در بازار شب عید چه خبر است؟
نگرانی، پا پس کشیدن و گلایه از قیمت‌ها
محمود نوروزیه
سال 97 در حالی روزهای پایانی خود را پشت سر می‌گذارد که بعد از جهش‌های ارزی و تکانه‌های افزایشی بی‌سابقه در بازارهای مسکن، خودرو، سکه و طلا، اینک کالاهای اساسی نیز به تبعیت در یک ماراتن نفس‌گیر بی‌توجه به پیام‌های امیدوارکننده مسئولان، هر روز قیمت‌های صعودی را طی می‌کنند.
مسئولان هر روز در نشست‌های خبری و گفت‌وگوهای تصویری و رادیویی قیمت‌هایی را برای بازار کالاهای اساسی اعلام می‌کنند که در واقعیت بازارها عکس آن صادق است. گاهی دلالان بازار میوه را عامل گرانی می‌دانند و گاه با هشدارهای پی‌در‌پی صنف قناد و قصاب را مورد عتاب و خطاب قرار می‌دهند که از گران‌فروشی برحذر باشند. اما ظاهرا «شفافیت، نظارت و بازرسی اصناف»، تنها غایب این میدان است.
در این میان داستان فضای مجازی و کمپین‌های مختلف «نه به خرید» این چیز و آن چیز و «نه به گرانی»! هم نتوانسته تا این تاریخ قیمت‌ها را در مسیر کاهشی قرار دهد و گویا قرار نیست آغازین روزهای سال 98 نیز اندکی شادی و امید مهمان خانه‌های مردم باشد.
کمپین «نه به خرید آجیل» کار آمریکایی‌هاست!
داستان فضای مجازی و کمپین‌های مختلف «نه به خرید» این چیز و آن چیز و «نه به گرانی»! هم نتوانسته تا این تاریخ قیمت‌ها را در مسیر کاهشی قرار دهد و گویا قرار نیست آغازین روزهای سال 98 نیز اندکی شادی و امید مهمان خانه‌های مردم باشد
رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار در آستانه نوروز در اوج ناباوری نرخ‌گذاری در مورد قیمت هر کیلو آجیل شور را در محدوده 65 تا 110 هزار تومان و قیمت هر کیلو آجیل 4 مغز را نیز بین 150 تا 170 هزار تومان اعلام کرده است؛ درصورتی‌که قیمت این قلم کالا از اواسط سال جاری بر مدار افزایشی قرار گرفت و اکنون در بازار با ارقامی چندین برابر خودنمایی می‌کند. مصطفی احمدی در حالی قیمت مصوب این محصولات را اعلام کرده که در جایی دیگر از افزایش قیمت 80 تا 100 درصدی اقلام مختلف خشکبار به صورت میانگین خبر داده و یادآور شده است که در مدت 11 ماهه امسال، فروش آجیل به یک‌پنجم کاهش پیدا کرده ضمن اینکه کیفیت آجیل نیز در این مدت 20 درصد کاهش نشان می‌دهد. وی طراحی و راه‌اندازی کمپین «نه به خرید آجیل» را از سوی آمریکایی‌ها می‌داند و با تاکید بر پیش‌بینی شکست این سبک اعتراضی عنوان می‌کند اکنون آمریکا در محصول خشکبار به‌ویژه پسته رقیب ایران به شمار می‌رود، به‌طوری‌که سالانه 400 هزار تن پسته در ایالات متحده تولید می‌شود و این در حالی است که تولید ایران در بهترین شرایط 200 هزار تن است. بنابراین ایجاد کمپین‌های نه به خرید آجیل و خشکبار به نفع آمریکا است و این کمپین‌ها از آنجا هدایت می‌شوند؛ همانطور که در شب چله نیز چنین کمپینی راه‌اندازی شد اما موفقیت‌آمیز نبود و مردم آجیل موردنیاز خود را خریداری کردند.
ایران سالانه حدود 200 هزار تن پسته، 160 هزار تن کشمش، 150 هزار تن مغز گردو، یک میلیون و 200 هزار تن خرما، 35 تن انجیر و 50 هزار تن بادام درختی تولید می‌کند، ضمن‌اینکه سالانه بیش از 2 میلیارد دلار نیز انواع خشکبار ایران به بیش از50 کشور جهان همچون آلمان، آمریکا، فرانسه، انگلستان، ایتالیا، اسپانیا، سوئد، نروژ، پرتغال و کشورهای حوزه خلیج‌فارس ازجمله قطر، امارات متحده عربی، کویت و کشورهای آسیایی چین، کره جنوبی، ژاپن، استرالیا و روسیه صادر می‌شود. با این حساب این افزایش قیمت در بازارهای داخلی در کنار تورم روبه‌رشد و کاهش قدرت خرید مردم، خانواده‌ها را به پیوستن به کمپین «نه به خرید آجیل» بیشتر ترغیب می‌کند.
وقتی کام مردم تلخ می‌شود
علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه شیرینی و شکلات چندی پیش اعلام کرد قیمت شیرینی و شکلات برای شب عید گران نمی‌شود. این خبر به ظاهر امیدوارکننده در حالی منتشر شد که در هفته اخیر قیمت شکر حدود ٧٠درصد افزایش پیدا کرد و با ایجاد بازار سیاه فروش آرد قیمت هر کیسه بین 120 تا 130 هزار تومان تعیین شد تا قیمت شیرینی را در خوش‌بینانه‌ترین حالت، دو برابر نرخ مصوب به دست مردم برساند. از سوی دیگر واحدهای صنفی در این زمینه تا پیش از عید روغن ۱۶کیلویی جامد را ۹۰ هزار تومان خریداری می‌کردند، اما در روزهای گذشته با به وجود آمدن بازار سیاه، قیمت این کالا تا ۱۳۰ هزار تومان افزایش یافته که اگر به همین ترتیب 180 قلم جنس مصرفی در صنف قنادان که حدود 70 درصد آن وارداتی است را محاسبه کنیم آن هم با توجه به نوسانات نرخ ارز؛ به این نتیجه می‌رسیم که قرار نیست کام مردم با شیرینی این شب عید هم اندکی شیرین شود. براساس قیمت‌های مصوب اعلام شده در واحدهای درجه یک، قیمت شیرینی‌های تر کیلویی ۲۶ هزار تومان، پاپیونی کیلویی ۲۱هزار و ۵۰۰ تومان، زبان کیلویی ۲۱هزار و ۵۰۰ تومان نان برنجی کیلویی ۲۱هزار و ۵۰۰ تومان، گل محمدی ۲۱ هزار تومان و کیک یزدی نیز ۱۵هزار تومان است. اما شما به این ارقام توجه نکنید و برای اطلاع از قیمت واقعی به نزدیکترین قنادی محل زندگی‌تان مراجعه کنید. اما داستان افزایش قیمت شیرینی این پرمصرف‌ترین قلم از کالاهای شب عید همچنان ادامه دارد. بر اساس مصوبات قانونی مقرر شد امسال قیمت مقوا با قیمت شیرینی محاسبه شود. این در حالی است که نسبت به سال قبل قیمت مقوا ۳۰۰ درصد افزایش یافته به‌طوری‌که مقوای کیلویی ۵تا۶ هزار تومان اکنون تا کیلویی ۲۵هزار تومان به فروش می‌رسد که با این حساب باید گفت قیمت هر کیلو جعبه مقوایی از قیمت یک کیلو شیرینی گران‌تر می‌شود. جعبه‌های مقوایی شیرینی از معمولی تا لوکس ۱۵ تا ۲۵ هزار تومان در بازار قیمت دارد که قیمت‌ها براساس کیفیت و نوع جعبه‌ها می‌تواند متغیر باشد.
مسئولان قیمت‌هایی را برای کالاهای اساسی اعلام می‌کنند که در واقعیت بازارها عکس آن صادق است. گاهی دلالان بازار میوه را عامل گرانی می‌دانند و گاه صنف قناد و قصاب را مورد عتاب و خطاب قرار می‌دهند که از گران فروشی برحذر باشند و ظاهرا «نظارت و بازرسی»، تنها غایب این میدان است
آرامش در بازار میوه حکمفرما است!
«آرامش در بازار میوه حکمفرما است» این را اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه میوه و سبزی تهران گفته و تاکید کرده که هیچ‌گونه کمبودی در بازار میوه وجود ندارد. اما نرخ مصوب میوه برای شب عید با آنچه که در بازارهای تره‌بار و مغازه‌های سطح شهر دیده می‌شود گویای این واقعیت است که قیمت‌های اعلام شده از سوی اتحادیه با کیفیت مناسبی همراه نبوده و به هیچ عنوان مناسب پذیرایی از میهمانان نوروز نیست. ضمن اینکه با توجه به نزدیکی به روزهای پایانی سال و افزایش حجم تقاضای خرید، قیمت میوه شب عید با نوسان 10 تا 20 درصدی در بازار همراه شده است که در این بین برخی میوه‌ها که حکم میوه‌های لوکس را برای پذیرایی دارند مانند موز و نارنگی با کمبود عرضه و جهش قیمتی قابل‌توجهی نیز روبرو شده‌اند.
هفت‌سین بین 50 تا 90 هزار تومان خرج دارد
ایرانی‌ها برای نوروز 98 جهت تهیه یک سفره هفت‌سین با قیمت متوسط باید برای سیر مبلغ دو هزار تومان، سنجد100 گرمی شش هزار تومان، سماق 100 گرمی پنج هزار تومان، یک عدد سیب مناسب حال سفره عیدانه دو هزار تومان، سبزه بین ۱۵ تا ۲۵ هزار تومان، سمنو کیلویی 15 هزارتومان، ماهی قرمز 3 هزار تومان و بیش از ۱۵ هزار تومان برای یک شاخه گل سنبل هزینه کنند.
افزایش ۹۶ درصدی قیمت گوشت در یک سال
براساس آمار اعلام شده از سوی معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تهران در مورد نرخ تورم 12 ماهه منتهی به بهمن ماه سال 97، این نرخ در پایتخت ۲۵.۶درصد اعلام شده که ۲.۱ درصد بیشتر از متوسط کشور است. در این ماه درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل ۴۲.۶ درصد شد؛ که این امر یعنی خانوارهای استان تهران به‌طور میانگین ۴۲.۶ درصد بیشتر از بهمن ۱۳۹۶ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.
افزایش بیش از ۹۵ درصدی شاخص قیمت گوشت نشان می‌دهد شاخص قیمت در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» استان تهران نسبت به ماه قبل ۵.۵ درصد افزایش یافته است. نکته جالب اینکه در این گروه گوشت قرمز و گوشت ماکیان و دخانیات نسبت به بهمن‌ماه ۹۶ به ترتیب ۹۶ درصد و ۱۱۱.۱ درصد افزایش قیمت داشته‌اند که این جهش‌های قیمتی هم‌زمان با صف‌های طویل دریافت گوشت یخ‌زده وارداتی، ورود سال 98 را با شوک و بهت فراوان همراه کرده است.
وقتی مرغ‌ها در مرز 20 هزارتومان به پرواز در می‌آیند
قیمت مرغ با پرواز به مرز 18 هزار تومان این پیام را آشکار کرد که امیدی به نشستن این قلم کالای اساسی بر سر سفره مردم در سال نو وجود ندارد.
برومند چهارآیین، مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی طی روزهای گذشته از استمرار روند افزایش قیمت مرغ در بازار خبر داد و عنوان کرد با توجه به ازدیاد موج تقاضا در سراسر کشور در دهه پایانی اسفند برای تامین مایحتاج خانوار و تعطیلی کشتارگاه‌ها در روزهای ابتدایی سال 98، پیش‌بینی می‌شود که قیمت هر کیلو مرغ به ۲۰ هزار تومان نیز برسد.
وی با اشاره به تاثیر عرضه مرغ با نرخ مصوب در بازار بیان کرد با توجه به آنکه میزان عرضه مرغ با نرخ مصوب از سوی پشتیبانی امور دام با تقاضا همخوانی ندارد؛ عرضه نمی‌تواند نقش موثری در تعادل و کنترل قیمت مرغ در بازار داشته باشد. چهارآیین با اشاره به اینکه روزانه ۷ تا ۷ هزار و ۵۰۰ تن مرغ در سطح کشور مصرف می‌شود، بیان کرد: عرضه روزانه ۱۰ تا ۳۰ تن مرغ با نرخ مصوب از سوی پشتیبانی امور دام نوعی مسکن در بازار به شمار می‌رود، چراکه طبق روال سال‌های گذشته دخالت دولت در تنظیم بازار نتوانسته راهکار موثری در کنترل بازار باشد.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه آشفتگی بازار نهاده‌های دامی همچنان تا سال 98 ادامه پیدا خواهد کرد یادآور شده است که با توجه به اختلاف نرخ نهاده‌های موجود در بازار با نرخ مصوب و کمبود در عرضه، نمی‌توان انتظار داشت که قیمت مرغ در بازار با روند نزولی مواجه شود، چراکه یکی از فاکتورهای اصلی و مهم در تعادل بازار، خرید نهاده با نرخ منطقی است. به هر حال آنچه مسلم است اینکه بازار شب عید امسال در همه زمینه‌ها، به‌ویژه خوراکی‌ها که مورد بحث گزارش ماست، رونق سال‌های گذشته را ندارد و چون در این روزهای پایانی سال نه قرار است عملکرد مسئولان تغییر کند و نه وضعیت تورم و گرانی؛ امسال به احتمال بسیار قوی نوروز متفاوتی را تجربه خواهیم کرد؛ با تغییراتی چشمگیر در سبد مواد غذایی خانوارها و نحوه پذیرایی از میهمانان‌شان.
دیدگاه تان را بنویسید