر پای دلار در زمان جنگ خالی بود

این کارشناس درباره قیمت دلار در زمان جنگ تحلیل کرد: وقتی می‌بینیم که جنگ هم شد و دلار بالای ۱۰۰ تومان نرفت، یعنی ارزش ذاتی خیلی پایینتر از قیمتی بود که در آن هنگام معامله می‌شد.

بوربور ادامه داد: اوایل سال 1404 ارزش ذاتی دلار حدودا 62 هزارتومان بود و با این حدودا ۴ ماهی که از سال گذشته، ارزش ذاتی ۶۷ هزارتومان شده است. اگر قرار باشد قیمت خیلی از ارزش فاصله و حباب مثبت شکل بگیرد، به راحتی این حباب می‌ترکد و قیمت به سمت ارزش متمایل می‌شود.

او تاکید کرد: به همین دلیلست که زمان جنگ با اینکه آن اتفاقات وحشتناک افتاد، دلار نتوانست سقف‌های قبلی خود را رد کند چون به شدت از ارزش ذاتی خود فاصله داشت.

این تحلیلگر بازارهای مالی به قیمت 96 هزارتومانی دلار در زمان جنگ اشاره کرد و گفت: دلار شل بالا رفت و زیر پایش خالی بود؛ معاملات سنگین و جدی شکل نگرفت که دلار را در قیمت ۹۶ هزارتومان پایدار کند. وقتی دلار شل بالا برود و زیر پایش خالی باشد، به راحتی سقوط می‌کند و برای همین این قیمت ماندگار نبود.

بوربور بیان کرد: ابتدای سال ۱۴۰۴ دیدیم که دلار به ۱۰۶ هزارتومان هم رسید و در ادامه انتظار تورمی کاهش پیدا کرد و دلار تا ۸۰ هزارتومان هم پایین آمد و نزدیک ارزش ذاتی خود شد. اگر نشانه‌هایی از صلح پایدار و تفاهم شکل می‌گرفت دلار به راحتی به ارزش واقعی خود می‌رسید.

او تصریح کرد: اما این اتفاق نیفتاد و جنگ شد و انتظار تورمی خیلی بالا رفت و الان در جایی هستیم که ارزش دلار روی کاغذ و با توجه به متغیرهای کلان اقتصادی حاکم بر بازار، ۶۷ هزارتومان است، اما می‌بینیم که حدودا ۹۰ هزار و ۶۰۰ تومان معامله می‌شود.

سجاد بوربور در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: برای قیمت دلار در سال جاری 2 سناریو داریم و سناریو سومی وجود نخواهد شد. اولین سناریو اینست که دیگر به ایران حمله‌ای نشود؛ در این حالت دلار می‌تواند حدودا ۸۵ تا ۹۰ هزارتومان باشد اما اگر به هر دلیلی خدایی نکرده دوباره حمله‌ای صورت بگیرد، دلار حدود ۱۳۰ هزارتومان خواهد بود

سناریو اول در فضای خاکستری

این کارشناس مسائل اقتصادی درباره سناریو اول پیش‌بینی قیمت دلار تا پایان سال، به نقدینگی 11 هزار همتی و رشد اقتصادی 2.5 تا 3 درصدی اقتصاد کشور اشاره کرد و توضیح داد: در تبیین سناریو اول باید به بودجه دولت و ادامه‌دار بودنش نگاه کرد. 

بوربور افزود: اکنون در کشور روزانه ۳ میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه نفت تولید کنیم. حدودا ۲ تا ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه مصرف پالایشگاه‌های داخل کشورست پس در بودجه دیده شده است که چیزی حدود 1 میلیون و 600 هزار تا 1 میلیون و 700 هزار بشکه نفت خام ایران صادر شود. در سناریو اول اگر این را درنظر بگیریم که روزانه حدود ۱ میلیون ۶۰۰ تا ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت صادر کنیم، با نقدینگی که الان حدود نزدیک ۱۱ هزار همت است، می‌گوییم که تا پایان سال ۱۴۰۴ دلار را در کانال ۸۰ تا ۸۴ و ۸۵ هزار تومان می‌بینیم.

او تاکید کرد: اگر فضا مانند اکنون خاکستری بماند و ندانیم جنگ ادامه‌دار می‌شود یا نه، ولی نفت بفروشیم پس دلار می‌تواند در این قیمت معامله شود. هرچند که به واسطه حمله اسرائیل تخریب‌های زیادی داشته‌ایم اما هزینه این تخریب‌ها در این پیش‌بینی قیمت دلار لحاظ شده است که به رقم ۸۵ هزارتومان رسیده‌ایم.

در کشور روزانه ۳ میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه نفت تولید کنیم. حدودا ۲ تا ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه مصرف پالایشگاه‌های داخل است پس در بودجه دیده شده است که چیزی حدود 1 میلیون و 600 هزار تا 1 میلیون و 700 هزار بشکه نفت خام ایران صادر شود. در سناریو اول اگر این را درنظر بگیریم که روزانه حدود ۱ میلیون و ۶۰۰ تا ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت صادر کنیم، با نقدینگی که الان حدود نزدیک ۱۱ هزار همت است، می‌گوییم که تا پایان سال ۱۴۰۴ دلار را در کانال ۸۰ تا ۸۴ و ۸۵ هزار تومان می‌بینیم

هشدار دلار 130 هزارتومانی

این تحلیلگر درباره سناریو دوم قیمت دلار عنوان کرد: شرایط سناریو دوم اینطورست که اگر خدایی ناکرده به کشور دوباره حمله شود ولی به نحوی که زیرساخت‌های اساسی ما، مانند پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و نیروگاه‌های برق، آسیب نبینند و بتوانیم نفت بفروشیم؛ اگر تحریم‌ها سنگین شوند و حلقه فروش نفت محکم و سخت شود، درنظر داریم که روزی ۱ میلیون بشکه نفت بفروشیم چون پالایشگاه‌های کوچک چینی عاشق نفت ایرانند که ۲۰ تا ۳۰ درصد زیر قیمت می‌خرند.

بوربور با اشاره به اینکه در سناریو دوم حدودا 700 هزار بشکه نفت از مقدار تعیین شده در بودجه عقب می‌افتیم، هشدار داد: با این نگاه دلار حدودا ۱۳۰ هزارتومان خواهد شد.

به گفته او، اگر این اتفاق بیافتد و قیمت دلار به ۱۳۰ هزارتومان برسد، دوباره باید آن را با شرایط روز بررسی کرد

این کارشناس بازارهای مالی در جمع‌بندی سخنان خود خاطرنشان کرد: 2 سناریو داریم و سناریو سومی وجود نخواهد شد. اولین سناریو اینست که به ایران دیگر حمله‌ای نشود و در همین فضا بمانیم اما نفت بفروشیم؛ در این حالت دلار می‌تواند حدودا ۸۵ هزارتومان تا ۹۰ هزارتومان باشد اما اگر به هر دلیلی خدایی نکرده دوباره حمله‌ای صورت بگیرد به طوری که زیرساخت‌های جدی و مهم آسیب خاصی نبینند و روزانه ۱ میلیون بشکه نفت بفروشیم، دلار حدود ۱۳۰ هزارتومان خواهد بود.