حافظ در موقعیت لغزان

مهرنوش حیدری

شاهین شایان آرانی، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: بازار سرمایه آینه تمام‌نمای اقتصاد است و تورم بالایی که اقتصاد را تهدید می‌کند و مبهم بودن فضای اقتصادی از یک سو و مشخص نبودن آینده مذاکرات از سوی دیگر ترمزهای مهم بازار سرمایه هستند.

شاهین شایان آرانی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: در حال حاضر تورم مزمن و بسیار بالاست، به طور کلی بورس تحت‌الشعاع جو و فضای منفی حاکم بر اقتصاد قرار گرفته و باید این روند اصلاح شود. تورم آنچنان بالاست که به نظر بنده کلا وضع بازار سرمایه را تحت‌الشعاع منفی قرار داده است

به گزارش «توسعه ایرانی»؛ بازار سرمایه این روزها مشغول الاکلنگ بازی در ارتفاع یک میلیون و ششصد هزار واحدی است. ساختمان بلندمرتبه حافظ حالا موقعیت جدیدی را تجربه می‌کند .روز گذشته بورس با سقوط آزاد ٢۵ هزار واحدی روبرو شد تا بار دیگر این بازار با عقبگرد به کانال حساس یک میلیون و پانصد هزار واحدی روبرو باشد .

کارشناس ارشد مسائل اقتصادی و تحلیلگر بازار سرمایه  درباره احتمال ادامه‌دار شدن روند صعودی بورس به «توسعه ایرانی» اظهار کرد: پاسخ دادن درمورد ادامه‌دار شدن روند صعودی شاخص در بازار سرمایه ، سخت است زیرا به نظر بنده هنوز عوامل و پارامترهای اقتصادی که دال بر رشد اقتصادی باشد را مشاهده نکرده‌ام.

شایان آرانی، افزود: زمانی را می‌توان گفت رشد بازار سرمایه و بورس پایدار بوده و دارای پشتوانه است باید علائم مشخصه رشد پایدار را در اقتصاد مشاهده کرد اما متاسفانه هنوز این علائم را نمی‌توان دید؛ باید در نظر داشت ممکن است بخشی از رشد شاخص بورس هیجانی و به دلیل یک‌سری انتظارات مثبتی باشد که این روزها به‌وجود آمده است وگرنه بازار سرمایه و به‌ویژه شاخص بورس زمانی رشد پایدار خواهد داشت که علائم رشد شاخص‌های اقتصادی پایدار مشاهده شود و همچنین هیجانات بر این بازار حاکم نباشد.

وی تصریح کرد: مشکل اصلی کشور تورم بوده و این موضوع بسیار جدی است و هنوز این معضل حل نشده و در کنار آن شاهد کسری بودجه دولت هستیم و با تورم رابطع مستقیم دارد؛ همچنین مشکل حجم بالای نقدینگی در کشور حل نشده و نیز هنوز نتوانسته‌ایم رابطه مناسبی با فعالیت‌های بخش خصوصی در اقتصاد به وجود آوریم تا این بخش خصوصی فعال وارد اقتصاد شود تا محرکی برای رشد اقتصاد داخلی شود.

وی تاکید کرد: همچنین علائم مربوط به ارتباطات بین‌المللی و در حوزه سرمایه‌گذاری‌های خارجی هنوز در صحنه مشاهده نمی‌شود بنابراین با توجه به مجموع این موارد نمی‌توان گفت رشد فعلی شاخص در بازار سرمایه پایدار و ادامه‌دار خواهد بود یا خیر. برخی خبرهای مختلف و مثبت در فضای کسب و کار وجود دارد و همتی که دولت برای جلوگیری از قاچاق و ممانعت از فعالیت‌های کاذب که موجب برهم‌ریختگی اقتصاد می‌شود ، می‌توان محرک خوبی باشد و علائم مثبت محسوب می‌شوند اما در کل علائمی نیستند که بتوان گفت بر مبنای آنها د رشد پایدار اقتصاد و در نهایت بازار سرمایه را فرض کرد.  

این تحلیلگر بازار سرمایه  بیان کرد: البته بعضی از صنایع آثار مثبتی را مشاهده کرده‌اند که این مورد ممکن است تحریک‌کننده شاخص بورس باشد، بنده بیشتر به دنبال شاخص‌های اساسی‌تر و به اصطلاح «استخوان‌دارتر» هستم که هنوز مشاهده نشده است.

آرانی درباره پیش‌بینی برخی کارشناسان مبنی بر در راه بودن موج جدید تورمی در اثر اقدامات اقتصادی اخیر و تاثیر آن بر بازار سرمایه توضیح داد: این مساله قطعا بر بازار سرمایه تاثیرگذار خواهد بود اما بحث اصلی تاثیر مثبت و یا منفی تورم بر بورس است؛ در بورس شاهد تنوع شرکت‌ها هستیم و تورم می‌تواند روی بعضی از شرکت‌ها اثر مثبت داشته باشد و برعکس بر برخی شرکت‌ها به صورت منفی اثر بگذارد بنابراین در این شرایط قیمت برخی شرکت‌ها رشد می‌کند و برخی دیگر افت قیمت دارند به همین دلیل تاثیر ترکیبی را شاهد هستیم و اثر تورم معمولا بر روی شرکت‌های صنعتی – تولیدی مثبت است و با فرض اینکه قیمت آنها کنترل شده نباشد؛ بعضی از شرکت‌ها هستند که قیمت‌ها را با تورم می‌توانند بالا ببرند و وجود تورم به نفع آنهاست که می‌تواند به شرکت‌های فعال در صنایع غذایی اشاره کرد اما برخی شرکت‌های دیگر در شرایط تورمی دچار تلاطم و بحران می‌شود با توجه به این موارد به قطعیت نمی‌توان گفت بورس در اثر تورم ضرر می‌کند یا استفاده می‌برد بلکه بستگی به نوع شرکت و حوزه فعالیت‌ آنها دارد.

وی تاکید کرد: چه تورم بالا رود و چه پایین بیاید به نظر بنده بورس عکس‌العمل‌های متفاوت نشان می‌دهد که پدیده خوبی محسوب می‌شود و نشان‌دهنده آن است که تنوع  فعالیت‌ها در بورس به اندازه‌ای است که بازیگران  بازار سرمایه ایران چه تورم بالا رود و چه پایین بیاید با شناسایی فرصت‌ها سرمایه‌گذاری در بورس را انجام دهند. البته اگر تورم در حد وحشتناک فعلی و در محدوده 40 درصد باقی بماند کلا اثر کاذب بر روی کلیت بورس می‌گذارد و کل اقتصاد را بهم می‌ریزد و بورس نیز از این شرایط متاثیر می‌شود بنابراین بنده امیدوارم که تورم آنچنان پایین بیاید که وضعیت بازار سرمایه به حالت تعادل و نرمال برسد و و در روند طبیعی بالا و پایین شدن تورم، بورس نیز عکس‌العمل نشان دهد.

کارشناس ارشد مسائل اقتصادی گفت: در حال حاضر تورم مزمن و بسیار بالاست، به طور کلی بورس تحت‌الشعاع جو و فضای منفی حاکم بر اقتصاد قرار گرفته و باید این روند اصلاح شود. تورم آنچنان بالاست که به نظر بنده کلا وضع بازار سرمایه را تحت‌الشعاع منفی قرار داده است.

آرانی درباره احتمال تاثیر وضعیت بازارهای موازی در اثر شوک اجرای طرح‌ها و اصلاحات اقتصادی جدید دولت بر گرایش سرمایه‌گذاران با حضور در بازار بورس بیان کرد: خیر، شوکت‌های اقتصادی که دولت‌ها ایجاد می‌کنند در اصل این است که دولت‌ها به حساب خود می‌اندیشند قرار است برنامه‌هایی را اجرایی کنند که بر روی اقتصاد آثار مثبت می‌گذارد اما در اصل این‌گونه نیست و متاسفانه این تفکر تاحدودی شبیه توهم است زیرا عملکرد دولت‌ها معمولا تبدیل به دخالت در بازارها شده و بستر ایجاد شوک و جو منفی را در کل بازار به وجود می‌آورد و آثار کوتاه مدت و بلند مدت ایجاد می‌کند؛ بنابراین دخالت‌های عملیاتی مستقیم دولت‌ها که اثرات منفی در بازارها ایجاد می‌کند - با سیاست‌گذاری متفاوت است و اگر مثبت کار کنند می‌تواند جهت بازار را اصلاح کرده و به سمت شکوفایی سوق دهد – می‌تواندبازار سرمایه را تحت تاثیر این جو قرار داده و با آن شوک وارد کند. در پاسخ به این سوال که آیا واقعا زمانی که دولت‌ها در بازار دخالت می‌کنند ، موجب گرایش سرمایه‌گذاران خرد به حضور در بازار سرمایه خواهد شد یا خیر؛ باید گفت بستگی دارد دخالت اگر باعث ایجاد رانت و فرصت برای بعضی از شرکت‌ها شود و منفعتی حاصل شود، حتم بدانید سهامداران خرد هوشمند هستند و شرایط بازار را می‌سنجند و می‌توانند شرایط را تحلیل کرده و برای سرمایه‌‌گذاری تصمیم بگیرند اما اگر دخالت‌ها سبب تاثیرات منفی بر منفعت شرکت‌ها شود، موجب خروج سهامداران خرد از بازار سرمایه می‌شود.

آرانی تاکید کرد:‌ اطلاعات سهامداران خرد بازار سرمایه نسبت به 10-15 سال گذشته؛ بسیار افزایش یافته و آنها آگاه‌تر و هوشیار‌تر هستند و البته بستگی دارد دخالت‌های دولتی چگونه در بازار سرمایه خود را نشان دهد و در مجموعه بستگی به نوع دخالت، نوع شرکت و تاثیراتی که در بازار ایجاد می‌کند دارد و نمی‌توان گفت چون دولت دخالت کرده حتما سهامداران خرد وارد این بازار خواهند شد؛ به نظر بنده این‌گونه نمی‌توان تحلیل کرد.