حکایت یک مصوبه پیچیده در مه!

ایمان ربیعی

 درست وقتی وزیر صمت از نهایی شدن درخواست دو متقاضی واردات خودرو به کشو خبر داد و تاکید کرد به زودی فرآیند واردات خودرو به کشور آغاز خواهد شد، رئیس مجلس ایراداتی که متوجه این آیین‌نامه بود را به دولت ابلاغ کرد.

 آیین‌نامه واردات خودرو در شهریور ماه پس از کش و قوس‌های فراوان به تصویب رسید اما مفاد پیش‌بینی شده در آن زیر یک علامت سئوال بزرگ قرار داشت. دولت خلاف رویه همیشه عوارض واردات و سود بازرگانی را پیش‌بینی نکرده و با تعیین سقف قیمت خودروی وارداتی شرایطی را برای انتقال تکنولوژی و همچنین تاسیس نمایندگی در کشور مشخص کرده بود که همه این‌ها نشان می‌داد واردات خودرو قرار نیست برای تمامی متقاضیان، ساده باشد .

کار بدان‌جا رسید که حتی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در رسانه‌ها تاکید کرد قرار نیست خودرو به کشور وارد شود و مهرماه نیز اولین گروه خودروهای وارداتی از راه نخواهند رسید. البته پیش‌بینی وی در دومین بخش به حقیقت پیوست. مهرماه به بیستمین روز رسید و خبری از اجرایی شدن واردات خودرو نیست و حالا با مشکلاتی که پدید آمده است، به نظر نمی‌رسد این امر در 10 روز آینده نیز محقق شود.

 واردات خودرو ، قصه‌ای با سر دراز

وقتی ترامپ از برجام خارج شد تا ایران را تحت فشار بیشتری قرار دهد، واردات بسیاری از کالاهایی که لوکس تشخیص داده می‌شدند از جمله خودرو قطع شد .

 استناد به نبود ارز کافی برای واردات این اقلام بود . حالا از پس گذشت چهار سال دولت پیش‌بینی کرده است یک میلیارد دلار خودرو را در محدوده قیمتی 10 تا 20 هزار دلار به کشور وارد کند .

بر اساس این گزارش اما از همان زمان که شرایط دولت برای واردات مشخص شد بسیاری تاکید داشتند که با این وضعیت امکان واردات خودرو به کشور فراهم نیست و احتمالا تنها گروهی خاص می‌توانند به استناد این مصوبه خودرو وارد کنند چرا که شرط ایجاد نمایندگی در ایران به‌گونه‌ای است که بر اساس آن بسیاری از خودروهای معتبر نظیر تویوتا و ... امکان واردات خودرو به ایران ندارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی در روزهایی که واردات خودرو به کشور رونق داشت نیز چنین اتفاقی رخ نداده بود و بسیاری از شرکت‌های معتبر خودروسازی هیچ‌گاه در ایران نمایندگی نداشته‌اند. این نکته را دبیر انجمن خودروسازان بارها مورد استناد قرار داده است.

از سوی دیگر تعیین محدوده قیمتی 10 تا 20 هزار دلار محدوده‌ای است که در آن تکنولوژی بالای خودرو وجود ندارد و نمی‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که شرط واردات خودرو به کشور در قبال واردات تکنولوژی محقق شود.

مجلس چه می‌گوید؟

حال سئوال مهم این است که انتقادات مجلس شورای اسلامی به آیین‌نامه اعلامی واردات خودرو چیست؟

قالیباف نامه‌ای به رئیس‌جمهوری نوشته و سه ایراد را متوجه آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو دانسته است. وی یکی از ایرادات را چین شرح داده است. «براساس ماده ۱۴ قانون امور گمرکی ـ مصوب ۱۳۹۰ ـ که مقرر می‌دارد: ارزش گمرکی کالای ورودی در همه موارد عبارت است از ارزش بهای خرید کالا در مبدا به‌اضافه هزینه بیمه و حمل‌ونقل (سیف) به‌اضافه سایر هزینه‌هایی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق می‌گیرد، بنابراین تبصره ۲ بند یک مصوبه از این حیث که ارزش گمرکی خودرو را منحصر به هزینه‌های حمل‌ونقل (سیف) دانسته، مغایر قانون است.» بنابراین رئیس مجلس بندی از واردات را که به موضوع تعرفه گمرکی شناور پرداخته مغایر با قانون می‌داند.»

دو ایراد دیگر نیز حقوقی و مرتبط با مرجع تعیین سود بازرگانی و تصوی آیین‌نامه است.

 سخنگو وارد می‌شود

 در پاسخ به ایرادات اعلامی، سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در رابطه با ایراد سه‌گانه رئیس مجلس شورای اسلامی از مصوبه آیین‌نامه واردات خودرو و ابلاغ آن به رئیس‌جمهوری، تاکید دارد که این ایرادات مطرح شده به آیین‌نامه واردات خودرو سبب ابطال آن نخواهد شد.

وی تاکید کرد: اشکال‌های وارده به این آیین‌نامه به زودی اصلاح و نتیجه آن در اسرع وقت تقدیم مجلس خواهد شد.

این مسئول در وزارت صمت تصریح کرد: عزم دولت و مجلس برای واردات خودرو جدی است و قطعا واردات انجام خواهد شد. در عین حال وزیر صمت نیز با بیان اینکه فرایند واردات خودرو به کشور با کُندی مواجه نیست، گفته است: به طور قطع در آینده شاهد ورود نخستین خودروهای وارداتی به کشور خواهیم بود.

وی تاکید دارد: تا کنون ۳۰۰ شرکت یا شخص حقیقی برای واردات خودرو درخواست داده‌اند، اما بسیاری از آنها در همان ابتدای کار به دلیل نداشتن شرایط لازم حذف شدند.

وی افزود: مطابق اعلام وزارت صمت، افراد و شرکت‌هایی که قصد واردات خودرو را دارند، باید از خدمات پس از فروش و همچنین نمایندگی برخوردار باشند، اما بسیاری شرکت‌ها این شرایط را نداشتند.

بازاری درگیر رکود تورمی

 بازار خودروی ایران مدت‌های طولانی است درگیر رکود تورمی است. در حالی که مشتری چندانی در این بازار حضور ندارد اما قیمت‌ها همچنان روندی افزایشی را تجربه می‌کنند. این وضعیت البته تنها مبتلابه بازار خودرو در کشور نیست، سایر بازارها نیز با وجود درگیری با رکود، همچنان با این مساله مواجهند که قیمت‌ها در حال رشد هستند .

 وقتی موضوع واردات خورو به کشور مطرح شد، بسیاری چنین نتیجه گرفتند که ممکن است با ورود خودروهای جدید، قیمت خودروها در ایران تحت تاثیر قرار گرفته و دستخوش کاهش شود اما حالا بررسی‌ها نشان می‌دهد ورود خودروها با وجود مشخص نبودن سود بازرگانی و نامشخص بودن قیمت نهایی بدان معناست که محدوده تاثیرگذاری قیمت بسیار محدود است و تنها بخشی از خودروهای وارداتی به کشور را تشکیل می‌دهد و خودروهای تولید داخل را چندان متاثر نمی‌کند.

 در این فضاست که وزیر صنعت، معدن و تجارت تاکید دارد که واردات خودرو به کشور قطعی است . حالا بسیاری می‌گویند حتی قطعی بودن این مساله بدان معنا نیست که در هفته‌های پیش‌رو خودرو به کشور وارد شود و باید منتظر بود و دید چه زمانی این مهم امکان وقوع دارد. هر چه هست، در هفته‌های اخیر درگیری با مفاد این آیین‌نامه همچنان تداوم دارد حتی اگر بنا بر اعلام فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت درخواست دو متقاضی قطعی شده باشد.

سوتیتر

از همان زمان که شرایط دولت برای واردات خودرو مشخص شد بسیاری تاکید داشتند که با این وضعیت امکان واردات خودرو به کشور فراهم نیست و احتمالا تنها گروهی خاص می‌توانند به استناد این مصوبه خودرو وارد کنند، چراکه شرط ایجاد نمایندگی در ایران به‌گونه‌ای است که بسیاری از خودروسازان معتبر امکان ورود به ایران را ندارند