طرح آمریکایی -عربی انتقال گاز مصر از سوریه به لبنان کلید خورد
حکایت گندم‌‌نمایان جو فروش!
ایمان ربیعی
با موافقت سوریه برای حضور در پروژه خط لوله عربی که در قالب آن گاز مصر از خاک سوریه به لبنان می‌رسد، عملا معادلات پیشین ایران برای سهم‌گیری از بازار سوخت لبنان با تغییر مواجه شد.
بحران فروپاشی دولت در لبنان حالا وارد مرحله تازهتری شده است، لبنان ماه‌های طولانی است که با بحرانی فراگیر روبروست و مقامات دولتی این کشور در دولت موقت نتوانسته‌اند دامنه بحران را مهار کنند.
حذف یک باره یارانه‌های انرژی از یک سو زمینه تشدید بحران را به وجود آورده و از سوی دیگر نبود سوخت، شهروندان این کشور را با بحرانی تازه‌تر مواجه کرده است. قطع مکرر برق نیز در این میان به ابعاد بحران دامن می‌زند.
در این شرایط گروه‌های سیاسی لبنان با هدف در دست‌گیری فضا و کاهش دامنه مشکلات تلاش‌هایی را در دستور کار قرار داده‌اند.
در حال‌حاضر بهای ۲۰ لیتر بنزین در این کشور برابر با ۳۰درصد از حداقل دستمزد ماهانه است که همین رقم هم تنها زمانی معنی دارد که سوخت در دسترس باشد، چرا‌که اغلب سوختی هم وجود ندارد.
ایران طی سه ماه اخیر برای نقش‌آفرینی در لبنان دست به اقداماتی ویژه زد. ارسال محموله‌های سوخت از ایران به لبنان که البته در این کشور ابتکار و رایزنی حزب‌الله لبنان خوانده می‌شود، با واکنش‌های متفاوتی از سوی ناظران بین‌المللی همراه شد.
ایران در حالی در میان استقبال شهروندان لبنانی نسبت به ارسال سوخت لبنان اقدام کرده که تحت شدیدترین تحریمهای امریکا قرار دارد و این کشور در اقدامی یک جانبه صادرات نفت از ایران را مشمول تحریم قرار داده است. البته نکته اینجاست که نه فقط در لبنان که در اغلب کشورهای جهان، بحران انرژی خودنمایی می‌کند و این نکته را بسیاری از تحلیلگران انرژی نشانه‌ای از تحریم ایران برای غرب می‌دانند. در حقیقت غرب حالا با تاثیر اقدام منفی خود علیه ایران مواجه شده است اما ماجرا اینجا به تلاش ایران برای نقش‌آفرینی در لبنان بازمی‌گردد. هر چند حزب‌الله لبنان تلاش کرده است با واردات سوخت از ایران مشکل را تا حدی برطرف کند، اما دولت لبنان در تلاش است نسبت به تامین بخشی از نیاز خود از عراق اقدام کند.
به این ترتیب رقابت دولت لبنان و حزب‌الله به خرید سوخت از دو کشور همسایه یعنی ایران و عراق منجر شده است. دولت لبنان در این راستا قرارداد واردات یک میلیون تن سوخت از عراق را امضا کرده است. در این میان اما کمبود برق در لبنان همچنان ادامه دارد.
روز شنبه، هفدهم مهرماه، پس از آنکه مراکز تولید برق «الزهرانی» و «دیر عمار» بر اثر کمبود سوخت و تولید برق به کمتر از ۲۰۰ مگاوات متوقف شدند، شبکه برق لبنان نیز به طور کامل قطع و این کشور با بی‌برقی مواجه شد.
بر اساس اعلام اسکای نیوز، برق لبنان بیش از یک ماه است که به طور نسبی قطع شده است و برق در بیشتر مناطق این کشور به میزان یک ساعت در روز تامین می‌شود.
به نظر می‌رسد توافق وزیران انرژی و نفت کشورهای اردن، مصر، سوریه و لبنان در نشستی چهارجانبه در امان درباره انتقال گاز مصر از طریق اردن و سوریه به لبنان، ناکام گذاشتن دیپلماسی دو ماهه ایران برای نقش‌آفرینی در تحولات لبنان است
ارزش پول ملی لبنان بیش از ۹۰ درصد سقوط کرده و بحران کمبود انرژی، امنیت انسانی را به خطر انداخته است. ذخایر سوخت وارداتی لبنان در ماه‌های اخیر خالی شده و زندگی مردم این کشور را فلج کرده است. دیانا کیسی، از اعضای ارشد ابتکار نفت و گاز لبنان و کارشناس مدیریت انرژی می‌گوید که لبنان برای تامین انرژی مورد نیاز خود به حدود ۳۶۰۰ مگاوات برق نیاز دارد، در حالی که این کشور در حال حاضر تنها ۷۰۰ مگاوات برق تولید می‌کند. در واقع شرکت برق دولتی الکتریسیته دولیبان (Electricité du Liban) در حال حاضر تنها قادر است روزانه به مدت ۲ساعت برق مورد نیاز کشور را تولید کند، در حالی که برخی از نقاط این کشور مطلقا در خاموشی به سر می‌برند.
لبنانی‌ها در حال حاضر به شکل اساسی به خدمات ابتدایی ارائه شده توسط ژنراتورهای شخصی وابسته هستند که قیمت آنها به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است.
کارشناسان می‌گویند که دولت جدید لبنان برنامه مشخصی برای حل مساله برق در این کشور ندارد و تحقیقات برای به دست آوردن یک بودجه جدید از خزانه لبنان به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار در حال انجام است تا حداقل برق مورد نیاز را برای چند ساعت تامین کند. در چنین شرایطی آمریکا و متحدانش نیز برای تامین انرژی لبنان برنامه‌هایی را ارائه داده‌اند. مقامات امریکا که پیشتر واکنشی منفی به مساله ارسال سوخت از ایران به لبنان نشان داده‌اند، تاکید دارند که این اقدام راه‌حل قطعی برای حل مساله لبنان نیست .
آنچه مسلم است اینکه ایران در یکی از سختترین دوران‌های تاریخ لبنان در کنار مردم سوریه و لبنان ایستاد، اما حذف ایران از پروژه تامین سوخت لبنان میتواند نشان‌دهنده آن باشد که شرایط برای متحدان نیز در حال تغییر است
خط لوله عربی به جای ایرانی
شاید در این راستاست که احیای خط لوله گازی عربی بار دیگر در دستور کار قرار گرفته است.
پیشتر نیز امریکا از اجرای طرح‌هایی که ایران را از دایره تامین انرژی در منطقه آسیای میانه حذف کند، دفاع کرده بود. حالا نیز به نظر می‌رسد این طرح یعنی احیای خط لوله عربی با حمایت امریکا روبروست. اما ماجرای این خط لوله چیست؟
به نظر می‌رسد توافق وزیران انرژی و نفت کشورهای اردن، مصر، سوریه و لبنان در نشستی چهارجانبه در امان درباره انتقال گاز مصر از طریق اردن و سوریه به لبنان، ناکام گذاشتن دیپلماسی دو ماهه ایران برای نقش‌آفرینی در تحولات لبنان است.
سوریه، پیش از این با روشن کردن چراغ سبز، موافقت خود را از حضور در پروژه تامین سوخت لبنان اعلام کرده است. به عبارت دیگر سوریه در نیمه شهریور ماه، در پی سفر هیأتی از وزیران دولت موقت لبنان به دمشق اعلام کرد که از درخواست بیروت برای واردات گاز مصر از خاک این کشور استقبال می‌کند، هدف از این واردات، تولید برق است.
نصری خوری، دبیرکل شورای عالی سوریه لبنان، در بیانیه‌ای کوتاه پس از این دیدار گفت: طرف سوری از این درخواست استقبال کرد و اطمینان داد آماده انجام آن است.
هر چند اجرای این طرح نیز تناقضاتی با تحریم امریکا علیه سوریه دارد اما به نظر می‌رسد حمایت امریکا از این طرح بتواند به حذف ایران از معادلات تامین انرژی لبنان منجر شود.
نکته مهم در این قرارداد همراهی دولت سوریه به عنوان محور مقاومت و متحد ایران با طرح امریکایی- اسرائیلی ارسال سوخت به لبنان است موضوعی که کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل آن را تایید کرد. آنچه مسلم است اینکه ایران در یکی از سختترین دوران‌های تاریخ لبنان در کنار مردم سوریه و لبنان ایستاد، اما حذف ایران از پروژه تامین سوخت لبنان میتواند نشان‌دهنده آن باشد که شرایط برای متحدان نیز در حال تغییر است. هر چه هست تلاش دو ماهه ایران برای تامین سوخت در لبنان هیاهویی برای هیچ تلقی می‌شود. تلاشی که با تلاش موازی امریکا فعلا ناکام مانده است.
دیدگاه تان را بنویسید