شروع فاز اول اختلافات

مهرنوش حیدری

علی قنبری، کارشناس اقتصادی و نماینده پیشین مجلس معتقد است طرح استیضاح‌های مکرر وزرای اقتصادی در مجلس نشان از آشکار شدن شکاف‌ها میان نمایندگان و دولت سیزدهم دارد و این شکاف به تدریج با عدم بهبود وضعیت اقتصادی افزایش خواهد یافت.

 بیش از 5 ماه است که دولت سیزدهم زمامدار امور اجرایی کشور شده و در این مدت نه تنها نتوانسته‌ وعده‌های خود را عملی کند بلکه ناتوان از کنترل نرخ‌ها در بازار ارز و همچنین قیمت‌ کالاهای اساسی و... بوده و تورم نیز همچنان در مسیر صعودی در حال حرکت است.

بهار 1400 و همزمان با معرفی ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور دولت سیزدهم، بسیاری از منتقدان دولت دوازدهم با سردادن هلهله شادی از یکدست شدن قوا، مدعی حل مشکلات معیشتی، کنترل و کاهش نرخ ارز، پایین آوردن نرخ تورم و ... شدند اما اینک و به فاصله چند ماه از آن روزها؛ نمایندگان مردم در خانه ملت که داعیه مجلس انقلابی دارند به دنبال استیضاح دو وزیر دولت یعنی وزرای صنعت، معدن و تجارت و همچنین امور اقتصادی و دارایی هستند. وزیر صمت البته اعلام کرده است که استیضاح وی جدی نیست. حالا اما خبرهای رسیده نشان می‌دهد جمع‌آوری امضا برای استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی در جریان است.

نکته جالب اینکه هر دو وزیر یاد شده بارها نسبت به سیاست‌های دولت قبل در امور مختلف انتقاد می‌کردند و اکنون که خود بر مسند مسئولیت نشسته‌اند، نتوانسته‌اند حتی یک گام برای حل مشکلات بردارند و چه‌بسا مسائل و مصائب مردم بیشتر هم شده است.

البته نباید فراموش کرد، خاندوزی وزیر اقتصاد زمانی که در همین مجلس انقلابی به عنوان نماینده حضور داشت بارها در قالب سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها از دولت دوازدهم انتقادات شدیدی می‌کرد؛ اما اکنون وزارتخانه تحت تصدی وی نتوانسته نه نسبت به کنترل قیمت‌ها و نه کاهش آنها اقدام کند به طوری که هر روز سفره اقشار ضعیف جامعه و دهک‌های کم‌درآمد خالی‌تر می‌شود و مردم فقط برای حفظ بقا تلاش می‌کنند.

در آخرین روزهای آذر 1400؛ نمایندگان مجلس انقلابی با جمع‌آوری امضا برای استیضاح وزیر صمت بابت افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو و همچنین وزیر اقتصاد بابت مشکلات بازارهای مختلف به ویژه بازار ارز و بورس و تاثیر آنها بر زندگی و معیشت مردم اقدام کرده‌اند. به طوری که گزارش رویداد 24 و به گفته یکی از امضاکنندگان طرح سوال از وزیر اقتصاد دولت ابراهیم رئیسی؛ اوضاع اقتصادی کشور نسبت به گذشته خراب‌تر شده است و آقایان باید توضیح دهند اکنون که مدیریت در اختیار خودشان است چرا اصلاحی صورت نمی‌گیرد.

علی قنبری در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: فکر نمی‌کنم استیضاح عملیاتی شود و بزرگان جریان طرفدار دولت و همچنین دولت سیزدهم به حتم وارد میدان شده و نمایندگان را توجیه خواهند کرد و در واقع کاری می‌کنند تا استیضاح صورت نگیرد

سیدکاظم موسوی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس می‌گوید: نوسانات قیمت دلار برای مردم زجرآور شده است، زیرا آشفتگی در این بازار در زندگی و معیشت مردم آثار جدی گذاشته است.او درباره وضعیت بازار بورس، سکه و دلار گفت: اکنون باید از آقای خاندوزی، وزیر اقتصاد پرسید چرا کار به این نقطه رسیده است؟ قیمت ارز و وضعیت بورس تحت مدیریت دولت است و خوب است آقایان شفاف وضعیت کنونی را برای مردم تشریح کنند.

نماینده اردبیل اضافه کرد: امروز ۵۵ میلیون ایرانی که به عبارتی دو سوم جمعیت کشور هستند در بازار بورس حضور دارند و همگی هم متضرر شدند.

این موارد در حالی مطرح می‌شود که باید آنها را نمادی از عیان شدن اختلافات میان مجلس و دولت همسو با هم دانست.

استیضاح، حقی که  به نتیجه نمی‌رسد

علی قنبری، اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس در این باره به روزنامه «توسعه ایرانی» گفت: باید توجه داشت که استیضاح حق نمایندگان مجلس است و آنها می‌توانند با تعداد بیش از 10 نفر موارد و نقایصی را مشخص کرده و وزرای دولت را استیضاح کنند. اما آنچه در 5 ماهه گذشته اتفاق افتاده این بوده که در واقعیت شعارهایی که رئیس‌جمهور و وزرای دولت سیزدهم مطرح کرده‌ بودند تاکنون هیچ‌کدام عملیاتی نشده‌اند.

وی ادامه داد: شعارهای دولت سیزدهم و اعضای کابینه در زمینه کنترل تورم برای مردم بسیار مهم است. دولت نیز شعارهایی داده بود و با توسل به آن از مردم رأی گرفته است؛ اما در عمل نتوانسته است این مهم را محقق کند. درعمل وضعیت حتی بدتر هم شده به گونه‌ای که کیفیت شاخص‌ها کاهش یافته و عملکرد وزرای صمت و اقتصاد نشان‌دهنده وضعیت مناسب شاخص‌های اقتصادی نیست و حتی تورم تشدید شده و اکنون شاهد افزایش قیمت تولیدات و محصولات مرتبط با وزارت صمت هستیم و کیفیت آنها نه تنها بهبود نیافته بلکه تغییری هم نکرده است.

وی اظهار کرد: بنابراین وزرای دولت در سیبل مجلس قرار گرفته‌اند البته بنده فکر نمی‌کنم استیضاح عملیاتی شود و بزرگان جریان طرفدار دولت و همچنین دولت سیزدهم به حتم وارد میدان شده و نمایندگان را توجیه خواهند کرد و در واقع کاری می‌کنند تا استیضاح صورت نگیرد.

ظهور نشانه‌های شکاف  میان دولت و مجلس

قنبری پاسخ به این پرسش که آیا این روند نشان‌دهنده عیان شدن شکاف بین دولت و مجلس است؛ توضیح داد: بلکه این مساله صحیح است و نشانه بروز شکاف بین دولت و مجلس است و شکاف ایجاد شده از طرح استیضاح دو وزیر دولت سیزدهم مشخص است.

وی خاطرنشان کرد: به اعتقاد بنده تئوری هماهنگی و یکدست شدن قوا یعنی دولت، مجلس و قوه قضاییه نتیجه‌بخش نبوده و اصلا شاید درست نباشد که گفته شود این سه قوه باید با سایر نهادهای حکومتی هماهنگ، همدل و هم رأی باشند زیرا در این صورت هم بهبود کارها و هم کارایی دستگاه‌ها و هم سلامت کارها زیر سوال می‌رود و زمانی که این اتفاق می‌افتد از برخی تخلفات چشم‌پوشی می‌شود و پیگیری تخلفات به تعویق خواهد افتاد.

تفاوت عملکرد خاندوزی  به عنوان نماینده و وزیر

وی درباره انتقادات خاندوزی از دولت دوازدهم در زمانی که نماینده مجلس شورای اسلامی بود و تفاوت عملکرد وی به عنوان وزیر اقتصاد تشریح کرد: شعار دادن آسان است و نسبت به عملکرد دولت‌های گذشته بسیار راحت می‌توان سخن گفت و شعار داد و انتقاد کرد اما در عمل وقتی فرد مسئولیت‌دار می‌شود باید امور را بهتر اداره کند؛ اما در واقعیت نه تنها امور بهبود نیافته بلکه در بعضی موارد شرایط بدتر شده است. انتقادات و سخنان آقای خاندوزی در سال‌های گذشته در حد شعار بوده اما اکنون در زمان عمل؛ مشکلات و مسائل او را گرفتار کرده است. بنابراین می‌توان گفت او از روی عدم اطلاع و آگاهی شعار می‌داد و نسبت به مسائل و مشکلات انتقاد می‌کرد و اکنون که وارد امور اجرایی شده به حتم متوجه مسائل خواهد شد.

حکومت‌داری کار آسانی نیست

وی بیان کرد: باید به شیوه صحیح حکمرانی کرد و با تعامل با دنیا و کشورهای همسایه و همچنین همکاری با اقشار مختلف مردم کشور و احزاب گوناگون و همچنین اصلاح امور و ساختارها شرایط را تغییر داد؛ باید توجه داشت حکومت‌داری کار ساده‌ای نیست و آقایان به این مساله بسیار ساده و آسان نگاه می‌کنند.

وی هشدار داد: اگر با شیوه فعلی پیش‌ برویم ادامه راه بسیار مشکل خواهد شد به طوری که دولت استیضاح خواهد شد و اختلاف بین دولت و مجلس به حد بالایی می‌رسد و احتمالا باید تغییراتی صورت گیرد و افراد جدید بر سر کار آیند.