آیا اوپک پلاس به کاهش عرضه رضایت خواهد داد؟
بازار نفت در انتظار تصمیم بزرگ
امین قلعه‌ای
حال این روزهای بازار نفت چندان مناسب نیست. در چندهفته اخیر و بدنبال افزایش شدید عرضه نفت در بازارهای جهانی و انتشار اخباری مبنی بر توقف رشد اقتصادی جهان در سال 2019 قیمت نفت با کاهش شدید مواجه شد. امری که استمرار آن در سال آینده میلادی قطعاً کشورهای تولیدکننده این کالای استراتژیک را با خطرات بزرگ اقتصادی روبروخواهد کرد. قیمت نفت در روز جمعه با انتظار برای توافق اوپک و روسیه برای کاهش تولید، اندکی افزایش یافت اما عرضه فزاینده آمریکا مانع رشد بیشتر قیمت شد. بهای معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت آمریکا ۳ سنت افزایش یافت و به ۵۱.۴۸ دلار در هر بشکه رسید. بهای معاملات آتی نفت برنت با ۱۴ سنت
(۰.۲ درصد ) افزایش، به ۵۹.۶۵ دلار در هر بشکه رسید. با وجود افزایش قیمت در روز جاری، قیمت نفت به دلیل دورنمای مازاد عرضه و ضعف بازارهای مالی، حدود ۳۰ درصد از اوایل اکتبر کاهش پیدا کرده است.
عربستان چقدر از تولید خود را کاهش می‌هد؟
درحالی که ترامپ انتظار دارد عربستان در حمایت از آمریکا تولید خود را کاهش ندهد، این کشور با تعهد دوباره به اوپک پلاس تصمیم دارد برنامه «کاهش آهسته» را در پیش گیرد. انک سرمایه‌گذاری آمریکایی جفریز در یادداشتی نوشت: عرضه فزاینده در بازار، قیمت نفت برنت را پایین برده و ذخیره سازی نفت را افزایش داده است.برای مقابله با اشباع عرضه، اوپک و روسیه به توافق برای کاهش تولید نزدیک شده‌اند.پیش از دیدار رسمی اوپک، سران سه تولیدکننده بزرگ جهان شامل آمریکا، روسیه و عربستان سعودی در اجلاس سران گروه جی ۲۰ در آرژانتین دیدار خواهند کرد.نمایندگان اوپک اوایل نوامبر به رویترز گفتند:اوپک و متحدانش ششم دسامبر برای مذاکره درباره سیاست تولید نفت و بررسی کاهش تولید به میزان یک تا ۱.۴ میلیون بشکه در روز در مقر این گروه در وین اتریش دیدار خواهند کرد.آمریکا سهم عمده ای در تولید فزاینده نفت داشته است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد ذخایر نفت این کشور در هفته منتهی به ۲۳نوامبر ۳.۶ میلیون بشکه افزایش یافت و به ۴۵۰ میلیون بشکه رسید که فراتر از حد انتظارات بود. تولید این کشور نیز طی همین مدت در رکورد ۱۱.۷ میلیون بشکه در روز ماند. طوفان توییتری ترامپ اوضاع نشست اوپک را که قرار است هفته آینده برگزار شود؛ پیچیده کرده است. ترامپ که به عربستان سعودی تمایل زیادی نشان داده است، با فشار بر این کشور تلاش می‌کند کاهش تولید را متوقف کند و هر چند که سیا به این نتیجه رسیده است که بن سلمان دستور قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار سعودی را صادر است اما او از این ماجرا هم در راستای حمایت از سعودی‌ها استفاده می‌کند.کامل واضح است که آمریکا انتظار دارد عربستان به حمایت از آمریکا تولید خود را کاهش ندهد و این مساله ریاض را در انحصار و گرفتاری قرار می‌دهد. عربستان سعودی نیاز دارد روابط خود را با غرب تثبیت کند و این مساله باعث می‌شود نتواند قیمت نفت را در سطح فعلی نگه دارد. در واقع عربستان به نفت برنت 80 دلاری برای تجارت نیاز دارد تا بتواند بودجه مورد نیاز را تامین کند. کسری شدید بودجه در طول سال‌های 2014 تا 2016 به ترسیم چهره ریاض کمک می‌کند. سعودی‌ها تلاش کردند با افزایش هزینه حفاری‌ها قیمت نفت را در بازار کاهش دهند اما در نهایت تولید نفت اوپک را مدیریت کرده و قیمت‌ها را کم کردند.
تولید نفت عربستان در ماه جاری به رکورد 11.2 میلیون بشکه در روز رسیده، اما میانگین صادرات این کشور 500 هزار بشکه در روز کاهش داشته است
چگونه ترامپ به تولیدکنندگان نفتی آمریکا آسیب می‌زند؟
عربستان بدنبال اصلاحات اقتصادی است. هنوز تغییرات جدی انجام نشده و هزینه تغییرات بالا است. آرامکوی عربستان نیز در تلاش است تا خود را در این مسیر طولانی با شرایط منطبق کند. عرضه اولیه سهام آرامکو که سر و صدای زیادی به راه انداخته بود همچنان مسکوت مانده و در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. برنامه آرامکو این بود که با عرضه عمومی، سهام شرکت سابیک که یکی از شرکت‌های دولتی عربستان در حوزه تولید مواد شیمیایی است؛ تامین شود. این عرضه قرار بود بزرگ‌ترین عرضه‌ای باشد که تاکنون وجود داشته. اکنون مدیرعامل آرامکو می‌گوید که این شرکت 500 میلیارد دلار برای تبدیل شدن به یک پالایشگاه جهانی و تولیدکننده مواد شیمیایی هزینه خواهد کرد. این امر به پول زیادی نیاز دارد در نتیجه دولت عربستان نیازمند این است که نفت به قیمت قبل برگردد. اما این مساله می‌تواند برای رئیس‌جمهور آمریکا، که در ماجرای خاشقجی از عربستان حمایت‌های زیادی کرد دردسر ساز باشد.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد ذخایر نفت این کشور در هفته منتهی به ۲۳ نوامبر، ۳.۶ میلیون بشکه افزایش یافت و به ۴۵۰ میلیون بشکه رسید که فراتر از حد انتظارات بود
محمد بن سلمان بعد از چندین سال روابط درخشان با غرب، با صدور فرمان قتل خاشقجی (به گفته سیا) روابط استراتژیک خود با آمریکا را به خطر انداخت. اکنون و با وجود حمایت‌های بی چون و چرای ترامپ از بن سلمان در میان فشار سازمان سیاست خارجی آمریکا برای ضربه به بن سلمان، عربستان با کاهش تولید نفت اوپک به میزان 1/4 میلیون بشکه در روز که در چند هفته قبل رخ داد باعث خشم کاخ سفید شد. بر اساس گزارش وال استریت ژورنال آخرین برنامه ریاض در وین «کاهش آهسته» است؛ چیزی که شامل تهعد دوباره این کشور با کاهش تولید اوپک پلاس خواهد بود زیرا در حال حاضر عربستان سعودی چیزی در حدود یک میلیون بشکه در روز تولید مازاد دارد؛ و بازگشت به میزان تولید قبل در واقع به کاهش قابل توجه یک میلیون بشکه در روز نیاز دارد. یک مشاور ارشد نفت عربستان سعودی به WSJ گفت: «میزان کاهش در تولید قطعا زیاد خواهد بود اما چیزی که اعلام می‌شود کمتر است.» این گزارش نشان داد که این طرح در هفته جاری توسط مقامات اوپک حمایت شده است. «کاهش آهسته» تلاشی برای انطباق با تمام ابعاد ماجرا است این کاهش تولید انقدری آهسته است که بتواند ترامپ را راضی نگه داشته و به میزانی هست که روسیه را در بازی نگه دارد. مسکو نسبت به سعودی تمایل کمتری به کاهش تولید داشت اما این طرح به اندازه‌ای خواهد بود که بتواند بر قیمت‌ها تاثیر بگذارد. مشاور ارشد نفت عربستان سعودی در ادامه صحبت‌های خود به WSJ گفت: «این اقدام عربستان یک حرکت کاملا سیاسی است زیرا عربستان تلاش می‌کند روابط خود با ترامپ را به خطر نیندازد. در پی ماجرای خاشقجی، عربستان تلاش می‌کند مطمئن شود که ترامپ اقدامی علیه این کشور انجام نمی‌دهد.»
آزمون بزرگ اوک پلاس
قدرتمندترین ائتلاف بازار جهانی نفت، این صنعت را از یک رکود بزرگ نجات داده، اما رهبران مسکو و ریاض برای تداوم همکاری‌ها، در برابر آزمونی دشوار قرارگرفته‌اند.با سقوط بیش از 30 درصدی بهای نفت خام، عربستان سعودی وادار شده تا با همکاری روسیه در جهت کاهش تولید گام بردارد. این ائتلاف دو سال پیش، موفقیت‌های چشمگیری به دنبال داشت، اما هیچ‌کس نمی‌داند که مسکو در شرایط کنونی حاضر به ادامه همکاری با ریاض خواهد بود و یا خیر؟ دولت روسیه در مقایسه با شیوخ عربستان، با آسیب کمتری از سقوط قیمت‌ها روبرو شده و شرکت‌های نفتی مسکو با تولید نزدیک به رکورد، از جریان نقدی کم‌سابقه‌ای برخوردار شده‌اند.راینر سیل، مدیر ارشد اجرایی شرکت او ام وی ای جی اتریش که در طرح‌های نفتی روسیه سرمایه‌گذاری کرده، اعلام کرد: صرف نظر از این موضوع که آیا روسیه تمایلی به کاهش تولید خود دارد و یا خیر، ما باید به انتظار اتفاقات آینده بنشینیم.همکاری‌های دو کشور عربستان و روسیه به بازار نفت محدود نمی‌شود. ولادیمیر پوتین و محمد بن سلمان همکاری‌های سیاسی گسترده‌ای نیز دارند. چراکه مردان یخی، خواهان بهبود اقتصاد خود همراه با توسعه نفوذ در منطقه کلیدی خاورمیانه هستند. دو سال پیش، دو کشور عربستان و روسیه برای نخستین بار با کنار گذاشتن رقابت تجاری و اختلافات ایدئولوژیک، 25 دولت تولیدکننده نفت را در چارچوب اوپک پلاس متحد کردند. پس از گذشت 18 ماه از زمان آغاز طرح فریز نفتی، رکود در بازار نفت از بین رفت و قیمت‌ها افزایش یافت. بدین ترتیب بدترین بحران حاکم بر صنعت نفت در سه دهه گذشته، پایان یافت.در ماه ژوئن امسال، طرح فریز نفتی به پایان رسید و تحریم‌های ایالات‌متحده، عرضه نفت ایران را با تهدید روبرو کرد. لذا شاهد تغییر در مهره‌های بازی بودیم.خالد فالح، وزیر انرژی عربستان سعودی و الکساندر نواک، همتای روسی وی از متحدان خود خواستند تا به توافق افزایش قابل توجه تولید بپیوندند.هرچند ائتلاف این دو کشور در بازار نفت در شرایط کنونی با چالش روبرو شده است. با آغاز افزایش تولید مسکو و ریاض، تولیدکنندگان نفت شیل ایالات‌متحده نیز به میزان بی‌سابقه‌ای بر عرضه نفت خود افزودند. در این شرایط، تهدید دونالد ترامپ مبنی بر کاهش صادرات نفت ایران به صفر، با شکستی فاحش مواجه شد و به صورتی دور از انتظار، واشنگتن به خریداران نفت ایران، معافیت اعطا کرد.از ماه اکتبر تاکنون، قیمت پیش‌فروش نفت برنت از اوج قیمت 4 ساله خود، 26 دلار کاهش یافته است. شاخص بین‌المللی بهای نفت حدود 60 دلار بوده و این عدد پایین‌تر از میزان موردنیاز برای توازن بودجه اکثر دولت‌های عضو اوپک است.در شرایط کنونی، دونالد ترامپ به عنوان عامل اصلی تقابل با تصمیم‌های اوپک پلاس به شمار می‌رود. وی همچنان بر رهبران سعودی فشار می‌آورد تا برای حمایت از مصرف‌کنندگان، از قیمت نفت بکاهند. تهدید اوپک به تصویب قانون مخالف انحصار و تعیین مجازات برای رهبران ریاض پس از قتل جمال خاشقجی باعث شده تا احتمالاً رهبران ریاض به خواسته‌های کاخ سفید تن داده و بر تولید خود بیفزایند.هم اکنون، به نظر می‌رسد رهبران عربستان خواهان افزایش قیمت نفت هستند. بر اساس اعلام وزیر انرژی عربستان، اوپک پلاس نیازمند کاهش عرضه به میزان یک میلیون بشکه برای بهبود قیمت‌ها است .تولید نفت عربستان در ماه جاری به رکورد 11.2 میلیون بشکه در روز رسیده، اما میانگین صادرات این کشور 500 هزار بشکه در روز کاهش داشته است. اما نواک از این راهبرد استقبال نکرده است. وی اعلام کرد: تولیدکنندگان باید به انتظار شرایط بازار در ماه‌های نوامبر و اوایل دسامبر بنشینند تا تصمیم به مداخله در بازار بگیرند.باید با این نکته توجه کرد که در هفته‌های اخیر، قیمت نفت به پایین‌تر از بازه موردنظر پوتین در مورد قیمت جهانی نفت (65 تا 75 دلار) سقوط کرده است.رئیس‌جمهوری روسیه ممکن است در حاشیه نشست گروه 20 در بوینس آیرس با ولیعهد عربستان دیدار کند. در گام بعدی نیز نواک و فالح در نشست اوپک پلاس در روزهای 6 تا 7 دسامبر در وین با هم دیدار می‌کنند تا به توافقی مشترک دست یابند.ایلدار داولتشین، تحلیلگر انرژی در موسسه مالی وود اند کو معتقد است: عواملی وجود دارد که همکاری‌های آینده میان دو کشور را محدود کرده است. قیمت بالای نفت برای روس‌ها از اهمیتی همانند گذشته برخوردار نیست و آنها معتقدند با قیمت‌های بالای نفت، شاهد ایجاد مشکلاتی خواهند بود.
دیدگاه تان را بنویسید