«مرتضی عزتی» در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»:
پایداری شبکه بانکی؛ زمینه‌ساز آرامش مردم و فعالان اقتصادی است
رامتین موثق
هفته گذشته و در پی تجاوز اسرائیل به ایران، سیستم بانکی کشور مورد حمله سایبری این رژیم قرار گرفت و دو بانک سپه و پاسارگاد از چرخه خدمت‌رسانی خارج شدند اما با شروع هفته جاری گویا این حملات دفع شده و شبکه بانکی به پایداری گذاشته خود بازگشته است. روز گذشته، بانک سپه در اطلاعیه‌هایی اعلام کرد: «به اطلاع مشتریان گرامی می‌رساند، با توجه به بروزرسانی سامانه‌ها و اطلاعات، مشکل ارائه خدمات کارت‌های نقدی این بانک برطرف شده و مشتریان گرانقدر می‌توانند از این خدمات بهره‌مند شوند.»
نکته قابل توجه دیگری که اکنون در شبکه بانکی حائز اهمیت شده است، مسئله جریمه دیرکرد اقساط بانکی است. بسیاری از مردم به شهرهایی پناه برده‌اند که از آغاز درگیری‌ها کمتر مورد هجوم دشمن قرار گرفته و به غیر از کارمندان رسمی، بسیاری از افرادی که شغل آزاد یا بدون قرارداد دارند معیشت و درآمدشان مورد تهدید قرار گرفته است و شاید در این شرایط پرداخت اقساط بانکی آنها با دیرکرد مواجه شود. در این شرایط مردم کارزاری راه‌اندازی کرده‌اند که در شرایط فعلی کشور جریمه دیرکرد پرداخت اقساط بانکی مورد بخشش واقع شود. در حال حاضر، تمرکز اصلی شهروندان بر حفظ امنیت جانی و روانی خانواده، پیگیری اخبار و تأمین نیاز‌های اولیه‌ی زندگی معطوف شده است. نگرانی از سررسید اقساط بانکی و جریمه‌های احتمالی دیرکرد، باری مضاعف و طاقت‌فرسا بر دوش مردمی است که با اضطراب و عدم قطعیت دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
بانک مرکزی هم با ابلاغیه‌ای جدید، مشمولان وام‌های ازدواج، فرزندآوری و سایر تسهیلات خرد را به امید بخشودگی جرایم دیرکرد اقساط، امیدوار کرد. معاون بانک مرکزی نیز به بانک‌ها ابلاغ کرد: جریمه دیرکرد پرداخت اقساط تسهیلات خرد (تا مبلغ ۷۰۰ میلیون تومان اصل تسهیلات دریافتی) در ماه‌های خرداد و تیر مشمول بخشودگی شود. همچنین رئیس مرکز تجارت جهانی ایران گفت: «از رئیس کل بانک مرکزی درخواست داریم در این ایام حساس و جنگی همچون دوران کرونا، دستور دهند بانک‌ها از برگشت زدن چک‌های مردم خودداری کنند.»
برای بررسی وضعیت پایداری شبکه بانکی و ارزیابی بخشش جریمه تاخیر پرداخت اقساط، «توسعه ایرانی» گفت‌وگویی با یکی از اقتصاددانان کشور داشته است که مشروح آن را می‌خوانید.
هک شبکه بانکی برای دستیابی به اطلاعات افراد
یک اقتصاددان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره از کار افتادن خدمات چند بانک در هفته گذشته، اظهار کرد: با توجه به اینکه امروزه بخش قابل توجهی از جنگ‌ها و حتی نزاع‌ها به فضای سایبری هم کشیده می‌شود و به سرعت بخش‌های مختلف فضای مجازی را هم دربرمی‌گیرد، دور از انتظار نبود که این بخش از فضای کشور هم تحت‌تاثیر قرار بگیرد.
مرتضی عزتی افزود: یکی از بخش‌هایی که اطلاعات بسیار زیادی در آن وجود دارد و اطلاعات مختلف افراد و حتی ترددها و جابه‌جایی‌ها هم در آن ثبت می‌شود، سیستم‌های اطلاعاتی شبکه بانکی است. طبیعی است اگر دشمن دنبال ترور باشد تمام تلاشش این خواهد بود که این اطلاعات را به دست آورد و ببیند افراد کجا جابه‌جا شدند، کجا پول دریافت کردند و کجا پرداخت داشتند و در کل جای این افراد را رصد می‌کند.
او تصریح کرد: بنابراین دور از انتظار نبود که در شبکه بانکی بیشتر به بانک‌هایی نفوذ کنند که بیشتر سپرده‌گذاران آنها نظامی و انتظامی هستند، از جمله بانک سپه.
پایداری عمده شبکه بانکی
این استاد دانشگاه درباره پایداری شبکه بانکی عنوان کرد: خوشبختانه خیلی از بانک‌ها سیستم‌هایشان مناسب‌تر بوده و به هرحال با آن مسیری که دشمن داشته است، نتوانسته به آنها نفوذ کند و اطلاعات آنان را بگیرد و به تعبیر دیگر هک کند.
عزتی ادامه داد: به نظر می‌رسد با توجه به اینکه بیش از ۳۰ بانک و موسسه مالی و اعتباری در کشور داریم، ظاهراً ۲ بانک مورد هدف قرار گرفت. این ۲ بانک در مقابل بیش از ۳۰ بانک و موسسه، تعداد زیادی نیست. با توجه به اینکه شدت تلاش دشمن زیادست که به این اطلاعات دسترسی پیدا کند، چون نتوانستند بیش از ۲ بانک را هک کنند خیلی هم موفق نبوده‌اند.
او با اشاره به اینکه ناپایداری تنها در بخشی از شبکه رخ داده است، تاکید کرد: هرچند که یکی از این بانک‌ها بسیار بزرگ است اما شبکه بانکی را خیلی به هم نریخته است و بقیه بانک‌ها فعال بودند و با توجه به اینکه بانک مرکزی هم با آنها همکاری کرده است، بخش قابل توجهی از مراودات مالی این افراد، حداقل پرداخت حقوق و دستمزدها، به بانک‌های دیگر منتقل شده است که جلوی این آسیب‌ها گرفته شود.
پرداخت دستمزدها باید ادامه یابد
این تحلیلگر مسائل اقتصادی درباره راهکاری که بانک‌ها باید در شرایط جاری پیش بگیرند، بیان داشت: به نظر می‌رسد با توجه به وضعیت امروز کشور که افراد زیادی به شدت وابسته به دریافت‌ها و پرداخت‌ها هستند، باید تمهیدات اساسی‌تری برای حفظ پایداری یا افزایش پایداری شبکه بانکی اندیشیده شود تا مردم در این شرایط اضطرار دغدغه دیگری پیدا نکنند.
عزتی توضیح داد: به نظر می‌رسد شرایط بانکی باید بیشتر به سمت حفظ پایداری خود، با استفاده از سیستم‌ها یا روش‌های عملیاتی بهتری، برود؛ همانطور که خیلی از بانک‌ها مدعی هستند شبکه آنها سال‌هاست هک نشده است و این را ناشی از طراحی مناسب و استفاده از ابزارهای مناسب حفاظتی می‌دانند، در صورت نیاز بانک‌های دیگر می‌توانند از این بانک‌ها کمک بگیرند تا امنیت شبکه را تقویت کنند.
به اعتقاد او، در مجموع پایداری شبکه بانکی می‌تواند یکی از زمینه‌های مناسب برای حفظ و افزایش آرامش مردم و فعالیت‌های اقتصادی مختلف آنها باشد.
ضرورت بخشودگی جریمه تاخیر و دیرکردهای احتمالی در پرداخت اقساط
این استاد دانشگاه در ادامه، درباره درخواست مردم و برخی از فعالان برای به تعویق افتادن جرایم دیرکرد پرداخت اقساط بانکی، اظهار کرد: قاعده اینست که در شرایطی که اضطراری، خاص و خارج از کنترل افرادست، همه قراردادها مورد تعلیق قرار بگیرند.
عزتی ادامه داد: باید همه اضطرار‌ها برداشته شود، موعدها تمدید می‌شود و طبیعی است که باید هم سیستم بانکی و سیستم مالی کشور اینها را عملی کند به صورتی که با همه کسانی که در این شرایط پرداخت‌هایشان به تعویق می‌افتد مدارا و همکاری کنند و اگر به علت شرایط موجود و دیگر شرایط مختلف اقتصادی، چک‌ها برگشت می‌خورند، سیستم بانکی این چک‌های برگشتی را مشابه چک‌های برگشتی ایام عادی تلقی نکند. به تعبیر دیگر اگر در ایام عادی برگشت چک موجب محرومیت از بخشی از خدمات می‌شد الان نباید چنین شود، اگر داشتن اقساط سررسید گذشته و پرداخت نشده و معوقه در شرایط عادی موجب محرومیت می‌شد، الان باید این مقررات را بردارند و نگذارند چنین چیزی شود.
او با تاکید بر اینکه اگر شرایط مناسبی وجود دارد باید هرگونه جریمه‌ی تاخیر در پرداخت اقساط را ببخشند یا لااقل سختگیری‌ها کاهش پیدا کند، تصریح کرد: این اقدامات همه می‌تواند موجب بهبود فعالیت‌های اقتصادی و مانع از تشدید رکود فعالیت‌ها در شرایط جنگی بشود و همینطور می‌تواند موجب حفظ و افزایش آرامش مردم و دلگرمی بیشتر فعالان اقتصادی شود.
اکنون وقت فکر کردن به ناترازی بانک‌ها نیست
این اقتصاددان درباره اینکه «آیا ادامه شرایط جنگی می‌تواند به تشدید بحران ناترازی بانک‌ها منجر شود؟»، پاسخ داد: در شرایط فعلی بانک‌ها تقریبا بسیاری از فعالیت‌هایشان را متوقف کرده‌اند؛ به تعبیر ساده‌تر، بخشی از پرداخت وام‌هایشان را به تعویق انداخته‌اند.
عزتی بیان کرد: خود این تعویق موجب می‌شود که بانک‌ها به سمت تراز بیشتری بروند؛ هرچند جلوگیری از پرداخت این تسهیلات می‌تواند فعالیت فعالان اقتصادی را با رکود مواجه کند اما دست‌کم اینست که در شرایط فعلی و با تصمیماتی که تا الان گرفته شده است، به هیچ‌وجه ناترازی بانک‌ها تشدید نمی‌شود بلکه حتی با کاهش برخی از پرداخت تسهیلات به بنگاه‌های اقتصادی می‌تواند ناترازی تخفیف یابد که البته ادامه فشار بیشتر بر بنگاه‌ها، خیلی تصمیم خوبی نیست.
افزایش پایداری اقتصاد؛ اولویت اول شرایط جنگی است
او به تداوم پرداخت و حتی افزایش پرداخت تسهیلات به بنگاه‌هایی که کالاهای اساسی و مشابه تولید می‌کنند، اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد در پرداخت تسهیلات به فعالیت‌های اساسی خللی ایجاد نشده و حتی افزایش هم پیدا کرده است اما پرداخت تسهیلات به بخش‌های دیگر تاحدودی متوقف شده است. هرچند اگر همه تسهیلات اضافه هم پرداخت شود و ناترازی افزایش یابد، در شرایط فعلی بجاست زیرا الان موقعیتی نیست که به فکر ناترازی بانک‌ها باشیم.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان خاطرنشان کرد: اکنون باید به فکر بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه برای افزایش مقاومت و پایداری کشور، مردم و اقتصاد باشیم. ناترازی نباید فعلا هیچ اولویتی داشته باشد و هیچ اقدامی برای رفع ناترازی از مسیرهایی که به بنگاه‌های اقتصادی، بانک‌ها و به مردم فشار وارد کند، نباید انجام شود.
مرتضی عزتی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: اگر همه تسهیلات اضافه هم پرداخت شود و ناترازی افزایش یابد، در شرایط فعلی بجاست زیرا الان موقعیتی نیست که به فکر ناترازی بانک‌ها باشیم. اکنون باید به فکر بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه برای افزایش مقاومت و پایداری کشور، مردم و اقتصاد باشیم. ناترازی فعلا هیچ اولویتی نباید داشته باشد
یک اقتصاددان: اگر شرایط مناسبی وجود دارد باید هرگونه جریمه‌ی تاخیر در پرداخت اقساط را ببخشند یا لااقل سختگیری‌ها کاهش پیدا کند. این اقدامات می‌تواند موجب بهبود فعالیت‌های اقتصادی و مانع از تشدید رکود فعالیت‌ها در شرایط جنگی شود و همینطور می‌تواند زمینه‌ساز حفظ و افزایش آرامش مردم و دلگرمی بیشتر فعالان اقتصادی شود
سوتیتر: به نظر می‌رسد با توجه به وضعیت امروز کشور که افراد زیادی به شدت وابسته به دریافت‌ها و پرداخت‌ها هستند، باید تمهیدات اساسی‌تری برای حفظ پایداری یا افزایش پایداری شبکه بانکی اندیشیده شود تا مردم در این شرایط اضطرار دغدغه دیگری پیدا نکنند. مجموع پایداری شبکه بانکی می‌تواند یکی از زمینه‌های مناسب برای حفظ و افزایش آرامش مردم و فعالیت‌های اقتصادی مختلف آنها باشد
سوتیتر: یکی از بخش‌هایی که اطلاعات مختلف و حتی ترددها و جابه‌جایی‌ها افراد هم در آن ثبت می‌شود، سیستم‌های اطلاعاتی شبکه بانکی است. طبیعی است اگر دشمن دنبال ترور باشد تمام تلاشش این خواهد بود که این اطلاعات را رصد می‌کند؛ بنابراین دور از انتظار نبود که در شبکه بانکی به بانک‌هایی نفوذ کنند که بیشتر سپرده‌گذاران آنها نظامی و انتظامی هستند، از جمله بانک سپه
دیدگاه تان را بنویسید