تابستان امسال، برای بسیاری از برنج‌کاران، همچون کابوس گذشت. خشکسالی تمام برنامه آن‌ها برای کشت و نشا را متاثر کرد، از کیفیت برنج کاست، بر بهای این محصول پرزحمت سایه افکند و بار دیگر بازار واردات برنج را داغ کرد. فارغ از تغییرات اقلیمی که کل ایران با آن دست به گریبان است، سیمای شهر‌های شمالی طی چند سال گذشته دستخوش تحول شده.

به گزارش اقتصاد 24، باید گفت که سیاستگذاری غلط دهه ۸۰ در حوزه تخصیص زمین حومه‌ای به قصد ساخت مسکن دولتی، به کام ملاکان تمام شد و رفته رفته، معماری فیزیکی نواحی روستایی کشور با توجه به افزایش موج خرید و فروش زمین‌های آن به منظور ساخت ویلا و خانه‌های استراحتی، تحت تحولات جدی قرار گرفت. این تحولات به ویژه در اطراف مراکز شهری عمده ایران مشهود است و تأثیرات متعددی را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی به دنبال دارد.

در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاران بزرگ مسکن با چشم‌انداز کم‌ریسک و بازده بالا به سمت خرید اراضی روستایی متمایل شده‌اند، به ویژه پس از تجربه افزایش چشمگیر قیمت‌های مسکن در مراکز شهری، که در تهران به بیش از ۷ برابر و در سایر شهر‌های کشور به حدود ۳ برابر رسیده است.

یکی از چالش‌های مهمی که در حوزه کشاورزی در سه استان شمالی ایران وجود دارد، تخریب منابع طبیعی نظیر جنگل‌ها و مزارع به دلیل جایگزینی آن‌ها با ویلا‌سازی است. آمار‌ها نشان می‌دهد که در هر ثانیه ۳۶۰ متر مربع از مناطق جنگلی و مراتع کشور تخریب می‌شود. این مسئله تاثیرات منفی زیادی بر محیط زیست و پایداری منابع طبیعی دارد. به عنوان یک نمونه، مازندران تقریباً دیگر ساحلی ندارد و تنها ۴ درصد سواحل شمالی کشور به آن تعلق دارد.

جنگل یکی از مهم‌ترین عواملی است که نقش مهمی در نگه‌داشت باران دارد، اما تغییرات چند دهه گذشته میزان جنگل‌های شمال کشور را به نصف رسانده است. قسمتی از جنگل برای چوب و کاغذ از بین رفته و قسمتی نیز برای ساخت‌وساز شهر‌ها و جاده‌سازی از بین می‌رود و این موضوع جذب آب باران را به‌مراتب کاهش می‌دهد و در کنار تغییر اقلیم و نوسان بارندگی‌ها سبب شده میانگین بارش با کاهش روبه‌رو شود و میانگین بارشی که ٢٥٠ میلی‌متر در سال بود، به ٢٠٠ میلی‌متر کاهش پیدا کند. اما آیا کو‌ه‌خواران که چنین آتش به جان محیط زیست و اقتصاد مردم می‌زنند در قانون، مشمول مجازات می‌شوند؟

یا وقتی بر سکوی شمالی کشور فرود می‌آییم، مشاهده سبزینگی ممتد زمین که در بخش‌هایی عریان شده، این باور را در ما تقویت می‌کند که کویر در کالبد جنگل دمیده است. بیش از ده سال است که زمین‌خواری و در نهایت محو شدن طبیعت بکر از روستاها، با هجوم سرمایه‌داران و برخی ارگان‌ها، نه تنها بخش بزرگی از پوشش طبیعی این مناطق را به اغما برده بلکه بر اقتصاد این مناطق نیز سایه افکنده.