مدیر گروه مطالعات انرژی وین گفت: در کوتاه‌مدت، قطر، الجزایر، امریکا و تا حدی نروژ و لیبی می‌توانند جایگزین گاز روسیه شوند، اما در میان‌مدت، ایران بهترین گزینه برای تامین گاز اروپا خواهد بود.

فریدون برکشلی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره اوضاع کنونی بازار نفت و تاثیر عوامل مختلف از جمله جنگ روسیه و اوکراین اظهار داشت: از دسامبر ۲۰۱۹ که اولین گزارشات جدی و گسترده کرونا در دنیا انتشار پیدا کرد، بازار جهانی نفت با هیچ کمبودی از نظر اخبار و سورپریزهای تاثیرگذار، مواجه نبوده است. در طول این مدت، قیمت‌ها دائما با نوسانات گسترده و متناقض مواجه بوده‌اند. حمله روسیه به اوکراین سناریوی شرایط آونگی بازار را تکمیل کرد، اما آن طور که حالا طول موج آن، ممکن است از کووید هم فراتر برود.

وی ادامه داد: اما نکته قابل توجه اینجاست که مقاومت بازار در شرایط بحرانی گاهی تحلیلگران را واقعا به دام می‌اندازد. هنگام حمله صدام به کویت، اجلاس وزرای نفت اوپک در وین در جریان بود، طی ساعاتی ۴.۵ میلیون بشکه نفت‌خام کویت و عراق، از بازار خارج شده بود. سطح ذخیره‌سازی‌های مصرف‌کنندگان، ۳۵ درصد از متوسط ۵ سال پایین‌تر بود. قیمت‌ها به سرعت افزایش پیدا کرد و به ۳۸ دلار در بشکه رسید. سخنان زکی‌یمانی در مورد قیمت نفت ۱۰۰ دلاری همه را شگفت‌زده کرده بود. طی ۳ هفته قیمت‌ها در سطح ۲۶ دلار در بشکه آرام گرفت در حالی که قبل از بحران قیمت جهانی نفت ۲۲-۲۳ دلار بود.

رفتار تحریمی با محموله‌های روس

مدیر گروه مطالعات انرژی وین تصریح کرد: حالا جنگ اوکراین هم، در همین حدود نفت‌خام و حدود ۳ میلیون بشکه فراورده روسیه را از بازار خارج کرده است. البته تحریم نیست، اما خریداران مانند شرایط تحریم با محموله‌های روسیه رفتار می‌کنند. قیمت نفت، جهش مورد انتظار را ندارد. بیشتر تحلیلگران در هر دوسوی بازار از اعدادی حداقل ۲۰ درصد بالاتر از قیمت‌های امروز صحبت می‌کردند ولی در حول و حوش ۱۰۰ دلار و به روش آزمون و خطا، شرایط را رصد می‌کنند.

نفت به وقایع ژئوپلیتیک حساس است

وی با بیان اینکه بازیگران و بازیگرسازان، به روند تحولات با دقت نظارت می‌کنند، گفت: بازار جهانی نفت در اصول بر پایه عرضه و تقاضا عمل می‌کند، اما در عین حال بسیار هم نسبت به تحولات غیرساختاری و بخصوص وقایع ژئوپلیتیک حساس است. هر دلار افزایش یا کاهش قیمت‌های جهانی چند صد میلیارد دلار را از یک طرف به طرف دیگر هدایت می‌کند.

برکشلی بیان داشت: بازیگران اصلی، بستر را فراهم می‌کنند و بر روی آن، انگاره‌سازی می‌کنند. بنابراین بازار بر پایه واقعیات ساختار یعنی عرضه و تقاضا و البته تصورات معامله‌گران حرکت می‌کند. تصورات در بازارهای غیرفیزیکی ساخته و پرداخته می‌شود. بورس‌ها و معامله‌گران مالی تاثیرات مهمی بر تعیین قیمت‌های جهانی نفت دارند. تحلیلگران دلمشغول، نقصان عرضه نسبت به تقاضا هستند، معامله‌گران نسبت به نرخ رشد تورم و عملکرد فدرال‌رزرو حساسند.

تحریم ایران، ونزوئلا و روسیه برای اروپا شیرین است

وی درباره امکان حذف کامل نفت روسیه توسط اروپا گفت: هنوز نمی‌دانیم که اروپا تا چه اندازه و تا کجا می‌تواند تحریم جمهوری اسلامی ایران و ونزوئلا را قربانی کاستی تامین نفت و گاز روسیه کند. تا هم‌اکنون که اتحادیه اروپا هر دو را می‌خواهد، یعنی تحریم ایران و ونزوئلا و تحریم روسیه. برای اروپا این حالت شیرین است، اما باید دید که تا چه حد با واقعیات انطباق دارد، یا اینکه کدام واقعیت و کدام نمایش است. ایران و ونزوئلا مشترکا می‌توانند قطع نفت روسیه را جبران کنند. امریکا و اتحادیه اروپا می‌خواهند که یک‌سوم ذخایر شناخته‌شده جهان تحت تحریم باشد و هنوز هم هیچ مشکلی در پیش نباشد.

برکشلی خاطرنشان کرد: چنانچه اتحادیه اروپا انرژی روسیه را از دست بدهد، حداقل جایگزینی ایران است. این را تمام بازیگران می‌دانند. اما باید قدری منتظر ماند و دید که اروپایی‌ها بین روسیه و ایران، کدامیک را ترجیح می‌دهند. هند و چین یعنی مصرف‌کنندگان اصلی دنیا، تصمیم خود را گرفته‌اند و خرید ارزان از روسیه و ایران را در دستور قرار داده‌اند.