اقدامات احتیاطی بانک مرکزی پسِ پرده نقش‌آفرینی می‌کند؟
الاکلنگ‌بازی دلار با اخبار وین
ایمان ربیعی
برخی معامله‌گران معتقدند اقدامات احتیاطی بانک مرکزی در اولین روز هفته مانعی بر سر راه کاهش نرخ ارز و بازگشت کانالی بهای دلار در صرافی‌های بانکی فراهم کرد.
دور هشتم مذاکرات وین در حالی از نوزدهمین روز بهمن ماه آغاز شده است که بسیاری از کارشناسان بر این باورند نتیجه نهایی در این دوره حاصل خواهد شد .
بازار ارز اما واکنش متفاوتی را نسبت به موقعیت کنونی مذاکره نشان می‌دهد. به عبارت دیگر در حالی که آغاز هشتمین دور مذاکرات زمینه را برای کاهش قیمت دلار فراهم کرده بود و تغییر کانال را در پی داشت اما در نهایت در اولین روز هفته دلار با پیشروی در کانال بیست و چهار هزار تومان در صرافی‌های بانکی، به کانال مهم بیست و پنج هزار تومان ورود کرد. این کانال، کانال حساس دلار تلقی میشود . کانالی که چسبندگی قیمت در آن بسیار بالاست و کندن از آن برای طولانی مدت در بازار ارز مساله‌ای مهم و قابل تامل ارزیابی میشود .
اخبار رسیده نشان می‌دهد ادامه این روند می‌تواند زمینه را برای بازگشت دلار به کانال بیست و هفت هزار تومان در بازار آزاد مهیا کند.
خبرهای رسیده نشان می‌دهد تلاش‌ها برای پیشگیری از سقوط قیمت دلار آغاز شده است به طوری که برخی می‌گویند کاهش ناگهانی نرخ ارز و نوسان بیش از پیش دلار می‌تواند زمینه را برای بروز بحران برای صادرکنندگان فراهم آورد.
قیمت دلار از محدوده کمتر از چهار هزار تومان در سال 1397 به بیش از بیست و پنج هزار تومان در شرایط فعلی رسیده است. این یکی از عجیب‌ترین و سهمگین ترین جهش‌ها در اقتصاد ایران تلقی میشود .
دولت سیزدهم از اولین روزهای استقرار در پاستور تلاش داشت نسبت به مهار قیمت ارز اقدام کند. مصاحبه‌های مکرر مقامات دولت سیزدهم اعم از معاون اول تا وزیر صمت همگی نشان می‌داد کاهش قیمت آرزوی دیرینه این مقامات تلقی میشود و هر چند وعده‌هایی در این زمینه داده شد اما نه تنها آهنگ تند تورم مهار نشد بلکه روند رشد قیمت‌ها در برخی اقلام ضروری سفره خانوار نظیر برنج و گوشت و ... سرعت گرفت تا جایی که دولت بر آن شد نسبت به عرضه الکترونکی کالاها اقدام نماید. از سوی دیگر همه حمایت‌ها و تلاش‌ها در قالب برنامه‌های ده‌بندی و پنج‌بندی از بورس نیز بی‌نتیجه باقی مانده است تا سقوط بورس در کنار صعود تورم تاریخ ساز گردد.
در چنین شرایطی انتظار می‌رفت قیمت دلار در بازار با آغاز دور جدید مذاکرات کاهش یابد و برخی معامله‌گران بر این اعتقادند که وضعیت کنونی ماحصل دخالت بانک مرکزی در بازار است تا مبادا قیمت‌ها روندی کاهشی را تجربه کنند و به سقفی کمتر از سقف تعیین شده در بودجه سال آینده برسند. در این صورت محاسبات اقتصادی دولت سیزدهم زیر علامت سئوال سنگینی قرار می‌گیرد و در نتیجه بهتر است الاکلنگ بازی قیمت‌ها در بازار تا دستیابی به نتیجه نهایی ادامه یابد کف قیمت دلار نیز تحت‌کنترل قرار رفته و مهار شود .
قیمت دلار در بودجه سال آینده برابر با 23 هزار تومان تعیین شده است. از این رو انتظار می‌رود بانک مرکزی بر سر راه رسیدن قیمت دلار به رقمی کمتر از این میزان مانع ایجاد کند .
هر چه هست بازار ارز سیگنال مثبت ارائه شده از وین را گرفته است اما بازگشت کانالی قیمت دیروز را برخی به عملکرد بانک مرکزی مرتبط می‌دانند. عملکردی که در تلاش است از نوسان ناگهانی و ریزش درشت قیمت ممانعت به عمل بیاورد
توافق نزدیک‌تر از همیشه است؟
گزارش‌های میدانی از سبزه‌میدان و فردوسی نشان می‌دهد معامله‌گران ارز خود را مهیای رسیدن شرایط جدید کرده اند البته بسیاری از ناظران و کارشناسان ارزی می‌گویند قیمت دلار به واسطه ماندگاری در نرخ‌های بالا شانس کمی را برای حضور در دامنه نوسانی 23 تا 24 هزار تومان در طولانی مدت خواهد داشت . وحید شقاقی شهری، کارشناس اقصادی معتقد است وقتی قیمت کالایی چون دلار که دماسنج اقتصاد ایران تلقی میشود برای مدتی بیش از شش ماه در محدوده‌ای باقی می‌ماند، کندن قیمت از این رقم بسیار دشوار است و باید در نظر داشت که این وضعیت معادلات را در بازار دچار مشکل می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه ثبات و قابل پیش‌بینی بودن اقتصادی مهمترین مولفه برای هر فعال اقتصادی، سرمایه‌گذار و وارد کننده وصادرکننده است، گفت: انتظار کاهش یا افزایش نرخ، انتظاری اشتباه است و بهتر آن است که به جای ریزش شدید یا افزایش شدید، قیمت دلار برای دوره‌ای طولانی باثبات شود. البته ثبات قیمت به معنای ثابت ماندن نرخ نیست بلکه به این معناست که بهای دلار همپای تورم ریالی رشد کرده و خود را طبیق دهد چرا که در این شرایط امکان فعالیت اقتصادی مهیا میشود .
وی دستیابی به توافق را قریب‌الوقوع دانست و گفت: در این راستا انتظار می‌رود که این توافق تاثیر محدودی را در بازار به جا بگذارد چرا که بازار در شرایط فعلی به واسطه تورم ریالی و حجم نقدینگی با چسبندگی بالایی روبروست از سوی دیگر عوامل سیاسی نیز احتیاط بازار را افزایش داده و همین احتیاط نیز دوباره در چسبندگی بالای قیمت موثر است.
دستیابی به توافق قطعی است؟
میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین ضمن تأیید از سرگیری ادامه دور هشتم مذاکرات وین از روز هشتم فوریه (۱۹ بهمن ماه) در پایتخت اتریش گفته است که مذاکرات ظاهراً در مرحله نهایی است.
همچنین در ادامه گفته است: «سند نهایی برای احیای برجام پیش نویس شده که تقریبا بیش از ۲۰ صفحه است. سند نهایی، سندی سیاسی ست که می‌‌گوید طرفین چگونه به برجام برمی‌گردند. به محض اینکه به توافق برسیم، دوره‌ای بین یک یا دو ماه برای تدارک اجرای توافق خواهیم داشت. پس از آن، برجام اجرا میشود.»
طبق اخبار تاکنون طرفین در زمینه نگارش متن و نزدیک کردن دیدگاه‌ها در موضوعات اصلی پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند. اکنون از میزان پرانتزها و موارد اختلافی کاسته شده است و در رابطه با دو موضوع راستی‌آزمایی و تضمین‌ها که در دو هفته اخیر مورد بحث بوده، پیشرفت‌هایی صورت گرفته است. اما در حوزه‌های رفع تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای هنوز به تصمیمات سیاسی طرف ها نیاز است.
در هفته پیش رو همه چشم‌ها به میز اتاق مستطیل شکل هتل کوبورگ است که چه شرایطی را برای پرونده بلاتکلیف برجام رقم میزند.
هر چه هست بازار ارز سیگنال مثبت ارائه شده از وین را گرفته است اما بازگشت کانالی قیمت را برخی به عملکرد بانک مرکزی مرتبط می‌دانند . عملکردی که در تلاش است از نوسان ناگهانی و ریزش درشت قیمت ممانعت به عمل بیاورد. در این حالت بهترین سناریوی پیش رو رسیدن بهای ارز به محدوده 23 هزار تومان و عزیمت آن از این محدوده قیمتی است. شاید بانک مرکزی برای بدترین سناریو نیز چیزی در نظر داشته باشد. باید منتظر ماند و دید.
دیدگاه تان را بنویسید