باران زرین قلم

 در حالی که دولت بارها تاکید کرده است که قرار نیست تغییری در نحوه عرضه بنزین رخ دهد، اما هنوز هر اظهارنظری در این زمینه منجر به ایجاد جوی خبری و جنجالی رسانه‌ای می‌شود.

 بنزین بار دیگر در دو روز اخیر بر صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته است.

 مصاحبه مقامی از ارومیه، این زمینه را فراهم کرده است. البته تکذیب‌های بعدی نیز هنوز زهر خبر اولیه را نگرفته است. خبری که حالا خبرگزاری‌های همسو با دولت می‌گویند که جدید نیست و روالی قدیمی تلقی می‌شود.

پیش از این مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه ارومیه با اشاره به استقبال خوب مردم این منطقه در استفاده از کارت‌های سوخت شخصی، گفت: این کارت‌ها در ابتدای هر ماه ۲۱۰‌ لیتر ۱۵۰ لیتر آزاد و ۶۰ لیتر سهمیه) شارژ می‌شوند البته سهمیه آزاد آن در پایان ماه در صورت استفاده یا عدم استفاده، صفر می‌شود.

احمد مجرد افزود: سهمیه یارانه‌ای ۶۰ لیتری بنزین کارت‌های سوخت شخصی تا ۹ ماه قابل ذخیره است اما سهمیه ۱۵۰ لیتری آزاد شارژ شده پایان هر ماه در صورت عدم استفاده باطل و مجددا در ابتدای ماه بعد شارژ می‌شود.

وی اضافه کرد: در کارت‌های سوخت شخصی افراد علاوه بر سهمیه ۶۰ لیتری یارانه‌ای ماهانه، سهمیه ۱۵۰ لیتری سوخت آزاد نیز شارژ می‌شود و در زمان دریافت سوخت از جایگاه پس از اتمام سهمیه ۶۰ لیتری می‌توانند از سهمیه ۱۵۰ لیتری سوخت آزاد کارت خود استفاده کنند. این در حالی است که روز گذشته تکذیبیه‌ای برای این خبر اعلام شد.

افکار عمومی به تکذیب‌های دولت در مورد بنزین وقعی نمی‌نهد؛ زیرا تجربه جمعی ثابت کرده است که از پس این تکذیب‌ها، داستان دیگری در جریان است و چه‌بسا در کمترین زمان ممکن خبرتکذیب شده اجرایی شود. همین عامل سبب می‌شود که مردم در مواجهه با اخبار تغییر سهمیه بنزین یا کم شدن محدوده توزیع و ... هر خبر جدیدی را بپذیرند

 ماجرای سهمیه جدید چیست؟

رضا نواز، سخنگوی صنف جایگاه‌داران در خصوص اینکه‌ آیا در زمینه سهمیه بندی بنزین اتفاق جدیدی رخ داده، گفت: هیچ اتفاق جدیدی در خصوص شارژ کارت‌های سوخت مردم نیفتاده است.

سخنگوی صنف جایگاه‌داران هرگونه سهمیه‌بندی جدید و تغییر قیمت بنزین را تکذیب کرد و گفت: بیش از یک‌سال است که سهمیه بنزین با نرخ آزاد در کارت‌های سوخت شخصی، ۱۵۰ لیتر است و هیچ تغییری در سهمیه‌بندی و یا تغییر قیمت بنزین، نداشته‌ایم.

وی افزود: در تمامی کارت‌های سوخت شخصی، ۶۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای و ۱۵۰ لیتر بنزین با نرخ آزاد در ابتدای هر ماه شارژ می‌شود و مالک خودرو بعد از استفاده از بنزین سهمیه‌ای، می‌تواند از کارت سوخت شخصی خود برای دریافت بنزین با نرخ آزاد به میزان ۱۵۰ لیتر استفاده کند و اگر باز هم نیاز به خرید بنزین داشت، می‌تواند از کارت سوخت جایگاه‌ها بهره بگیرد.

سخنگوی صنف جایگاه‌داران تصریح کرد: بیش از یک‌سال است که سهمیه بنزین با نرخ آزاد در کارت‌های سوخت شخصی، 150 لیتر است و هیچ تغییری در سهمیه‌بندی و یا تغییر قیمت بنزین، نداشته‌ایم.

همچنین جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در این خصوص توضیح داد: در شرایط فعلی هر خودروی شخصی ماهانه 210 لیتر بنزین (60 لیتر 1500 تومانی و 150 لیتر 3000 تومانی) خواهد داشت، یعنی می‌تواند 2100 کیلومتر در ماه مسافت طی کند. طی کردن مسافت 2100 کیلومتری برای خودروهای شخصی بسیار بیشتر از نیاز هر خودرو است و در واقع تنها اتفاقی که با این تغییر رخ می‌دهد، کاهش قاچاق بنزین از شهرهای مرزی است.

ماجرای بنزین چیست؟

سید محمد حسینی، معاون رئیس‌جمهوری در مصاحبه‎ای صریحا اعلام کرد در سال جاری بنزین و آرد گران نخواهد شد. اما افکار عمومی به این تکذیب‌ها وقعی نمی‌نهد؛ زیرا تجربه جمعی ثابت کرده است که از پس این تکذیب‌ها، داستان دیگری در جریان است و چه‌بسا در کمترین زمان ممکن خبرتکذیب شده اجرایی شود. این ترفند البته بارها  و بارها از سوی مقامات دولتی مورد استفاده قرار گرفته است. از این رو مردم در مواجهه با خبرهای تغییر سهمیه بنزین یا کم شدن محدوده توزیع و ... هر خبر جدیدی را می‌پذیرند.

 یک عرضه‌کننده بنزین در پمپ‌بنزینی در مرکز شهر درباره تغییرات رخ داده و احتمال افزایش قیمت یا کاهش سهمیه گفت: هیچ چیزی حتی برای ما روشن نیست. یک روز خبر جمع‌آوری کارت‌های سوخت برخی جایگاه‌ها به گوش می‌رسد، یک روز الزام به سوختگیری با کارت سوخت شخصی مطرح می‌شود. روزی دیگر درباره سهمیه آزاد در کارت‌ها حرف می‌زنند و همه این‌ها از نظر افکار عمومی تعبیر به تصمیم برای افزایش قیمت بنزین می‎شود.

آیا بنزین در ایران ارزان است؟

سئوال مهمی که این روزها مطرح می‌شود این است؛ آیا بنزین در ایران ارزان است. اگر مبنای این سئوال قیاس قیمت بنزین با کشورهای اطراف و بازارهای جهانی باشد، پاسخ به این سئوال مثبت است اما اگر مبنا در این حوزه قدرت خرید و کشش جایگزینی کالا باشد، باید با تردید به این سئوال پاسخ داد. به عبارت دیگر در این فضا باید به این نکته توجه داشت که سهم حمل و نقل عمومی در سبد حمل و نقل ایران اندک است و بخش مهمی از حمل و نقل به واسطه خودروهای سبک صورت می‌گیرد. همین مساله سبب می‌شود هزینه خرید بنزین برای دارندگان خودرو مهم باشد  در عین حال بنزین مهمترین سوخت سبد سوختی در ایران تلقی می‌شود و سوخت‌های جایگزین مانند برق و گاز برای خودروهای برقی و گازسوز سهم بسیار اندکی را در این راستا دارند. این مساله سبب شده است بنزین به کالایی استراتژیک و با اهمیت در ایران تبدیل شود. حوادث تلخ در آبان‌ماه سال 1398، در پی افزایش قیمت بنزین نیز نشان می‌دهد تا چه میزان اعتراضات اجتماعی و سیاسی در پی افزایش قیمت بنزین محتمل است.

 در این راستا به نظر می‌رسد سیاست دولت همچنان تایید و تکذیب اخبار در این حوزه باشد.