هم‌داستانی آمریکا، روسیه و ترکیه برای توقف صادرات گاز ایران

رئیس مرکز مطالعات انرژی وین گفت: روسیه حتی عامل موثری در سوق دادن و زنده نگاه داشتن، پروژه خط لوله آسیایی برای تهران بود و پیشنهاد حمایت مالی و فنی هم به ایران ارائه داد تا اروپا را فراموش کند.

فریدون برکشلی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره استراتژی صدور گاز و بخصوص صادرات به اروپا اظهار داشت: براساس آخرین برآوردهای مربوط به نیمه دوم ۲۰۱۹، میزان ذخایر گازطبیعی ایران بالغ بر ۳۴/۷ تریلیون متر مکعب است. بر پایه این گزارش که توسط شرکت ملی نفت ایران منتشر شده و مورد تایید BP، آژانس بین‌المللی انرژی و وزارت انرژی امریکاست، ایران ۱۷/۸ درصد ذخایر گازی جهان را در اختیار دارد. که ۳۳ درصد آن، گازهای همراه است. با توجه به این آمار، جمهوری اسلامی ایران دارای دومین ذخایر و سومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان است.

۳۰ درصد از گاز تولیدی باید صادر شود

وی با بیان اینکه در بخش نفت، علیرغم تحریم‌ها و مسایل گوناگون عملکرد متفاوت و معقولی را شاهد هستیم، گفت: در حقیقت، امروز ایران یک کشور گازی یا گاز-محور است اما در مقام مقایسه، گاز در حاشیه نفت قرار دارد. بر اساس طرح جامعی که طی دهه ۱۳۷۰ در وزارت نفت تهیه شد، این وزارتخانه موظف شد که تحت هر شرایطی حداقل ۳۰ درصد از گاز تولیدی در کشور را صادر کند، اما این طرح عملی نشد، در واقع دوسوم گاز تولیدی مصرف تامین سوخت داخلی شد.

خط لوله گاز آسیایی را فراموش کنیم

برکشلی خاطرنشان کرد: البته بحث تحریم صادرات گاز ایران، کشور را از بازار اروپا، از طریق ترکیه و پیش از آن بازار گاز آسیایی، ایران-پاکستان- هندوستان محروم کرد. دیپلماسی گازی ایران هم ناتوان و بی‌برنامه بود. درک درستی از اهمیت صادرات گاز از طریق خط لوله یا دیپلماسی خط لوله و تامین امنیت ملی مترتب بر آن شکل نگرفت. ایران هم تجربه چندانی در زمینه گاز نداشت.

وی یادآور شد: اینک حتی پس از چهار دهه، ما هنوز هم به دنبال خط لوله گاز آسیایی است. در حالی که هندوستان و پاکستان در این چندین دهه راهکارهای تامین انرژی خود را یافته‌اند.

دلشغولی‌های گازی روس‌ها برای ایران

رئیس مرکز مطالعات انرژی وین در ادامه به نقش روسیه در باز داشتن ایران از بازارهای اروپایی پرداخت و گفت: روسیه با تمام توان تلاش کرده است تا ایران را به عنوان یک رقیب جدی و خطرناک از بازار گاز اروپا دور نگاه دارد. اروپا تمایل زیادی به تنوع بخشیدن منابع تامین گاز خود غیر از روسیه را دارد. گاز روسیه برای رسیدن به آخرین بازار مصرف در اروپا، باید از شش مرز اروپایی، عبور کند. این بدان معناست که امنیت روسیه، دل مشغولی و نگرانی تعداد زیادی از کشورهای اروپایی است. البته نیاز به امنیت مرزها در دیپلماسی خط لوله دوجانبه و چندجانبه است.

ایستادگی تمام‌قوای روسیه در برابر لوله‌های گاز ایران

وی ادامه داد: هنگامی که روسیه بر سر اختلافات مالی و مباحث قیمت، عبور گاز خود را به اوکراین متوقف کرد، تمام اروپا، نگران و در حال آماده‌باش کسری انرژی قرار گرفت. بنابراین روسیه با تمام قوا، از حضور گاز ایران در خطوط لوله اروپایی نگران است. روسیه حتی عامل موثری در سوق دادن و زنده نگاه داشتن، پروژه خط لوله آسیایی برای تهران بود و پیشنهاد حمایت مالی و فنی هم به ایران ارائه داد تا اروپا را فراموش کند.

تحریم‌های گاز از نفت سختگیرانه‌تر است

وی تاکید کرد:  امریکا هرگز اجازه نداد که گاز ایران به هیچ‌یک از هاب‌های منطقه‌ای متصل شود. در واقع امریکا، ترکیه و روسیه در توقف نفوذ گاز ایران، هم‌داستان بوده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: در واقع هیچ‌یک از تحریم‌های امریکا علیه ایران، در حد تحریم گازی، با جدیت دنبال نشد. ایران هم بناچار بخش اعظم گاز پرارزش خود را به نازل‌ترین و کم بازده‌ترین فعالیت‌های اقتصادی هدر داده است.