کدام نهاد برق ایران را بیت‌کوین می‌کند؟
ورود دستگاه‌های امنیتی به پرونده ماینرها
نرگس رسولی
بعد از خاموشی‌های گسترده یکی دو روز گذشته و شائبه‌هایی که در مورد مصرف برق برای تولید رمزارزها مطرح شد، وزیر نیرو قویا موضوع خاموشی‌ها را بی‌ارتباط با تولید بیت‌کوین اعلام کرد اما حالا توانیر در اطلاعیه‌ای از مردم خواسته است تا ماینرهای غیرمجاز تولید رمزارزها را معرفی کنند و جایزه بگیرند. البته پیش‌تر سخنگوی صنعت برق نیز درباره استفاده غیرقانونی از برق برای تولید بیت‌کوین و ارزهای مجازی سخن گفته بود.
رئیس دفتر رئیس جمهور از دستور روحانی به وزارت اطلاعات برای برخورد با ماینرهایی که به صورت غیرقانونی بیت کوین تولید می‌کنند، خبر داد.
واعظی البته در پاسخ به این پرسش که آیا قطعی برق تهران به دلیل استخراج بیت کوین است، گفت: اینکه گفته شود دولت، بیت کوین استخراج می‌کند یک جفاست! دولت که اصلاً وارد این مسائل نمی‌شود اما اینکه در یک ساله گذشته با فشارهایی که بود و دستگاه ماینر بیت کوین به صورت قاچاق وارد کشور شده بود و ورودش به دلیل کوچک‌بودنش خیلی کار سختی نبوده، فشاری بر دولت آمد که به نوعی استفاده از آن را ضابطه‌مند کنند و دوبار در کمیسیون‌های دولت مطرح شد که باید از وزارت صمت اجازه بگیرند و وزارت نیرو هم تایید کند که چگونه از ماینر استفاده کنند. بنابراین در یک حدی اجازه دادند و در آن حد مشخص است که این ماینرها در کجاست و می‌توان با آنها ارتباط برقرار کرد که در چه روزها و ماه‌هایی از آن استفاده نشود.
واعظی یادآور شد: البته یک ادعای دیگر هم در دولت مطرح شد که کسانی در مرغداری‌ها و مناطق مختلف دارند از ماینرها استفاده می‌کنند که رئیس‌جمهوری دستور داد با جدیت این موضوع توسط وزارت اطلاعات پیگیری و محکم با آنان برخورد شود که از انرژی‌ای که باید برای گرمای مردم استفاده شود چنین بهره‌برداری نشود.
در طی روزهای گذشته همراه با افزایش آلودگی هوا، دلایل گوناگونی برای مشخص شدن دلیل این وضعیت اعلام شد. از استفاده نیروگاههای تولید برق از مازوت به جای گاز به دلیل افزایش مصرف گاز خانگی در فصل سرما تا فعالیت مزارع خاص استخراج بیت‌کوین.
آیا استخراج بیت‌کوین قانون دارد؟
پیش از این بانک مرکزی قانون رمز ارزها را ابلاغ کرده بود. بر اساس مصوبه مذکور مقرر شد قیمت برق مصرفی مزارع استخراج بیت‌کوین، برابر با قیمت صادرات، برق باشد. این بدان معنی است که برای هر کیلو وات ساعت برقی که دریافت می‌کنند باید 965 تومان هزینه بپردازند و این رقم در مقابل قیمت بالای بیت‌کوین همچنان جذاب بود و ماینرها با استقبال از این شرایط کارشان را گسترش دادند تا این که جذابیت‌های بیت کوین در مقابل ریسک بالای سرمایه‌گذاری در بازارهایی همچون بورس، طلا، دلار و خودرو موجب شد تا در یک سال گذشته بر تعداد ماینرهای قانونی و غیرقانونی افزوده شود و از سوی دیگر رشد شدید قیمت بیت‌کوین شمار فعالان را دستخوش افزایش کند.
زمانی که در تیر ماه سال گذشته دولت با تولید رمزارزها موافقت کرد، مهلت یک ماهه‌ای داد تا وزارت صمت در سامانهای نسبت به ثبت‌نام ماینرها اقدام کند تا تعداد مزارع تولید رمزارز مشخص شود.
بعد از آن بود که در یکی از اخبار وزارت صمت عنوان شد که تنها 22 مزرعه به صورت رسمی ثبت نام کرده و در لیست قانونی وزارتخانه قرار گرفته‌اند و حالا بعد از یکسال و نیم تعداد مزارع رسمی و غیررسمی به حدی شده که تامین برق آنها به یکی از معضلات مبدل شده است و معاون وزیر ارتباطات نیز صراحتا اعلام می‌کند اطلاعی از تعداد ارز و حجم ماینینگ در ایران ندارد.
هر چند وزارت نیرو زیر بار کمبود برق به دلیل تامین برق مزارع ماینرها نمی‌رود و تاکید دارد که ماینرها تنها 2درصد از برق تولیدی را مصرف می‌کنند اما سخنگوی صنعت برق تاکید دارد روزانه بیش از ۳۰۰ مگاوات برق غیر مجاز توسط استخراج کنندگان ارزهای مجازی مصرف می‌شود.
حالا اما یکی از مدیران برقی برق خانگی را دلیل نگرانی اعلام کرد تا توپ خاموشی مجددا به زمان مشترکان خانگی بیافتد.
تناقض در اظهارات
محمدحسن متولی‌زاده، مدیرعامل توانیر درباره کمبود برق و عوامل خاموش گفته است: علاوه بر تداوم برنامه تعدیل روشنایی معابر، نسبت به اصلاح انشعاب‌ها و رمزارزها نیز اقدام خواهد شد، مبارزه و جمع‌آوری با انشعاب‌های غیرمجاز از مهمترین محورهای سومین مانور اصلاح شبکه های توزیع برق به شمار می‌رود که در این دور با درخواست مشترکان، جمع‌آوری انشعاب‌های غیرمجاز با شدت بیشتری پیگیری خواهد شد.
متولی‌زاده با بیان این که در همین خصوص مشترکان می‌توانند از طریق سامانه تلفنی 121 و یا صفحه اینترنتی https://www.tavanir.org.ir/samaat توانیر مراکز و یا افرادی که به صورت غیرمجاز از برق برای استخراج رمز یا هر فعالیت دیگری استفاده می‌کنند، معرفی کنند، تاکید کرد: هموطنان باید بدانند که استفاده غیرمجاز از برق احتمال بروز خاموشی و حتی نوسان در شبکه و به دنبال آن احتمال بروز آسیب به وسایل برقی در منازل را افزایش می‌دهد. هموطنان در صورت معرفی مراکز یا افرادی که از برق به صورت غیرمجاز برای استخراج رمز ارز استفاده می کنند، تا سقف 20 میلیون تومان پاداش خواهند گرفت.
تکرار یک تجربه
البته پیش از این و در آبان ماه سال گذشته هم یکبار دیگر توانیر برای معرفی مزارع ماینرها پاداش گذاشته بود. در آن زمان وزارت نیرو چهار ماه بعد از این که دولت قوانین مربوط به فعالیت ماینرها را رسمی اعلام کرده و تعرفه برق مورد استفاده آن را نیز اعلام کرده بود اما وزارت نیرو اعلام کرد که هنوز معامله و تولید آنها ممنوع است و در عین حال کسانی که استخراج‌های غیرقانونی رمزارز را اطلاع دهند، پاداش می‌گیرند.
در ان زمان حتی مطرح شد که برخی دامداری ها و مرغداری‌ها بخاطر داشتن برق صنعتی و کشاورزی به صورت غیرمجاز اقدام به تولید رمز ارز می‌کنند که موجب شد تا نهادهای مسئول به ماجرا ورود کرده و اقدام به توقیف تعدادی از این دستگاه‌ها کنند.
بعد از این اتفاق دولت در این زمینه جدیت بیشتری به خرج داد و سازوکار تولید رمزارز در کمیسیون اقتصادی دولت تصویب شد.
این در حالی است که برخی کارشناسان از نحوه برخوردهای چندگانه با بیت‌کوین گلایه می‌کنند، به طوری‌که نیکزاد، عضو هیات مدیره انجمن فناوران زنجیره بلوک در این باره گفته است: هیات دولت در مصوبه خود ماینینگ بیت‌کوین را به رسمیت شناخته یعنی طبق قانون باید مصوبه اجرا شود و ماینرها مانند همه صنایع دیگر مجوز زمین، زیرساخت، برق و انشعابات دیگر را دریافت کنند.
واعظی: یک ادعای دیگر هم در دولت مطرح شد که کسانی در مرغداری‌ها و مناطق مختلف دارند از ماینرها استفاده می‌کنند که رئیس‌جمهوری دستور داد با جدیت این موضوع توسط وزارت اطلاعات پیگیری و محکم با آنان برخورد شود
وی افزود: این اتفاقی است که متاسفانه در وزارت نیرو استنکاف می‌شود، اما و اگر می‌آورند و بیان می‌کنند که برق زیاد مصرف می‌شود، در حالی که آلومینیوم و فولاد از بیت‌کوین بیشتر برق مصرف می‌کنند و زمانی که از آنها در این زمینه سوال می‌شود، سکوت می‌کنند، زیرا صنایع بزرگی هستند که رانت‌های بزرگی در این سازمان‌ها است، بنابراین معمولا کسی با آنها مخالفت نمی‌کند، با وجود اینکه صنعت آلومینیوم ایران آلاینده و از استاندارد خارج است.
نیکزاد اضافه کرد: بانک مرکزی دو بیانیه در طول سه سال گذشته صادر کرده و در آن دادوستد بیت‌کوین و معامله با آن را ممنوع اعلام کرده است. دو سال پیش معامله با بیت‌کوین برای همه نهادهای مالی ممنوع اعلام شد، اما امسال برای همه ممنوع کردند که این اتفاق عجیبی است، زیرا آن زمان برای نهادهای مالی ممنوع اعلام کرده بودند که در واقع نهادهای مالی را از این فرصت دور می‌کرد.
احتمال فعالیت چینی‌ها در عرصه بیت‌کوین ایران
برخی آمارها ایران را سومین کشور استخراج کننده رمز ارز معرفی کرده است اما هنوز آماری رسمی در رد یا تایید این آمار منتشر نشده است. با این حال برخی کارشناسان می‌گویند که بر اساس گزارش موسسه جهانی BITOOD ایران سومین کشور جهان در زمینه استخراج رمزارزهاست و این حجم از استخراج نمی‌تواند توسط تولیدکنندگان خانگی و یا زیرزمینی انجام شود.
در همین زمینه نسیم توکل، عضو اتاق بازرگانی توئیتی منتشر کرد که در آن از فعالیت مزرعه بزرگ بیت‌کوین چینی‌ها در رفسنجان کرمان خبر داد. امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات هم با تایید این ادعا به تجارت‌نیوز گفت که چینی‌ها علاوه بر کرمان در منطقه آزاد ارس هم بیت‌کوین استخراج می‌کنند اما از حجم استخراج بیت‌کوین توسط چینی‌ها بی‌اطلاع است!
نرگس مرادآبادی، کارشناس ارزهای دیجیتال نیز در گفتو گویی با خبرآنلاین در این خصوص گفت: این روزها اخباری مبنی بر اینکه ایران سومین استخراج کننده بیت کوین در دنیا است در میان مردم دست به دست می شود اما هنوز مشخص نیست که منابع این ادعا چقدر معتبر هستند.
وی افزود: اما از آنجا که هزینه برق در ایران نسبت به سایر کشورهای دنیا به نسبت دلار بسیار پایین است و استخراج بیت کوین در ایران خیلی ارزان تر از سایر کشورهای دنیا تمام می‌شود حتی سرمایه‌گذاران خارجی نیز مایل به استخراج بیت کوین در ایران هستند.
این کارشناس ارز دیجیتال در ادامه با اشاره به این موضوع که قوانین مالی ارزهای دیجیتال هنوز در کشور شفاف نیست، گفت: قوانین مرتبط با خود دستگاه‌های ماینر نیز هنوز در کشور شفاف‌سازی نشده‌اند و بر این اساس خیلی اطلاعات دقیق و شفافی مبنی بر اینکه امروز چند عدد ماینر در ایران فعالیت می‌کنند در دست نیست که بتوان عدد پردازشی ایران در مقایسه با جهان را مقایسه کرد و فهمید که ایران در کدام جایگاه قرار گرفته است.
نکته مهم اینجاست که هنوز حجم استخراج سرمایه‌گذاران خارجی و رقم استخراج قانونی و غیر قانونی در ایران روشن نیست اما آلودگی شهر تهران و شهرهای بزرگ به وضوح شهروندان را آزرده کرده و قطعی گاه و بیگاه برق نیز بحرانی مضاعف در این خفگی شهرها پدید اورده است.
دیدگاه تان را بنویسید