مهرنوش حیدری

  یک کارشناس بازار سرمایه گفت: پیش‌تر حجم تامین مالی دولت از بازار سرمایه 3 درصد بود اما این رقم در دو سال اخیر به 30 درصد افزایش یافته و این فشار از تحمل بازار سرمایه خارج است.

عضو سابق شورای عالی بورس در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» با خطرناک توصیف کردن اینکه دولت انتظاری از سقوط یا صعود را ایجاد کند، تاکید کرد این بازار توان تحمل فشار دولت برای تامین مالی را ندارد.روزهای خونین و سرخ بازار سرمایه حدود 15 ماه است که ادامه یافته و سرمایه‌گذاران خرد این بازار که با آغاز دولت سیزدهم و قول‌ها و وعده‌های مکرر رئیس‌جمهور و سایر دلتمردان چشم‌انتظار بهبود اوضاع بودند، اکنون ناامیدتر از هر زمان دیگری هستند. در 15 روز گذشته، بورس از روزهای اوج خود در نیمه نخست سال 1399 فاصله عجیبی گرفته است. در این میان سرمایه‌گذاران خرد بیشترین ضرر را متحمل شده‌اند.حالا غلامرضا مرحبا می‌گوید که 70 میلیارد لار از سرمایه‌ها‌ی مردم در کوره بورس سوخته و خاکستر شده است.

 مجلس در شرایطی آماده تحقیق و تفحص از بورس می‌شود که کاسه صبر سهامداران لبریز شده و بار دیگر تجمعاتی از سوی سهامداران در حال برگزاری است. در واپسین روزهای خرداد 1400، رئیس دولت سیزدهم با حضور سرزده در تالار بورس اظهار کرده بود؛ متاسفانه کار اشکالاتی داشت که سهامداران به ویژه سهامداران خُرد را نگران کرده است.وی با انتقاد از تغییرات مکرر قوانین و مقررات، تاکید کرده بود؛ ثبات در مقررات از شرایط مهم بازار سرمایه است تا سهام دار بتواند وضع بازار را پیش‌بینی کند.اینک 5 ماه از این وعده‌ها گذشته و بورس همچنان در وضعیت امیدوارکننده‌ای نیست و برخی معتقدند شاخص این روزها به شکلی دستوری سبز شده و این وضعیت می‌تواند زمینه‎ساز سقوطی دوباره باشد.

افزایش تامین مالی دولت  از بازار سرمایه

عضو سابق شورای عالی بورس به «توسعه ایرانی» گفت: دولت نباید تامین مالی خود را به گردن بازار سرمایه بیندازد اما این اتفاق در عمل رخ داده است به طوری که تامین مالی کمتر از سه درصد دولت از بازار سرمایه به حدود 30 درصد رسیده است در حالی‌که این بازار تحمل چنین حجم از تامین مالی از طریق اوراق بدهی برای دولت را ندارد بنابراین شرایط باید منطقی شود و دولت دخالت نکند؛ اینکه دولت انتظاری از سقوط یا صعود را مطرح و ایجاد کند، بسیار خطرناک است.

ماشاءالله عظیمی، تصریح کرد: دولت اگر پول و منابع مالی دارد آن را وارد صندوق تثبیت کند زیرا این صندوق توسعه‌ای و حاکمیتی است و می‌تواند گاهی اوقات به عنوان ابزاری موثرعمل کند و مثلا در نظر سبدگردانی و بازارگردانی کمک کند. دولت از طریق شورا و سازمان تمام نهادهای موثر در بازار را مجاب کند فقط به فکر تامین مالی نباشند و بنیادها، نهادهای، بانک‌ها، شستا و ... زمانی که می‌خواهند تامین مالی انجام دهند و از سیستم اطلاعاتی قوی‌ای که در اختیار دارند استفاده کنند و سپس در سایر مواقع در بازار حاضر نباشند و مردم و سهامداران خرد با سرمایه‌های 10 تا 20 میلیون تومان وارد این بازار شده و این اطلاعات را در اختیار نداشته و آگاهی نسبت به این بازار ندارند هرروز بیشتر متضرر شوند.

عظیمی ادامه داد: حدود 90درصد کدهای در بازار متعلق به سرمایه‌های کمتر از 20 میلیون تومان است و باید بازارگردانی، سبدگردانی و آموزش‌های عمومی به ویژه از طریق رسانه ملی در دستور کار قرار گیرد. زمانی که دولت زیرساخت‌ها را فراهم کند و نسبت به آگاهی بخشی عمومی اقدام کند اگر مشکلی هم ایجاد شود مسئولیت با کسی است که سرمایه‌گذاری انجام داده و وارد بازار شده است.

وی گفت: دولت باید تضمین کند در این بازار مداخله نخواهد کرد و هرگونه مداخله در بازار سرمایه ممنوع باشد.

دولت نباید تضمین‌کننده وضعیت بازار بورس باشد

عضو سابق شورای عالی بورس درباره قول‌ها وعده‌های مکرر دولت برای ساماندهی وضعیت بازار سرمایه گفت: دولت نباید درباره وضعیت بازار تضمینی ارائه دهد زیرا خاصیت بازار سرمایه نسبت به اینکه هم ریسک دارد و هم بازده، از بین می‌رود و این وضعیت بزرگترین خیانت به بازار سرمایه و فعالیت‌های اقتصادی است . سوال مهم اینجاست که مگر وظیفه دولت تضمین کردن است و هر زمان بگوید و بخواهد بازار باید مثبت شود؟ اگر بگوییم بازار مثبت خواهد شد و سایر متغیرها تاثیر گذاشت و روند بازار منفی شد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

وی افزود: بازار سرمایه در اصل بازاری است که متغیرهای اقتصادی، رفتاری، سیاسی و غیر اقتصادی در آن موثر است و دولت در قبال این بازار فقط موظف به تامین زیرساخت‌هاست و IT سازمان را قوی کند و امنیت سرمایه‌گذاری را بالا ببرد و شفافیت را در همه شرکت‌ها به حداکثر برساند و زمینه تنوع بخشی از نظر تامین مالی ارتقاء دهد.

ماشاءالله عظیمی، عضو سابق شورای عالی بورس در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» با خطرناک توصیف کردن اینکه دولت انتظاری از سقوط یا صعود را ایجاد کند، تاکید کرد این بازار توان تحمل فشار دولت برای تامین مالی را ندارد

توصیه به سهامداران خرد

به گفته عظیمی سهامداران اگر اطلاعات ندارند باید به دنبال صندوق‌هایی با درآمد ثابت بروند تا زمانی که اصول کار را بیاموزند و پس از آن از طریق صندوق‌ها و یا سبدگردان‌ها به بازار سرمایه وارد شوند در دنیا این‌گونه نیست که اشخاص رأسا وارد این بازار شوند. نتیجه ورود افراد این است که با انتشار یک خبر بد، افراد نسبت به عرضه آبشاری سهام اقدام و خرید هیجانی می‌کنند اما دوست دارند که دولت خسارت‌ها را تقبل کند که اصلا درست نیست. وی درباره دلایل ایجاد بحران در بازار سرمایه توضیح داد: بازار سرمایه در ایران بیشتر متاثر از دلایل رفتاری است تا ریسک‌های اقتصادی و دلایل رفتاری ممکن است ناشی از مداخله دولتی و یا تاثیرات سیستماتیک باشد و یا شاید اظهار نظرهای ناهماهنگ تیم اقتصادی هر دولتی نیز می‌تواند در روند بازار موثر باشد.

خروج سرمایه‌ها به سمت بازار رمز ارزها

وی افزود: نکته دیگر در این بازار متاثر از دلایل اقتصادی است زیرا هرچه بازار سرمایه به عنوان بازاری شفاف و امیدبخش؛ دچار کم‌توجهی و ناهماهنگی شود شاهد خروج و مهاجرت سرمایه و منابع از بورس با سایر بازارها خواهیم بود که اکنون این اتفاق رخ داده و سرمایه‌ها به سمت بازار رمزارزها رفته است و بررسی‌ها نیز نشان‌دهنده این مساله است. متاسفانه برای رمزارزها به عنوان بازاری با امکان کنترل کمتر ضوابط لازم را در دولت دوازدهم و سیزدهم فراهم نکرده‌ایم، معاملات این بازار را مشخص نکرده و حمایت‌های لازم و قانونی را تعیین نکرده‌ایم و فقط  برخورد کرده‌ایم و این مساله سبب شده تا بازاری که می‌شد شفاف باشد و حتی از ان مالیان دریافت شود به بازاری زیرزمینی و غیرقانونی بدل شده است.  به گفته وی هر چه دیرتر درباره رمزارزها تصمیم بگیریم، سرمایه‌های بیشتری به این بازار پمپاژ خواهد شد .  پیش از این محمد کشتی‌آرای نیز در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» از فرار سرمایه‌ها به بازار رمزارزها سخن گفت و تاکید کرد تحت‌تاثیر این اتفاق بازار طلا راکد شده و طلا دیگر مامن پس‌انداز خانوارها نیست.