سهامداران خشمگین در سعادت‌آباد

مریم شکرانی

 بورس دوباره ریزش کرد. آن هم بعد از یک هفته ریزش مداوم در سال جدید که همچنان ادامه دار شده است. دیروز شاخص کل بازار با افت ۹ هزار و ۷۰۰ واحدی به یک میلیون و ۲۳۰ هزار واحد رسید.

ارزش معاملات در جریان معاملات دیروز ، به دو هزار میلیارد تومان نرسید که همین مساله نشان می‌داد تعداد زیادی از نمادها در صف فروش قفل شده است.

روال فرسایشی بازار سرمایه این بار هم خشم سهامداران را به دنبال داشت و تعدادی از آنها در اعتراض به ریزش بازار و زیان‌های وارده به سرمایه شان مقابل بورس اوراق بهادار تهران تجمع کردند.

این موضوع در حالی رخ می‌دهد که حالا اخباری از افزایش سود بانکی شنیده می‌شود و همین مساله سهامداران بورس را از ریزش شاخص در ماه‌های آینده نگران کرده کرده است.

بازار سرمایه در دست انداز

 سال ۹۹ به موازات آزاد شدن سهام عدالت بعد از 14 سال و همچنین رشد بی‌رویه نرخ ارز، شاخص بورس هم رو به افزایش بود به گونه‌ای که شاخص کل به ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد در نیمه مرداد سال ۹۹ رشد کرد و همین مساله تعداد زیادی از مردم را ترغیب به فروش اموال و دارایی و سرمایه گذاری در بورس کرد.

رشد شاخص کل بازار سرمایه اما دوامی نداشت و مطابق پیش‌بینی بسیاری از کارشناسان اقتصاد و به تعبیر آنها حباب بورس ترکید و شاخص کل تا پایان سال به یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد ریزش کرد. ریزش شاخص در سال ۱۴۰۰ هم ادامه داشت و بورس کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد را هم تجربه کرد.  این اتفاق در حالی رخ می دهد که متولیان اقتصاد بارها اعلام کرده اند که ۶۰ میلیون ایرانی در بازار سرمایه حضور دارند و حالا بخش بزرگی از جمعیت ایران درگیر بازار سرمایه شده است.

کارشناسان بازار سرمایه معتقدند که مخدوش شدن اعتماد مردم به بازار سرمایه موجب شده که آنها از وارد کردن نقدینگی جدید به بازار خودداری کنند و تنها راه رشد بازار سرمایه ورود نقدینگی جدید است.

نگرانی تازه برای سهامداران بورس

در حالی ریزش شاخص کل بازار سرمایه ادامه دارد که حالا زمزمه‌ها حاکی از افزایش نرخ سود بانکی است.

به تازگی جلسه‌ای با موضوعیت تعیین نرخ سود بانکی با حضور رئیس سازمان بورس و دبیر کانون بانک‌ها برگزار شد. در این جلسه برای نرخ سود بانکی و جزئیات درصد آن تصمیم‌گیری شد و البته وزیر اقتصاد و دارایی در نامه‌ای از همه بانک‌های دولتی درخواست کرد تا مصوبه شورای پول و اعتبار را مبنی بر پرداخت حداکثر ۱۶درصد سود سپرده بلند مدت یکساله رعایت کنند. فرهاد دژپسند در این نامه تاکید کرده نرخ‌های بالاتر از این عدد از سوی بانک‌ها هزینه قابل قبول مالیاتی نیست و سازمان امور مالیاتی موظف است طبق گزارش حسابرسی در این خصوص اقدام کند.

پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه درباره اثرات مصوبات این جلسه به تجارت نیوز توضیح داده است: با توجه به کاهش انتظار تورمی، مردم برای رفتن به سمت بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری علاقه بیش‌تری پیدا می‌کنند و تجربه نشان داده است بانک‌ها در سال‌های گذشته سابقه‌ی خوبی برای جذب مردم برای سرمایه‌گذاری دارند و به نوعی نیاز به تمهیدات و تسهیلات خاصی ندارند.

الیاس کردی در ادامه با اشاره به شرایط بازار سرمایه گفت: شرایط به نحوی در حال گذر است که اگر سرمایه مردم به سمت بانک‌ها نرود هم بانک‌ها در حال حاضر سرمایه‌ای را وارد بازار سهام نمی‌کنند.

این کارشناس بازار سهام با اشاره به جلسه شورای هماهنگی بانک‌ها و رئیس سازمان بورس توضیح داد: با توجه به صحبت‌ها و اخباری که از این جلسه خارج شده است، مبنی بر تعیین نرخ سود بانکی ۱۶ درصد، تخلف بانک‌‌ها با نرخ سود بیش‌تر و اخباری از این دست مشخص است که در تلاش هستند تا با انتشار خبرهایی بتوانند به شرایط بورس کمک کنند.

دولت موانع بازار سرمایه را

 برطرف می‌کند

نگرانی تازه سهامداران بورس در حالی ادامه دارد که حمایت‌های شفاهی مقامات ارشد کشور از بورس ادامه دارد. حمایت‌هایی که به گفته سهامداران تاثیری روی عملکرد بازار سرمایه ندارد.

دیروز در دویست و شانزدهمین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی، حسن روحانی، رییس جمهوری موضوع بورس را به میان کشاند.

در این جلسه گزارش تحلیلی نوسانات بازار سرمایه ارائه و راهکارهای بهبود شرایط این بازار مورد بررسی قرار گرفت و رئیس جمهوری پس از ارائه این گزارش، با بیان اینکه سیاست مستمر دولت حمایت از بازار سرمایه بوده است، گفت: در سال جاری که سال پشتیبانی و مانع‌زدایی از تولید نامگذاری شده است، سعی دولت بر این است تا موانع رشد بازار سرمایه را مرتفع کند و تلاش خواهد کرد همراه با آموزش‌ها و ایجاد تمهیدات لازم، مردم را برای ورود به بازار سرمایه تشویق کند.

رئیس جمهور با بیان اینکه دولت در راستای چابک‌سازی و اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی به ویژه هدایت نقدینگی به سوی اشتغال مولد و سرمایه گذاری در بورس تاکید کرد و گفت:  در شرایط جنگ اقتصادی می‌بایست همه با حساسیت و مراقبت در زمینه مسایل اقتصادی اظهارنظر کنند و فعالان سیاسی نباید اظهارنظر اقتصادی را با اظهارنظر سیاسی یکسان بپندارند.

رئیس‌جمهور تاکید کرد: ایجاد فعالیت نهادها و ابزارهای مالی در بازار سرمایه و نقش‌آفرینی کامل و اثربخش آنها مقوله‌ای است که با آگاهی و ارزیابی ، تنظیم و اجرای مؤثر و کامل قوانین و مقررات اجرایی و نظارتی و همچنین ایجاد ساز و کارهای یک بازار کارا می‌تواند مفید باشد. فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد هم دیروز درباره بازار سرمایه گفته است: گسیل منابع از بازارهای موازی و مخرب به بازار سرمایه با تلاش ما انجام شد. باید به این نکته اشاره کرد که اگر نقدینگی به بازار سرمایه گسیل نمی‌شد، سایر بازارها را دچار مشکل می‌کرد. بنابراین وزارت اقتصاد در جایگاه خودش اقداماتی را برای کاهش نرخ تورم انجام داد.

رئیس‌جمهوری: در شرایط جنگ اقتصادی می‌بایست همه با حساسیت و مراقبت در زمینه مسائل اقتصادی اظهارنظر کنند و فعالان سیاسی نباید اظهارنظر اقتصادی را با اظهارنظر سیاسی یکسان بپندارند

او افزود: برخی فکر می‌کنند کاهش نرخ ارز لزوما ریزش بازار سرمایه را منجر می‌شود که به باور بنده اشتباه است. زمانی که تجارت خارجی کشور روان شود، بسیاری از بنگاه‌ها که مبتنی بر صادرات و نرخ ارز هستند، می‌توانند از ظرفیت‌شان استفاده بیشتری کنند، وقتی پول محصول‌شان را بگیرند الان هزینه جانبی بیشتری به بنگاه‌ها کاهش پیدا کند، همه اینها سبب بهبود بازار سرمایه می‌شود.

دژپسند ادامه داد: نکته دیگر در این است که اگر شرایط مانایی شکل بگیرد، تکیه به بازار سرمایه و رونق آن نیز رخ می‌دهد. تحلیل بنده است که نرخ بهره‌برداری از ظرفیت بنگاه‌ها بیشتر می‌شود که در این صورت اشتغال نیز بهبود می‌یابد و نرخ بیکاری نیز کاهش می‌یابد. هر چند باید نرخ بیکاری را در کنار نرخ مشارکت اقتصادی تحلیل کرد.

به گفته او، بازار بدهی و سهام ۵۰۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی کرده که البته سهم دولت از این میزان تامین مالی، عددی نبوده است. در مورد اوراق یعنی فروش سهام با هدف تعادل میان عرضه و تقاضا صورت گرفت و هدف تامین مالی نبود. هر چند این اتفاق به میزان ناچیزی نسبت به کل منابع درآمدی دولت رخ داد نیز باید خاطرنشان کرد که اشخاص حقوقی خریدار این اوراق بودند. این گونه نبوده که دولت از حوض بازار سهام سوءاستفاده کند؛ ولی به دلیل فضای روانی این مطلب جا افتاده است.

دژپسند تاکید کرد: یک‌سری حیات‌شان در منفی‌نگری است. به عنوان مثال اتفاقاتی مانند افزایش فروش و صادرات نفت باید به بهبود شرایط و مثبت شدن بازار سرمایه منجر شود. حال سوال مطرح است چرا شاخص‌های بورس به صورت ناگهانی ریزش پیدا می‌کند؟ زیرا جهت حرف‌های اطمینان‌زا به سوی دیگری است و هر کس با عبارتی درخصوص آن اظهارنظر می‌کند؛ یک روز عده‌ای می‌گویند که عده‌ای برنده هستند و روز دیگر نیز از بازخواست حقوقی‌ها می‌گویند. این اظهارات، اثر منفی خودش را در بورس می‌گذارد. در صورتی که بازار سهام نباید وضعیت فعلی را داشته باشد. این اتفاقات در شرایطی رخ می ‌هد که سهامداران معتقدند با توجه به روزهای پایانی کار دولت و سابقه وعده‌های قبلی دولتمردان نمی‌توان به وعده های آنها درباره حمایت از بازار سرمایه اطمینان کرد.