محمد میرزایی

 یک کارشناس بازار مسکن معتقد است قیمت مسکن افزایش قابل‌توجهی را تجربه کرده و اجرای نادرست طرح ملی مسکن می‎تواند سبب افزایش تورم شود. در حالی که متوسط قیمت مسکن در تهران به 32 میلیون تومان نزدیک شده و شمارش معکوس برای آغاز طرح جهش مسکن در جریان است، اخبار ضد و نقیض متعددی در این حوزه به گوش می‌رسد.  وزیر راه و شهرسازی از تخصیص واحدهای طرح ملی مسکن به تمامی مجردهای بالای 18 سال خبر داده، در حالی که روابط عمومی این وزارتخانه موضوع را به کل تکذیب کرده است. در این شرایط که قرار است هفته آینده رسما این طرح کلید بخورد، برخی نگران شیوه اجرای این طرح و افزایش تورم در اقتصاد متورم ایران هستند.

بیت‌الله ستاریان، در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره احتمال افزایش تورم در اثر ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی وعده داده شده از سوی دولت بیان کرد: در صورت نبود برنامه به حتم شاهد تورم‌زایی این طرح خواهیم بود. طرح ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی حتما باید با توجه به برنامه دقیق و وسیع اقتصادی این طرح اجرایی شود در غیر این‌صورت شاهد افزایش شدید تورم خواهیم بود.

وی در توضیح این مطلب ادامه داد: مسکن محصول نهایی یک زنجیره تولید بوده و صنعت عظیمی در پشت سر آن وجود دارد که از مواد اولیه تا مصالح اصلی و ترکیبی و ... تشکیل شده و درنهایت به انتهای زنجیره و ساخت کامل مسکن منتهی می‌شود. اگر به این روند به خوبی‌ توجه نشود، موجب بروز تورم خواهد شد و مشکلات عدیده‌ای را موجب می‌شود .

ستاریان ادامه داد: سرمایه‌گذاری باید به‌گونه‌ای باشد تا انتهای زنجیره تولید از آن بهره‌مند شوند و تولید نهایی حاصل و وارد چرخه اقتصاد شد زیرا اگر تولید در مقطعی وارد بازار مصرف نشود دچار تورم خواهیم شد.

وضعیت بازار مسکن  تا پایان سال 1400

این کارشناس بازار مسکن، درباره آینده بازار مسکن تا پایان سال‌جاری توضیح داد: بازار مسکن در اصل بازاری نیست که بتوان آن را در یک‌سال سامان‌ داد و حتی اگر فرض را بر تولید سالانه یک میلیون واحد مسکونی بگذاریم و تقریبا بتوانیم در بازار تعادل را ایجاد کنیم، حداقل 10 سال زمان نیاز داریم بنابراین نمی‌توانیم با ساخت سالانه یک میلیون مسکن در طول عمر یک دولت، مشکل مسکن در کشور را حل کرد. به نتیجه رسیدن روند حل مشکل مسکن در کشور، ثبات قیمت‌ها در بازار و ... حداقل به گذشت یک دهه نیاز دارد.

احتمال تکرار سرنوشت مسکن مهر برای طرح جهش تولید مسکن

وی در پاسخ به این پرسش که «بعد از گذشت سال‌های متمادی پروژه مسکن مهر همچنان به اتمام نرسیده و بسیاری از واحدهای این پروژه متقاضی ندارند و همچنین طرح مسکن ملی هم هنوز به نتیجه نرسیده است آیا امکان دارد سرنوشت طرح جهش تولید مسکن نیز همانند طرح موازی موجود در کشور شود»؛ عنوان کرد: قدر مسلم اگر تمام جوانب این طرح دیده و بررسی نشود با چنین مشکلی مواجه خواهیم شد؛ بنابراین مکان‌یابی درست و خدمات‌رسانی صحیح به واحدهای مسکونی طرح مورد نظر دولت سیزدهم باید مورد توجه جدی قرار گیرد زیرا شهری که مدرسه، درمانگاه و امکانات تفریحی و فرهنگی و ... نداشته باشد و همچنین فاقد زیرساخت‌هایی مانند آب، برق، گاز و تلفن و... باشد، به حتم متقاضی و ساکنی خواهد داشت. مکان‌یابی این پروژه‌ها برای ساکنان بسیار مهم است و این‌گونه نباشد که افراد برای تردد هزینه‌ای بیش از اجاره بهای مسکن در داخل شهرها بپردازند.

متوسط قیمت مسکن مهر سال گذشته که متری 26 میلیون و 720 هزار تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال 1400 افزایش 18.4 درصدی داشته است.

بهره‌برداری زودرس سیاسی از طرح جهش تولید مسکن

این کارشناس بازار مسکن درباره کاهش قیمت مسکن در گزارش اخیر بانک مرکزی گفت: نباید بازار مسکن را با رصد‌های ماهانه ارزیابی و تحلیل کرد زیرا وضعیت بازار مسکن با عوامل و پارامترهای متعددی درگیر است بنابراین نمی‌توان با سنجش ماهانه نسبت به کاهش با افزایش 2 تا 3 درصدی میانگین قیمت نمی‌توان نسبت به بازار تحلیل درستی داشت.

وی افزود: برای تحلیل درست بازار مسکن باید مدت زمان دوره‌ای حداقل یک ساله را در نظر گرفت لذا آنچه مسلم است با توجه به مواردی که در زمینه تولید یک میلیون واحد مسکونی در دولت سیزدهم جریان دارد، می‌توان گفت الزاما سالانه باید یک میلیون واحد مسکونی در کشور تولید شود اما نباید به شکل زودرس از آن بهره‌برداری سیاسی و تبلیغی کرد زیرا این شرایط باعث می‌شود تا تولیدکنندگان مسکن از این بخش خارج شوند.

ستاریان تصریح کرد: اکنون سرمایه‌هایی که در بخش مسکن وجود دارد و عمدتا شامل سرمایه‌های خرد تولیدکنندگان خرد که 95 درصد بازار ساخت و ساز در ایران را در اختیار دارند، تحت‌تاثیر این شرایط قرار گرفته و این عده در حال خارج کردن سرمایه‌های خود از این بخش هستند.

بیت‌الله ستاریان، کارشناس بازار مسکن در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: بازار مسکن بازاری نیست که بتوان آن را در یک‌سال سامان‌داد و حتی اگر فرض را بر تولید سالانه یک میلیون واحد مسکونی بگذاریم، برای ساماندهی بازار مسکن به حداقل 10 سال زمان نیاز داریم

تاثیر خبر حضور چینی‌ها  بر صنعت ساخت و ساز ایران

وی درباره خروج تولیدکنندگان خرد از صنعت ساخت‌وساز مسکن توضیح داد: عمده تولیدکنندگان صنعت ساختمان را خرده‌سازان و کسانی که حداقل 10 و حداکثر 100 واحد مسکونی می‌سازند را تشکیل می‌دهند و این عده تحلیل روشنی از وضعیت بازار مسکن ندارند و به روز بازار را رصد کرده و کار می‌کنند و در این شرایط مساله و امر محال حضور سازندگان چینی در بازار مسکن مطرح می‌شود و در کنار آن شاهد آغاز پروژه‌های کلان تولید مسکن با تبلیغات فراوان از سوی دولت هستیم بنابراین عده‌ای از این تولیدکنندگان عطای حضور در این بازار را به لقای آن می‌بخشند و از بازار ساخت وساز خارج می‌شوند. طرح مواردی مانند حضور چینی‌ها در بازار ساخت و ساز سبب می‌شود که تولیدکنندگان خرد که تحلیل درستی ندارند از بازار خارج شوند اما ما مطمئن هستیم که حضور چینی‌ها در بازار مسکن امکان‌پذیر نیست. وی تاکید کرد: طرح این موارد سبب می‌شود تا میزان تولید مسکن بر عکس آنچه انتظار داریم روند صعودی داشته باشد و سالانه به ساخت یک میلیون واحد مسکونی دست یابیم تحت تاثیر اخبار نگران‌کننده روند کاهشی طی کند و حتی نتوانیم تولید سالانه 300 تا 400 هزار واحد مسکونی را به سرانجام برسانیم.

فرار سازندگان خرد  از بازار ساخت‌و‌ساز

ستاریان گفت: تبلیغ دولت برای ساخت یک میلیون واحد مسکونی باید بسیار با احتیاط انجام شود، بنابراین قبل از اینکه به نتیجه برسیم نباید اقدام به بهره‌برداری سیاسی از این مساله کنیم.

این کارشناس بازار مسکن عنوان کرد: باید دولت در محیطی آرام و بدون تبلیغ و جوسازی، حمایت از ساخت یک میلیون واحد مسکونی را آغاز کند و پس از اتمام این پروژه اعلام کند که این تعداد واحد مسکونی ساخته شده است.

وی ادامه داد: اکنون بخش خصوصی در حال فرار از بخش ساخت و ساز مسکن هستند و باید کاری برای جذب مجدد آنها در این عرصه انجام داد. دولت نمی‌توان رأسا تولید مسکن را انجام دهد. ستاریان اظهار کرد: تبلیغات زودرس دولت سیزدهم در زمینه پروژه ساخت یک میلیون واحد مسکونی سبب خواهد شد تا احتمالا در ماه‌های آینده شاهد کاهش آمار ساخت و ساز باشیم و همچنین اکنون این مساله سبب نوسان قیمت مسکن در بازار شده است.