محمد   میرزایی

هفته‌هاست که اصناف نسبت به نحوه اخذ مالیات از سوی دولت گلایه‌ها و انتقاداتی را مطرح کرده‌اند و هر روز اخبار جدید از عزم دولت برای ممانعت از فرار مالیاتی و دور زدن قانون در این زمینه منتشر می‌شود.  به گزارش « توسعه ایرانی»؛ در هفته‌های اخیر بحث‌های فراوانی درباره چگونگی تعیین و اخذ مالیات از اصناف مختلف مطرح شد و مورد مخالفت کسبه قرار گرفت و حتی منجر به تعطیلی واحدهای صنفی شد.

مالیات، یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی دولت است که نحوه پرداخت و مبلغ آن معمولا هر ساله از سوی دولت تعیین می‌شود و نگاهی دوباره به بودجه مصوب 1401 نشان می‌هد که میزان درآمدهای مالیاتی حدود 527 هزار میلیارد تومان برآورد شده است که نسبت به عملکرد بودجه سال گذشته رشد 40 درصدی در نظر گرفته شده است.

سازمان امور مالیاتی برای سال 1401 میزان کارکرد مالی دستگاه کارتخوان، حساب بانکی و سامانه صیادی را مبنای تعیین مالیات قرار داد و براین اساس تمامی مودیانی که تراکنشی بالای 4 میلیارد و 800  میلیون تومان داشت، ملزم به ارائه اظهارنامه مالیاتی شد.

بر اساس قانون و تعارف آن؛ مالیات به ‌دو دسته کلی مالیات مستقیم و غیرمستقیم تفکیک شده و بر این اساس اصناف و مشاغل جزو دسته‌ مشاغلی هستند که باید مالیات مستقیم از نوع مالیات بر درآمد را پرداخت کنند؛ مالیات بر درآمد نیز با توجه به میزان درآمد اصناف، بنگاه‌ها و افراد شاغل تعیین می‌شود و به‌عبارت بهتر هر فرد یا صنفی که به‌نوعی کسب درآمد می‌کند، باید درصدی از آن را به‌عنوان مالیات پرداخت کند.

چه کسانی بیشترین مالیات را در کشور می‌پردازند؟

بر اساس گزارش روزنامه دولتی ایران، مجموع مالیات حقوق کارمندان و کارگران حدود 19 درصد از کل مالیات‌های وصول شده دولت را تشکیل می‌دهد و به عبارت دیگر در 11  ماهه سال گذشته مجموع مالیات حقوق کارمندان و کارگران برابر با 20 هزارمیلیارد تومان بوده است.

درحالی که به طور متوسط اصناف کشور سالانه 5 میلیون تومان مالیات می‌پردازند، این رقم برای کارمندان و کارگران 9 میلیون تومان است. بر اساس آمارهای رسمی در 11 ماهه سال گذشته، درآمد دولت از محل مالیات مشاغل 11 هزار میلیارد تومان بوده که به عبارت بهتر این رقم 9 هزار میلیارد تومان کمتر از مالیات کارکنان دولت و بخش خصوصی بوده است که نشان‌دهنده آن است کارکنان بخش دولت و خصوصی تاکنون دو برابر صاحبان مشاغل و اصناف مالیات پرداخت کرده‌اند.

کارت به کارت کردن، به جای استفاده از دستگاه پوز

از خردادماه 1401 که بحث نحوه محاسبه و اخذ مالیات از اصناف مطرح شده، این موضوع با واکنش‌های فراوانی مواجه شد، هرچند دولت سعی کرد با معافیت‌ها و مساعدت‌های خود از اصناف حمایت کند اما در عین حال دولتمردان و به ویژه مسئولان ازمان امور مالیاتی و بانک مرکزی سعی کردند برنامه‌ریزی دقیقی برای مقابله با موضوع فرار مالیاتی انجام دهند.

یکی از روش‌هایی که در ماه‌های اخیر بسیار فراگیر شده، پدیده کارت به کارت کردن به جای کارت کشیدن وجه خرید توسط مشتریان است که اینک و با اقدام اخیر دولت، مقرر شده تا کارت به کارت کردن نیز مشمول پرداخت مالیات شود.

تشکیل گشت ویژه علیه کارتخوان‌ها و حساب‌های اجاره‌ای نیز با هدف جلوگیری از فرار مالیاتی یکی دیگر از اقدامات دولت است تا راه را برای دور زدن قانون ببندند.

ضرورت تعیین مالیات  ویژه  هر صنف

اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه صنفی فروشندگان لوازم خانگی درباره نحوه اخذ مالیات از فعالان این صنف به «توسعه ایرانی» گفت: دولت متاسفانه اصناف را طبقه‌بندی نکرده است زیرا درآمد مشاغل و اصناف مختلف با یکدیگر متفاوت است و نمی توان معافیت یکسانی را برای این اصناف در مقایسه با صنف لوازم خانگی و میزان تراکنش‌های بانکی تعیین کرد. باید توجه داشت برخی اصناف مانند لوازم خانگی، مسکن، خودرو، طلا و سکه و ... در افزایش قیمت‌ها دخیل نبوده‌اند.

وی افزود: متاسفانه در سال 1399 با وجود رایزنی‌های فراوان با دولت، اعلام کردیم با درآمد سالانه یک میلیارد و 660 میلیون تومان اگر قرار باشد کسی از تبصره 100 استفاده کند در صنف لوازم خانگی اصلا معنا و مفهوم ندارد و اما در سال 1400 این رقم را 200 میلیون تومان کاهش داده و به یک میلیارد و 460 میلیون تومان رساندند و زمانی که اصناف گلایه‌های خود را مبنی بر این موضوع مطرح کردند، در عرض 3 روز این رقم به 4 میلیارد و 880 میلیون تومان افزایش یافت که هنوز هم برای صنف ما این عدد و رقم قابل توجیه نیست.

لزوم تجدید نظر  در ضرایب مالیاتی سال 1401

وی تصریح کرد: خوشبختانه جلساتی میان اصناف و مسئولان سازمان امور مالیاتی برگزار شد و ما مشکلات این صنف را مطرح کردیم؛ در ضرایب سال 1400 تا حدودی با اصناف همکاری شد در صورتی‌که بازهم این مساله مورد دلخواه فعالان این صنف نبود و البته امیدوارم در سال 1401 شاهد تجدیدنظر کلی باشیم و اصناف را طبقه‌بندی کرده و براساس قیمت کالاها نسبت به تعیین مالیات اقدام شود تا ما نیز بتوانیم از تبصره ماده 100 استفاده کنیم.

وی گفت: کسبه نقشی در گرانی‌ها نداشته‌اند و دولت باید در تعیین مالیات علاوه بر مد نظر قرار دادن قیمت کالاها، سود اصناف را نیز در نظر بگیرد؛ برای نمونه بنده اگر در روز بتوانم یک یخچال 10 میلیون تومانی با سود5 درصد بفروشم، در پایان سال هنوز نتوانسته‌ام به حقوق یک کارمند دست یابم؛ 5 درصد سود بنده در 5 میلیارد تومان می‌شود 250 میلیون تومان و به عبارت بهتر هر ماه 20 میلیون تومان بدون احتساب هزینه‌های جاری واحد صنفی و زندگی شخصی.  وی تاکید کرد: دولت باید بر روی مساله اخذ مالیات‌ها، وقت بیشتری بگذارد و مسائل و مشکلات اصناف را بهتر بررسی و درک کند و بر اساس قیمت‌ها و اتفاق به روز با اصناف برخورد کنند.

رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی: ما نمی‌توانیم فرار مالیاتی داشته باشیم و طرح برخی سخنان و دادن نسبت قاچاقچی و فراری مالیاتی به کسبه و اصناف زیبنده نیست. ما نزد دولت پرونده مالیاتی داریم و لازم است دولت ما، نیازها و مشکلاتمان را ببیند و برخورد قهری با اصناف نداشته باشد

دولت قوانین خود را شفاف کند، عملکرد ما شفاف است

رئیس اتحادیه صنفی فروشندگان لوازم خانگی اظهار کرد: دولت باید قوانین خود را شفاف کند، چرا دولت فکر می‌کند باید به اصناف صدقه دهد؛ چرا همه هزینه‌های زندگی اصناف را قبول نمی‌کند، خرج زندگی اصناف از واحدهای صنفی تامین می‌شود؛ دولت چرا یک‌طرفه به قاضی می‌رود و معافیت مالیاتی اعلام کرده و آخر سال فکر می‌کند کسبه با معافیت مالیاتی و با 3 میلیون تومان باید زندگی کنند؟ چرا با اصناف درست برخورد نمی‌شود؟ دولت نسبت به کسبه شفاف‌سازی نمی‌کند و در مقابل می‌اندیشد کسبه هم شفاف نیستند در صورتی که خیر، کسبه دولت دارند شفافیت وجود داشته باشد البته زمانی که دولت همه مخارج، هزینه‌ها و درآمدهای اصناف را قبول کند. کسبه در این شهر زندگی می‌کنند و هزینه‌های فراوانی بابت اجاره خانه و واحد صنفی می‌پردازند و حتی عده‌ای از کسبه ناچار شده‌اند برای سکونت به حاشیه شهر بروند. اجاره بها در 3 سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است.  پازوکی گفت: ما نمی‌توانیم فرار مالیاتی داشته باشیم و طرح برخی سخنان و دادن نسبت قاچاقچی و فرار مالیاتی به کسبه و اصناف زیبنده نیست. ما نزد دولت پرونده مالیاتی داریم و لازم است دولت ما، نیازها و مشکلاتمان را ببیند و نباید با دید قهری به اصناف نگریسته شود.

چند برابر شدن مالیات فروشندگان لوازم خانگی

پازوکی درباره وضعیت مالیات‌ها برای این صنف گفت: در صنف لوازم خانگی مالیات کالا تغییر کرده و اعداد و ارقام تعیین شده چند برابر شده و به طور مثال مالیات 5 میلیون تومانی شده 15 میلیون تومان، مالیات یک میلیون تومانی شده 6 میلیون تومان، مالیات 50 میلیون تومانی شده 100 میلیون تومان. ما در این صنف دنبال شفافیت هستیم و بنده نمی‌توانم سود 5درصد (1.5 میلیون تومان) از فروش یک یخچال 30 میلیون تومانی به دست بیاورم زیرا در مراکز اصلی فروش لوازم خانگی تعداد زیادی فروشگاه وجود دارد که ناچارند با اخذ سود کمتر، کالاها را به فروش برسانند.