ایمان ربیعی

قطع برق حالا دیگر تنها قطع برق و خاموشی‌های گسترده نیست. این جمله ای است که این روزها به کرات از سوی کارشناسان و اهل فن بیان شده است .

 اقتصاددانان معتقدند موتور توسعه کشورها حالا به برق گره خورده است . انرژی همواره موتور توسعه بوده است اما گره خوردن جنبه‌هایی از زندگی با انرژی سبب شده است تاثیر آن در تمامی عرصه‌های اقتصادی قابل رصد باشد .

 ساعات پیک مصرف پیش از این ارتباطی مستقیم با زمان تاریکی و میزان گرمای هوا داشت . از این رو روشن شدن چراغ‌ها و همچنین روشن شدن وسایل سرمایشی عواملی بودند که رشد مصرف برق را رقم می‌زدند از این رو شعارهای صرفه جویی بر خاموش کردن لامپ اضافه و روشن نگذاشتن وسایل سرمایشی در برخی ساعات متمرکز بود اما در شرایط کنونی فضا تغییری جدی کرده است. وابستگی تولید به برق از یک سو و ظهور ارزهای دیجیتال و راه یافتن ماینرها به عمق خانه‌های ایرانی از سوی دیگر سبب شده است عواقب قطع برق بسیار بیشتر از گذشته باشد.

در دو هفته گذشته وقتی برق به صورت زمان‌بندی و غیرزمان‌بندی با قطع مداوم روبرو می‌شد؛ قطع اینترنت، فعالیت بسیاری از مشاغلی که وابستگی بالایی به اینترنت داشتند را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌داد و همه این‌ها نشان می‌دهد برق تا کجا می‌تواند زندگی و کیفیت آن را وابسته به خود کند.

 وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در اوج قطع برق با عذرخواهی از شهروندان وعده داد که اینترنت از برق جدا شود و قطع برق زمینه را برای قطع اینترنت فراهم نکند حالا اما ماجرا فراتر از این‌ها رفته است .

ترجیح برق خانگی به صنعت

 وزیر نیرو مقابل دوربین‌های صدا و سیما اعلام کرد که برنامه‌ای برای پایان دادن به خاموشی خانه‌ها یا به عبارت دیگر مدیریت انرژی در دستور کار دارد .

سید عباس حسینی،  مدیرعامل هلدینگ سیمان تهران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: تخصیص برق شبانه برای صنایع سیمان کارایی ندارد، چراکه کوره پخت برای تولید کلینکر را نمی‌توان در ساعت 12 شب روشن و در ساعت هشت صبح خاموش کرد، در کل عملیات باردهی به کوره‌های سیمان به 24 ساعت فعالیت پیوسته نیاز دارد

 برنامه اما عمقی استراتژیک دارد . به عبارت دیگر مقرر شده است با قطع برق صنایع، برق خانه‌های ایرانی تامین شود اما اولین اثر این تصمیم حالا بر قیمت همین خانه‌ها قابل رصد است.

 سید عباس حسینی،  مدیرعامل هلدینگ سیمان تهران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» در پاسخ به این پرسش که آیا تخصیص برق شبانه می‌تواند مشکلات تولید سیمان را برطرف کند، تاکید کرد: متاسفانه این افدام برای صنعت سیمان راهگشا نیست .

وی با اشاره به اینکه  شیوه فعالیت هر صنعتی با صنعت دیگر متفاوت است، تاکید کرد: دست کم 75 درصد انرژی مصرفی در صنعت سیمان به قبل از آسیاب سیمان یا به عبارت دیگر به بخش تولید کلینکر مربوط می‌شود. در ضمن باید توجه داشت کوره پخت  برای تولید کلینکر را نمی‌توان در ساعت 12 شب روشن و در ساعت هشت صبح خاموش کرد چرا که برای عملیات باردهی به کوره‌های سیمان به 24 ساعت فعالیت پیوسته نیاز است و همین طور برای جلوگیری از وارد شدن خسارت در آجرهای نسوز، برای توقف نیز به 12 ساعت زمان نیاز داریم.

وی اضافه کرد: از این رو با تخصیص 8 ساعته برای تامین برق، فراهم کردن شرایط برای باردهی به کوره امکان‌پذیر نیست.   حسینی با اشاره به اینکه با مقدار برقی که شبانه تخصیص داده می‌شود عملاً تولید کلینکر در کارخانه‌ها غیر ممکن است، ادامه داد:  با این شرایط کارخانجات امکان تولید سیمان ندارند و در نتیجه طبیعی است که دلالان دوباره در بازار فعال شوند.

 این مقام مسئول خاطرنشان کرد: در حالی که قیمت سیمان در  ورودی کارخانه به صورت شفاف و مشخص عرضه می‌شود، سیمان در بازار آزاد با نرخ‌های بسیار بالا معامله می‌شود، به طوری که نرخ یک کیسه 50 کیلویی سیمان تا چند برابر قیمت (در کارخانه) افزایش یافته است.

این تنها سیمانی‌ها نیستند که به این وضعیت معترض هستند. اتفاقا انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در نامه‌ای از وزیر صنعت، معدن و تجارت خواستار بازنگری در محدودیت ابلاغی فعالیت کارخانه‌های زنجیره فولادشده و به ارائه پیشنهادهایی برای مدیریت تولید زنجیره فولاد در شرایط کمبود برق و لزوم تفکیک حلقه‌های زنجیره فولاد در محدودیت‌های اخیر شرکت توانیر پرداخت.  

هزینه ساخت مسکن 30 درصد بالا رفت

در چنین شرایطی رئیس کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان بتن آماده با تاکید بر اینکه افزایش قیمت سیمان باعث افزایش 30 درصدی هزینه ساخت مسکن شده است، اعلام کرد: چطور ممکن است کشوری که جزو 4 تولیدکننده بزرگ سیمان در دنیا است، با کمبود سیمان مواجه شود؟

 این نکته البته از سوی مدیرعامل هلدینگ سیمان تهران نیز مورد اشاره قرار گرفته است. وی تاکید دارد که کمبود تولید سیمان به سرعت زنجیره صنایع سیمان را دچار آسیب کرده و دامنه بحران به بتن‌سازی‌ها نیزخواهد رسید.  نظارت با بیان اینکه 120 رشته شغلی به صورت مستقیم و غیرمستقیم با صنعت بتن در ارتباط است و بتن سهم بالایی در ساخت و ساز ساختمان و پروژه‌های عمرانی دارد، گفت: متاسفانه امروز به دلیل کمیاب شدن سیمان و افزایش قیمت آن، صنعت بتن با مشکلات جدی روبه‌رو است به طوری که در حال حاضر 80 درصد صنعت تعطیل شده و نیاز کشور فقط با 20 درصد فعال صنعت بتن در حال کار است.

وی با اشاره به ورود دلالان به خرید و فروش سیمان ادامه داد: در طول یک ماه گذشته قیمت سیمان 300 درصد در بورس افزایش پیدا کرده است و علیرغم مکاتباتی که با وزارت صمت و تعزیرات داشتیم، روند اصلاح نشده است.

همچنین ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان معتقد است که قیمت ساخت مسکن تحت‌تاثیر رشد بهای میلگرد و سیمان در حال افزایش است و  این اتفاق به تورم در بازار مسکن دامن خواهد زد. به گفته رهبر تحت تاثیر کاهش تولید به واسطه قطع برق، قیمت هر کیلو میلگرد در بازار به 20 هزار تومان رسیده است.

 بی‌تردید گرانی عجیب و غریب مصالح ساختمانی در بازار، آن هم در فصل ساخت و ساز و در شرایطی که طوفان تورمی سه سال اخیر هنوز فروکش نکرده، اتفاق ناگواری است که رخ داده است .

بررسی‌ها نشان می‌دهد برای مهار این بحران و پیشگیری از تسری دامنه آن به دیگر بخش‌های قتصاد، باید هر چه سریع‌تر با خاموشی دستگاه‌های ماینر مجاز و غیرمجاز و سرمایه‌گذاری برای تولید برق، موانع مهم تولید از پیش پای آن برداشته شود.