ایمان ربیعی

هادی حق‌شناس معتقد است رد بودجه سال 1400 از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی پیامی بسیار منفی را به جامعه ایران داد.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز سه شنبه 14 بهمن‌ماه کلیات لایحه بودجه را رد کردند. لایحه بودجه پس از دو ماه بررسی در کمیسیون تلفیق در نهایت  با ۹۹ رای موافق، ۱۴۸ مخالف و ۱۲ ممتنع از ۲۶۱ نماینده حاضر در جلسه علنی  رد شد تا دوره بررسی طولانی‎تر از قبل شود.

 هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی و نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی در گفتگو با «توسعه‌ایرانی» درباره رد این لایحه از سوی مجلس و تاثیر آن بر اقتصاد ایران گفت: من فکر می‌کنم یکی از مهمترین مشکلات اقتصاد ایران یا به عبارت دیگر توسعه اقتصادی در ایران، به موضوع نااطمینانی دستگاه‌ها، نهادها و قوا نسبت به یکدیگر بازمی‌گردد .

 وی در توضیح این مطلب افزود: این بدان معناست که اقتصاد ایران نمی‌تواند در سایه این بی‌اعتمادی و نااطمینانی‌ها مسیر درستی را در پی بگیرد. او با اشاره به اینکه برای روشن‌تر شدن بحث مثالی واضح را به کار می‌گیرد، گفت: سال‌ها بخش خصوصی ایران به دنبال این بود که بفهمد موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال خصوصی‌سازی چیست. هر چند تلاش‌های گسترده‌ای در این زمینه صورت گرفت، اما تکلیف روشن نشد تا اینکه مقام معظم رهبری وارد میدان شد و اصل 44 را به نفع بخش خصوصی تفسیر کرد؛ اما می‌بینید که حتی با ورود ایشان، مشکل حل نشد در حالی که انتظار می‌رفت این تفسیر زمینه یک تحول عظیم اقصادی را در ایران فراهم کند. او در توضیح این مطلب ادامه داد: اما آن قدر دستگاه‌های اجرایی و نهادها به یکدیگر بی‌اطمینان هستند که در نهایت نه تنها سهم دولت از اقتصاد کم نشد بلکه در عمل همچنان با دولت بزرگ مواجه هستیم.  او با تاکید بر اینکه ضرورت داشت مجلس شورای اسلامی با توجه به شرایط کنونی دست به بررسی لایحه بودجه بزند، گفت: ما درگیر دو بحران بسیار بزرگ هستیم. یکی از این بحران‌ها جهانی و دیگری ایرانی است به عبارت دیگر بحران کرونا، بحرانی جهانی است که اقتصاد جهان را دستخوش تحول منفی کرده است و از سوی دیگر تحریم نیز بحران مختص اقتصاد ایران است.

حق‌شناس ادامه داد: با وجود این مشکلات بسیار مهم، مجلس دست به رد لایحه زد تا عامل سومی را نیز به اقتصاد تحمیل کند، عاملی بسیار مهم که در قالب بی‌اعتمادی و نااطمینانی خود را نشان می‌دهد. وی گفت: وقتی تحریم و کرونا بالذات اعتماد به اقتصاد ایران را نشانه می‌روند چه ضرورتی بود که این وضعیت هشدارآمیز با رد لایحه بودجه تشدید شود؟ وی گفت: نگاهی به آمارهای جهانی نشان می‌دهد به رغم تمام پیش‌بینی‌ها، اقتصاد جهان با رشدی منفی مواجه شد و ضربه اقتصادی ناشی از شیوع کرونا بر اقتصاد ایران نیز قابل ردگیری است، اما بی‌تردید این شرایط سبب خواهد شد فشار ناشی از این ضربات بر اقتصاد بیشتر شود .

درنهایت روشن نشد چرا این نمایندگان محترم حتی ثمره اصلاح ساختار و زحمت دو ماهه خودشان را نپذیرفتند و به عمکلرد دو ماهه خودشان رای منفی دادند.  بهتر نبود همان دو ماه قبل مجلس دست به رد این لایحه می‌زد تا فرصتی این چنین در کشور از میان نرود؟

تقابلی سیاسی و نه کارشناسی مجلس با دولت

نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: بودجه در ظاهر سند دخل و خرج دولت خوانده می‌شود، اما در عمل تکلیف تمامی سیاست‌های اقتصادی، پولی و مالی کشور را روشن می‌کند. به عبارت دیگر فعال اقتصادی‌ای که بخواهد فعالیت خود را گسترش دهد، نیاز دارد که بداند جهت‌گیری مالی، مالیاتی و پولی کشور در سال آینده چیست. وقتی دوره بررسی طولانی می‌شود و از سوی دیگر مجلس در تقابلی سیاسی و نه کارشناسی با دولت قرار می‌گیرد، فعالان اقتصادی به نوعی سردرگمی دچار می‌شوند. این چنین است که حجم

سرمایه‌گذاری‌ها کاهش می‌یابد و برنامه‌های اقتصاد کوتاه‌مدت می‌شوند .

وی گفت: شاید بتوان در ادبیات سیاسی این چنین گفت که اولین کارکرد یک نهاد ایجاد اطمینان و حراست از سرمایه‌های اجتماعی است، در حالی که تقابل دو قوه کشور سبب می‌شود اطمینان مردم به سیاستگذاری‌ها از یک سو و اجرای قوانین مصوب از سوی دیگر کاهش یابد.

مجلس با خودش مخالفت کرد

 حق‌شناس گفت: مجلس شورای اسلامی از 12 آذرماه تا 14 بهمن ماه نسبت به بررسی لایحه بودجه اقدام کرد و تغییراتی بسیار فراوان در این لایحه داد. به عبارت دیگر دیدیم که بسیاری از این تغییرات نیز با هشدار مقامات دولتی و کارشناسان همراه بود، اما کسی در مجلس توجهی به این هشدارها نکرد تا در نهایت این اتفاق عجیب رقم بخورد.  او گفت: اعضای کمیسیون تلفیق گزارش دهند که چه تعداد جلسه برگزار کردند و چند تغییر اساسی را در متن لایحه ایجاد کردند تا روشن شود چرا نمایندگان مجلس به کلیت این بودجه رای منفی دادند. او با تاکید بر اینکه قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی و سایر نمایندگان منتقد صریحا اعلام کردند عملکرد کمیسیون تلفیق درست است و باید این بودجه اصلاح شود، گفت: درنهایت روشن نشد چرا این نمایندگان محترم حتی ثمره اصلاح ساختار و زحمت دو ماهه خودشان را نپذیرفتند و خودشان به عمکلرد دو ماهه خودشان رای منفی دادند.   او گفت: بهتر نبود همان دو ماه قبل مجلس دست به رد این لایحه می‌زد تا فرصتی این چنین در کشور از میان نرود.

با وجود مشکلات بسیار در کشور، مجلس دست به رد لایحه بودجه زد تا در کنار تحریم و کرونا، عامل سومی را نیز به اقتصاد تحمیل کند، عاملی بسیار مهم که در قالب بی‌اعتمادی و نااطمینانی خود را نشان می‌دهد

 سوگیری سیاسی  یا اعتراض اقتصادی؟

 وی نقش سوگیری سیاسی را در رد این لایحه بسیار مهم دانست و گفت: من معتقدم که برخوردهای اخیر، سیاسی بود. به هر حال اگر انتقاد نمایندگان اقتصادی است، باید توضیح دهند در این دو ماه چرا نتوانستند لایحه را به چارچوب‌های مدنظرشان نزدیک کنند و اگر این کار را کرده‌اند چرا خودشان به خودشان رای منفی دادند. حق‌شناس با اشاره به اینکه در تاریخ بررسی بودجه سابقه نداشته است که لایحه دو ماه در کمیسیون تلفیق بماند، افزود: من شخصا معتقدم کمیسیون تلفیق باید درخصوص عملکرد متناقض خود توضیح دهد، چرا نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق سقف لایحه‌ای را که می‌گفتند یک سوم درآمدهایش غیرواقعی است، 300 هزار میلیارد تومان افزایش دادند و قصدشان از این مانورهای پوپولیستی چه بود؟

 حق شناس با تاکید بر اینکه هر اقدامی باید بر اساس شرایط و ساختارهای کشور انجام گیرد، گفت: نزدیک به شش ماه از عمر دولت دوازدهم باقی است و با توجه به نزدیکی انتخابات چرا باید پیام منفی به فعالان اقتصادی مخابره ‌شود.  به گفته وی عوارض این پیام منفی به حدی است که با هزینه های میلیاردی نیز قابل جبران نخواهد بود.

او به سابقه نمایندگی خودش اشاره و تاکید کرد: امیدوارم نمایندگان درخور شأن قانونی خود رفتار کرده و با توجه به شرایط کشور و منافع اقتصاد تصمیم‌گیری کنند.