قیمت از باغ تا بازار در اغلب میوه‌ها ۱۰ برابر می‌شود
خرید دانه‌ای کالای لوکسی به نام میوه!
ایمان ربیعی
قیمت میوه امسال با افزایش بسیار قابل‌توجهی روبرو شده است و همین امر سبب شده حجم خرید میوه از سوی شهروندان با کاهشی قابل‌ملاحظه روبرو شود. تاخت و تاز تورم در بازار اقلام خوراکی و صرفی بیش از همیشه محسوس است. حالا حتی وضعیت فروش وانتی‌های سطح شهر که با بلندگو از این سو به آن سو میروند و در محلات مختلف به دنبال مشتری میگردند نیز تغییر کرده است. این تغییر را می‌توان از دل تراکت‌هایی که از سوی دستفروشان میوه و وانتی‌های سطح شهر نصب می‌شود، دریافت.
دور نیست زمانی که وانتی‌ها قیمت سه کیلو و پنج کیلو میوه را یک جا اعلام می‌کردند، اما حالا بهای فروش نیم کیلو میوه را بر مقوایی بزرگ نوشته‌اند و در معرض دید مشتریان قرار می‌دهند.
این نکته خود نشان می‌دهد حجم خرید میوه از سوی مردم به واسطه آب رفتن قدرت خرید کاهش قابل‌ملاحظه یافته است.
تاثیر پرواز قیمت میوه بر سبد خانوار
حالا میوه به کالایی لوکس در سبد خانوار ایرانی تبدیل شده است. این کالای لوکس و گران‌قیمت در دسترس بخش‌های مهمی از جامعه نیست و طبق اعلام فروشندگان سطح شهر در محلههای گوناگون، طبقه متوسط نیز نسبت به قبل خرید کمتری را انجام می‌دهد.
یک فروشنده میوه در منطقه کریمخان تهران در خصوص وضعیت فروش میوه گفت: میوه همواره یک خوراکی مناسب برای پذیرایی بوده است، اما این روزها که به واسطه شیوع کرونا مهمانی در کار نیست، مردم برای خودشان خرید می‌کنند و بسیاری برای کاهش هزینه، کلا میوه را حذف کرده‌اند. وی تاکید کرد: اغلب افراد این منطقه میوه را به صورت دانه‌ای می‌خرند چون واقعا قیمت‌ها بالاست و در نتیجه نمی‌توان انتظار داشت روند خرید چون گذشته باشد. بررسی‌های آماری نیز نشان می‌دهد بهای میوه در سال جاری افزایشی 90 تا 170 درصدی را در بازار شاهد بوده است.
سیب و پرتقال دو میوه بسیار پرمصرف در ایران تنها در یک سال به ترتیب بیش از 90 و بیش از 160 درصد گران شده‌اند و همین نکته گواهی است بر تغییرات سبد خرید خانوار ایرانی.
گرانی در فصل پررونق تولید
قیمت میوه درست در روزهایی بر موج گرانی سوار شده است که تولید به واسطه آب و هوای ایران در بالاترین محدوده ممکن قرار دارد.
گیلاس‌های 40 هزار تومانی، سیب و انجیر و انگور 20 تا 30 هزار تومانی و زردآلوی 40 هزار تومانی و موز 30 هزار تومانی دیگر برای بازار قیمت معمول و عادی محسوب می‌شوند اما فعالان این صنف خبر می‌دهند که بهای میوه در مرداد ماه حتی نسبت به تیرماه نیز افزایش یافته است.
عضو هیئت مدیره اتحادیه میوه و تره‌بار استان تهران نیز افزایش ۲۰ درصدی قیمت میوه نسبت به ماه گذشته را تایید کرده است.
اکبر یاوری در توضیح این مطلب به ایلنا گفته است: در میوه‌های داخلی نسبت به ماه گذشته افزایش قیمت 15 تا 20 درصدی را داشته‌ایم که بسته به نوع میوه میزان افزایش متغیر بوده است.
میوه در سبد خانوار ایرانی به کالایی لوکس تبدیل شده است. این کالای لوکس و گران‌قیمت در دسترس بخش‌های مهمی از جامعه نیست و طبق اعلام فروشندگان سطح شهر در محلههای گوناگون، طبقه متوسط نیز نسبت به قبل کمتر خرید میوه انجام می‌دهد
کمبود تولید؛ هرگز!
بسیاری اما دلیل افزایش قیمت میوه را در روزهای اخیر می‌پرسند. فعالان بازار می‌گویند هر چند اخبار متعددی در خصوص خشکسالی منتشر می‌شود، اما بی‌تردید بازار با کمبود تولید روبرو نیست و دلیل عمده گرانی افزایش هزینه تولید و همچنین رشد هزینه‌های جانبی است.
اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار در این خصوص به «توسعه ایرانی»، گفت: افزایش هزینه حمل و نقل و بالا رفتن هزینه کرایه خودروهای سنگین برای جابه‌جایی میوه و سبزیجات از دلایل عمده رشد قیمت‌هاست. در عین حال قیمت کارگر میوه‌چینی و کارگرانی که در باغ فعالیت دارند، افزایش یافته است. همچنین طبق اعلام هزینه کود و ... نیز در ماه‌های اخیر رشد کرده است و در نتیجه همه این‌ها سبب افزایش قیمت در بازار می‌شود. یاوری، عضو هیئت مدیره اتحادیه میوه و تره‌بار استان تهران نیز معتقد است بخشی از افزایش قیمت مربوط به سرمازدگی درختان و کاهش تولید و بخشی دیگر نتیجه افزایش هزینه تمام شده تولید است.
اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار درباره گرانی قیمت میوه به «توسعه ایرانی»، گفت: افزایش هزینه حمل و نقل و بالا رفتن هزینه کرایه خودروهای سنگین برای جابه‌جایی میوه و سبزیجات از دلایل عمده رشد قیمت‌هاست
گرانی یا گرانفروشی؟
همه این‌ها سبب شده است این سئوال مهم پاسخی یکسان از سوی فعالان بازار میوه و تره‌بار داشته باشد. وقتی فعالان این بازار با این پرسش روبرو می‌شوند که مشکل بازار میوه گرانی است یا گرانفروشی؟ تاکید می‌کنند: بازار درگیر گرانفروشی نیست بلکه با گرانی به واسطه افزایش هزینه‌های تولید روبروست. بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی گاهی فروشندگان در میادین میوه‌وتره‌بار با بار اضافه مواجه می‌شوند.
رابطه بهای میوه با قیمت ارز چیست؟
حالا بسیاری نیز جدا از افزایش هزینه‌های تولید، رشد بهای ارز را عامل گرانی میوه در بازار می‌دانند.
جدا از انبه و موز، میوه وارداتی دیگری در بازار ایران به طور عام یافت نمی‌شود. قیمت موز به نوعی سیگنال قیمتی به سایر میوه‌ها در بازار می‌دهد از سوی دیگر اما رشد بهای ارز انگیزه و اشتیاق برای فروش را افزایش داده است. در اسفند ماه سال گذشته دبیر ستاد تنظیم بازار نیز تاکید کرده بود که رشد صادرات به واسطه افزایش قیمت ارز دلیل مهمی برای بالا رفتن قیمت‌ها در بازار بوده است، اما نکته اینجاست که اعلام غرفه‌داران درخصوص اینکه حتی اضافه بار وجود دارد نشان می‌دهد در گرانی کنونی، صادرات نقش چندانی ندارد اما رشد بهای موز وارداتی می‌تواند آثار خود را در بازار سایر میوه‌ها نشان دهد.
وقتی تورم می‌تازد
سال 1400 را باید سومین سال متولی با تورم بسیار بالا در اقتصاد ایران دانست. جهش قیمت ارز در ایران در سال 1397، زمینه را برای انفجار تورمی مهیا کرد و هنوز این رشد تورمی ادامه دارد. تغییر ذات تورمی اقتصاد ایران در یک سال اخیر البته قابل‌توجه است. پس از آنکه بهای دلار و سکه و مسکن و خودرو با ایستی محسوس به دلیل کاهش سرمایه‌گذاری روبرو شد، تورم کم کم بر کالاهای اساسی و سبد هزینه‌های روزمره خود را نشان داد. حالا برنج و نان و روغن و میوه و ... همگی با رشد شدید قیمت‌ها روبرو هستند و در این افزایش قیمت، مانند همیشه باغدار چندان منتفع نمی‌شود چرا که قیمت میوه از باغ تا بازار در اغلب میوه‌ها 10 برابر می‌شود. به نظر میرسد طعم تورم در بسیاری از بازارها از جمله میوه در حال خارج کردن آنها از دسترس طبقه متوسط است. اتفاقی که باید نسبت به تداوم و گسترش آن نگران بود و تدبیری برای مهار غول تورم اندیشید.
دیدگاه تان را بنویسید