یک پژوهشگر آب گفت: سالانه حدود ۹۶ میلیارد متر مکعب در ایران آب مصرف می‌شود در حالی که کل منابع آب تجدیدپذیر کشور حدود ۹۰ میلیارد متر مکعب است، بنابراین از بحران آب عبور کرده‌ایم و به ورشکستگی آبی رسیده‌ایم.  مصطفی فدایی‌فرد در گفت‌وگو با ایلنا، در ارزیابی وضعیت خشکسالی و کم‌آبی در کشور اظهار داشت: موقعیت جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که حدود ۸۵ درصد از وسعت کشور در منطقه خشک و نیمه‌خشک قرار گرفته است. مقدار بارش در ایران حدود یک‌سوم میانگین جهانی و میزان تبخیر آب در ایران حدود سه برابر متوسط جهانی است. وی تاکید کرد: ضمن این که عمده بارندگی‌ها در ایران به سطح محدودی از کشور اختصاص دارد، به طوری که ۷۰ درصد از بارندگی‌های سالانه فقط در ۲۵ درصد از سطح کشور و ۳۰ درصد باقیمانده بارندگی‌ها در ۷۵ درصد از سطح کشور نازل می‌شود.

این در حالی است که به دلیل تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر، هم از مقدار بارندگی‌ها کاسته شده است و هم الگو (یا شدت) بارش، نوع بارش (تبدیل شدن برف به باران) و زمان بارش (جا‌به‌جایی بارش از فصل نیاز به فصول دیگرِ سال)، منجر به افزایش شدت خشکسالی‌ها و فراوانی وقوع سیلاب‌ها در ایران شده است.

به بهانه ایجاد اشتغال،

ذخایر آبی را پایان دادیم

این کارشناس ادامه داد: بر این اساس مهم‌ترین اهمال‌کاری و کم‌کاری این بوده است که در طی چهار دهه اخیر سعی کرده‌ایم همه مشکلات کشور را با فشار بر منابع آب برطرف کنیم. یعنی این که اشتغال ایجاد شده در کشور توسط دولت‌های مختلف، همگی آب‌محور بوده‌اند. ضمن این که عدم اشتغالزایی کافی در کشور، باعث شده است که مردم نیز راسا برای کسب درآمد و ارتزاق خانواده، اقدام به برداشت غیرمجاز از آب‌های سطحی و زیرزمینی کنند. این در حالی است که پتانسیل‌های فراوان کشور برای ایجاد اشتغال، واقعا بدون استفاده باقی مانده‌اند.

زیاده‌خواهی همسایگان با منابع آبی ایران چه کرد؟

مدیر اسبق طرح جامع آب کشور در ادامه به فعالیت‌های کشورهای همسایه که منجر به بروز پدیده خشکسالی و کم‌آبی در کشور ما شده اشاره کرد و گفت: به نظر من فعالیت‌های کشورهای همسایه ایران در کنترل منابع آبی مشترک‌شان با ایران، بسیار زیاده‌خواهانه بوده است که دلیل اصلی آن، مشغله شدید دولت‌ها به امور دیگر و اولویت‌های نامناسب سیاست‌های خارجی کشور است. وی افزود: فعالیت‌های ترکیه در خصوص مال خود کردن کل منابع آب سطحی مشترک خود با کشورهای همسایه بسیار گُستاخانه و غیرقابل قیاس با سایر کشورها مانند افغانستان است. ثبات سیاسی، امنیتی و اجتماعی کشورها در مدیریت منابع آب مشترک‌ با کشورهای همسایه‌شان بسیار تاثیرگذار است. با توجه به ثبات روزافزون عراق و افغانستان، ممکن است در آینده نزدیک شاهد گستاخی هرچه بیشتر این کشورها در خصوص منابع آبی مشترک‌شان با ایران باشیم و همانند روند نامناسب تقسیم رژیم حقوقی دریای خزر، متضرر شویم.