مریم شکرانی

 جهش عجیب قیمت بلیت هواپیما صدای خیلی از مسافران را درآورده است تا آنجا که حالا قیمت بلیت رفت و برگشت یک زوج از تهران به مشهد تقریبا معادل یک ماه دستمزد کارگران است. ایرلاین‌ها در مقابل زیان‌دهی سنگین خود را در دوران شیوع کووید 19 بهانه کرده‌اند و می‌گویند که مصوبه ستاد کرونا مبنی بر فاصله گذاری اجتماعی در هواپیما موجب شده که ضرر و زیان شرکت‌های هواپیمایی تشدید شود. این ادعای ایرلاین‌ها در حالی مطرح می‌شود که  آنها پاییز سال گذشته هم به همین بهانه موفق شدند مجوز افزایش 10 درصدی قیمت بلیت هواپیما را از سازمان هواپیمایی کشوری دریافت کنند اما حالا دوباره ایرلاین‌ها بدون مصوبه قانونی نرخ بلیت‌های خود را حدود 40 درصد افزایش داده‌اند. در این میان سازمان هواپیمایی کشوری در واکنش به گزارش‌های مسافران درباره صعود دوباره قیمت بلیت‌ها اعلام کرده است که این سقف‌شکنی قیمت غیرقانونی است و مسافران شکایت کنند اما شرکت‌های هواپیمایی کوچکترین توجهی به این اعلامیه سازمان هواپیمایی نداشته و با گذشت نزدیک به یک هفته از واکنش سازمان هواپیمایی به گرانی بلیت هواپیما، همچنان بلیت‌های خود را با نرخ‌های غیرقانونی می‌فروشند.

گرانفروشی بلیت تخلف است

نرخ عجیب بلیت هواپیما این روزها روی خروجی بسیاری از رسانه‌های ایران قرار گرفته است. حالا در شرایطی که حداکثر قیمت بلیت برای پرواز تهران-مشهد ۷۷۱ هزار و ۲۰۰ تومان است اما شرکت‌های هواپیمایی آن را تا یک میلیون ۷۸ هزار و ۵۰۰ تومان می‌فروشند و در حالی که سقف قیمت پرواز تهران-شیراز ۶۷۳ هزار و ۷۰۰ تومان تعیین شده است اما قیمت بلیت این پرواز تا ۸۷۰ هزار و ۴۰۰ تومان افزایش داشته است.  علاوه بر افزایش قابل توجه قیمت بلیت هواپیما، مسافران می‌گویند که مصوبه ستاد کرونا مبنی بر  فاصله‌گذاری در هواپیما چندان رعایت نمی‌شود و اعضای یک خانواده می‌توانند بدون فاصله‌گذاری کنار یکدیگر بنشینند که این مساله باعث ازدحام مسافران و بالا رفتن ریسک ابتلا به کرونا شده است.

در مواجهه با گزارش‌های مردم درباره گرانی بلیت هواپیما محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی موضع گرفته و آن را تخلف اعلام کرده است و سازمان هواپیمایی هم چندی پیش اعلام کرد که افزایش قیمت بلیت هواپیما غیرقانونی بوده و مسافرانی که با این تخلف برخورد داشته‌اند شکایت کنند و مابه التفاوت نرخ قانونی و نرخ غیرقانونی بلیت هواپیما را پس بگیرند.

بی توجهی ایرلاین ها به اخطار سازمان هواپیمایی

جهش قیمت بلیت هواپیما در حالی رخ می‌دهد که شرکت‌های هوایی سال گذشته قیمت بلیت‌های خود را افزایش داده‌اند. پاییز سال گذشته و بعد از افزایش ناگهانی ۶۰ درصدی قیمت بلیت هواپیما، جلسات زیادی بین شرکت‌های هواپیمایی و متولیان صنعت هوایی برگزار شد و در نهایت مقرر شد که بلیت هواپیما ١٠ درصد نسبت به قیمت‌های خردادماه سال ۹۹ گران شود. به جز این سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد که محدودیت ارزان ترین نرخ برای شرکت‌ها از جدول نرخنامه حذف شده و در واقع شرکت‌های هواپیمایی نرخ کف نداشته باشند تا بتوانند در سقف قیمت خود فروش داشته باشند.

با این حال از ابتدای خرداد ماه سال 1400 دوباره ماجرای پاییز سال گذشته تکرار شده است و ایرلاین‌ها این بار نرخ بلیت‌های خود را 20 درصد افزایش داده‌اند و از سقف قیمت مصوب عبور کرده‌اند. حالا شرکت‌های هواپیمایی در شرایطی دوباره اعلام می‌کنند که رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و خالی ماندن صندلی‌ها باعث ضرر و زیان آنها شده است که مسافران گزارش می‌دهند که این مصوبه به صورت کامل و سفت و سخت هم اجرا نمی‌شود.

متولیان شرکت‌های هواپیمایی در مصاحبه با رسانه‌‌های مختلف از زیان نزدیک به 3 هزار میلیارد تومانی ایرلاین‌ها در زمان شیوع کرونا گفته‌اند اما مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن ایرلاین‌ها به ایرنا گفته است که دولت برای جبران این ضرر و زیان وام 2 هزار میلیارد تومانی برای شرکت‌های هواپیمایی اختصاص داده است که این تسهیلات به ایرلاین‌ها پرداخت شده است.

او البته تاکید کرده است که به دلیل تدوام کرونا و تحمیل محدودیت استفاده از ۶۰ درصد ظرفیت هواپیما که از سال ۹۹ به شرکت‌ها تحمیل شده است، خسارت کرونا به ایرلاین‌ها ادامه دارد.  شرکت‌های هواپیمایی می‌گویند که محدودیت فاصله‌گذاری در هواپیما مختص ایران است و در پروازهای خارجی که ساعات سفر طولانی‌تر است این محدودیت اجرا نمی‌شود و خواستار حذف این محدودیت هستند.

سازمان هواپیمایی کشوری در واکنش به گزارش‌های مسافران درباره صعود دوباره قیمت بلیت‌ها اعلام کرده است که این سقف‌شکنی قیمت غیرقانونی است و مسافران شکایت کنند اما شرکت‌های هواپیمایی کوچکترین توجهی به این اعلامیه سازمان هواپیمایی نداشته و با گذشت نزدیک به یک هفته از واکنش این سازمان به گرانی بلیت هواپیما، همچنان بلیت‌های خود را با نرخ‌های غیرقانونی می‌فروشند

پاسکاری مسافران شاکی

در مقابل سازمان هواپیمایی کشوری تصمیم‌گیری درباره این مصوبه را خارج از اختیارات خود می‌داند و به ستاد کرونا و مصوبه هیات وزیران ارجاع می‌دهد. همچنین اینکه سازمان هواپیمایی اعلام می‌کند که زیر بار افزایش دوباره قیمت‌های مصوب بلیت هواپیما نمی‌رود.

ابوالقاسم جلالی، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری به ایسنا گفته است که فعلا هیچ برنامه‌ای برای افزایش قیمت بلیت هواپیما در پروازهای داخلی وجود ندارد و برای پیشگیری و جلوگیری از بروز تخلفات احتمالی در این زمینه، نظارت‌های لازم در زمینه مانند گذشته انجام خواهد شد و ادامه پیدا خواهد کرد تا نرخ مصوب اعلام شده به درستی اعمال شود. با وجود این گرانفروشی بلیت همچنان ادامه دارد و مسافرانی که برای شکایت اقدام کرده‌اند می گویند که شرکت‌های هواپیمایی برای پس ندادن مازاد پول بلیت هواپیما راه فرار دارند. آنها می‌گویند که سازمان هواپیمایی و انجمن ایرلاین‌ها اعلام می‌کنند که برای رسیدگی به گرانفروشی بلیت هواپیما باید حتما بلیت را از ایرلاین‌ها تهیه کرده باشید اما میزان فروش بلیت از سوی ایرلاین‌ها بسیار کم و محدود است و عمده بلیت آنها به صورت چارتری و از سمت آژانس‌های گردشگری به فروش می‌رسد و سازمان هواپیمایی رسیدگی به گرانفروشی بلیت از سمت آژانس‌های گردشگری را در حیطه وظایف خود نمی‌داند و شاکیان را به وزارت میراث فرهنگی و گردشگری ارجاع می‌دهند. این در حالی است که وزارت میراث فرهنگی و گردشگری هم به بهانه اینکه آژانس‌های مسافربری فاقد مجوز و پروانه‌های لازم اقدام به گرانفروشی می‌کنند برای پس دادن مبالغ حاصل از گران‌فروشی بلیت هواپیما سنگ‌اندازی‌های دیگری پیش پای مسافران دارند و عملا تعداد کمی از این شکایت‌ها به نتیجه می‌رسد.