مریم شکرانی

خودروسازان مجوز افزایش قیمت گرفتند. رضا شیوا، رئیس شورای رقابت در این باره گفته است که براساس مصوبه اردیبهشت ماه، خودروسازان می‌توانند حداکثر تا سقف نرخ تورم بخشی که بانک مرکزی اعلام می‌کند،  در سه ماهه سوم امسال افزایش قیمت داشته باشند. او توضیح داده است که این افزایش قیمت می‌تواند به صورت یک‌باره یا در دو مرحله باشد.

بر اساس تصمیم اردیبهشت شورای رقابت بنا شده بود که خودروسازان بتوانند هر فصل درخواست افزایش قیمت بدهند. به اعتقاد رئیس شورای رقابت هر خودروساز باید حداقل برای نیاز سه ماه خود کالا داشته باشد و به همین علت  بنا شده است که افزایش قیمت هر سه ماه یکبار باشد. در واقع سه ماه حداقل مدتی است که یک خودروساز باید موجودی انبار خود را تامین کند.

حالا خبرها حاکی از آن است که مجوز افزایش قیمت پاییز خودروسازان صادر شده است. شاید این زمان را بتوان بدترین زمان ممکن برای اعلام این خبر و نامه‎نگاری شورای رقابت و وزارت صمت دانست چراکه قیمت‌ها در بازار تحت‌تاثیر ریزش قیمت دلار در حال کاهش بود و این خبر چون ترمزی برابر این اتفاق عمل کرد.

گویا در این نامه، خودروسازان مجاز به افزایش حداکثر ۲۵ درصد قیمت خودروهای کارخانه‌‌ای شده‌اند. شورای رقابت تاریخ امکان اعمال قیمت‌های جدید را از ابتدای مهرماه اعلام کرده است؛ بنابراین احتمالا دعوت‌نامه‌های جدید خودروسازان برای موعدهای تحویل مهرماه با قیمت‌های جدید صادر و در بخشنامه‌های فروش فوق‌العاده پیش‌رو خودروسازان نیز اعمال خواهد شد.

بهای خودرو در کارخانه به چه قیمتی می‌رسد؟

خودروسازان اعلام کرده‌اند که هنوز ابلاغیه افزایش قیمت را دریافت نکرده‌اند. دیروز پایگاه اطلاع‌رسانی ایران خودرو گزارش داد که تا این لحظه تصمیم جدیدی درباره نحوه قیمت‌گذاری خودروهای تولید داخل به خودروسازان ابلاغ نشده است اما چنانچه نامه شورای رقابت به خودروسازان ابلاغ شود آنها می‌توانند قیمت‌های جدید را برای خودروهای معوق، تحویل مهرماه امسال هم اعمال کنند.

اما اگر این بخشنامه ابلاغ شود، بهای کارخانه‌ای انواع خودرو به چه نرخ‌هایی می‌رسد؟ با فرض اعمال ۲۵ درصد افزایش قیمت، بهای پژو پارس به ۱۲۲ میلیون و ۱۸۲ هزار تومان، پژو پارس LX به ۱۲۵ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ به ۱۱۰ میلیون و ۸۳۲ هزار تومان و تیپ ۵ این خودرو به ۱۲۶ میلیون و ۸۳۱ هزار تومان خواهد رسید.

همچنین سمند LX به ۱۱۷ میلیون تومان، سورن ۱۳۱ میلیون تومان و پژو ۲۰۷ دستی ۱۵۱ میلیون و ۳۳۲ هزار تومان افزایش قیمت خواهد داشت و رانا ۱۳۲ میلیون و ۶۲۵ هزار تومان، دنا ۱۴۷ میلیون و ۷۶۸ هزار تومان و دنا پلاس هم احتمالا ۱۶۴ میلیون و ۵۲۰ هزار تومان معامله می شود.با احتساب این میزان افزایش قیمت برای محصولات سایپا هم از این پس قیمت تیبا صندوقدار ۸۹ میلیون تومان، تیبا صندوقدار آپشنال ۱۰۹ میلیون تومان خواهد شد. البته باید این نکته را اضافه کرد که در تازه‌ترین پیش‌فروش سایپا بهای تیبا صندوقدار ۸۷ میلیون تومان برآورد شده و تیبا دو هم ۹۵ میلیون و۴۰۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.

با اعمال بخشنامه افزایش قیمت همچنین بهای ساینا به ۹۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان خواهد رسید و شاهین هم ۲۶۷ میلیونی خواهد شد. بهای کوئیک آر هم به ۱۲۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و پراید ۱۵۱ نیز ۹۱ میلیون تومان می‌رسد.

مظنه قیمت خودرو در بازار آزاد

این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که خودرو امسال جزء خبرسازترین بازارهای ایران بوده است و جهش قیمت خودرو در بازار آزاد حتی حسن روحانی، رئیس‌جمهوری را به واکنش واداشت و او در اردیبهشت امسال رضا رحمانی، وزیر صمت را به بهانه ناتوانی در کنترل بازار خودرو برکنار کرد.

در حال حاضر در بازار آزاد سمند EF۷ با بهای ۲۳۶ میلیون تومان و نمونه گازسوز این خودرو با قیمت۲۸۰ میلیون تومان معامله می‌شود. همچنین قیمت سمند سورن ۲۶۰ میلیون تومان و قیمت سمند معمولی ۲۲۰ میلیون تومان است.

قیمت ۲۰۶ تیپ دو هم به ۲۱۹ میلیون تومان و پژو ۲۰۶ تیپ ۵ به ۲۸۹ میلیون تومان رسیده است. بهای تیبا هاچ بک صفر کیلومتر ۱۵۵ میلیون تومان و تیبا هاچ بک رینگ فولادی ۱۵۹ میلیون تومان و تیبا هاچ بک پلاس ۱۶۲ میلیون تومان برای خرید و فروش تعیین شده است. در آگهی‌های بازار آزاد بهای پژو پارس اتوماتیک ۳۹۴ میلیون تومان، پژوپارس رینگ فولادی ۲۶۷ میلیون تومان و پژوپارس دوگانه سو نیز ۲۷۲ میلیون تومان اعلام شده است.

جهش قیمت در بازار خودرو در شرایطی رخ می‌دهد که بنا به اعلام علی ربیعی، سخنگوی دولت حدود ۵۳ درصد خانواده‌های ایرانی خودروی شخصی ندارند و حالا با جهش قیمت‌ها به نظر می‌رسد که خودرو از سبد خرید بسیاری از خانواده‌ها حذف شود

در این میان قیمت پراید هم که به عنوان ارزان‌ترین خودروی بازار ایران شناخته می‌شد، حالا به بالای ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است و در حال حاضر قیمت قیمت پراید ۱۱۱  معادل ۱۳۶ میلیون تومان، پراید ۱۳۱ به قیمت ۱۱۸ میلیون تومان و پراید ۱۳۲ و ۱۵۱ هم با نرخ ۱۱۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود.

زیان انباشته خودروسازان معادل یک‌سال یارانه نقدی

جهش قیمت در بازار خودرو در شرایطی رخ می‌دهد که بنا به اعلام علی ربیعی، سخنگوی دولت حدود ۵۳ درصد خانواده‌های ایرانی خودروی شخصی ندارند و حالا با جهش قیمت‌ها به نظر می‌رسد که خودرو از سبد خرید بسیاری از خانواده‌ها حذف شود.

از آن سمت خودروسازان هم حال و روز  خود را وخیم توصیف می‌کنند و طبق ادعای آنها نرخ‌های دستوری کفاف هزینه تولید آنها را نمی‌دهد و قادر به پوشش قیمت تمام شده نیست. حالا زیان انباشته خودروسازان ایرانی به مرز ۴۰ هزار میلیارد تومان نزدیک شده است و این زیان سنگین تقریبا به اندازه یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی یکسال خانواده‌های ایرانی است.

بجز این تحریم سنگین اقتصاد و صنایع ایران موجب شده که تولید خودرو کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. تا پیش از خروج امریکا از برجام خودروسازان ایرانی در مجموع حدود یک میلیون ۲۰۰ تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه خودروی سواری در سال تولید می‌کردند که حالا تیراژ تولید آنها به حدود ۸۰۰ هزار دستگاه در سال رسیده که با این حساب می‌شود گفت که تولید تقریبا نصف شده است.

این در حالی است که تقاضای مصرفی خودرو در بازار ایران سالانه حدود یک میلیون دستگاه ارزیابی می‌شود که با این حساب تولید خودرو از میزان تقاضای بازار عقب افتاده است.

گرچه فعالان بازار خودرو می‌گویند که با کاهش قدرت خرید مردم تقاضا برای خودرو ریزش داشته است اما در مقابل ریزش تقاضای مصرفی تقاضای سرمایه‌‌ای در بازار هم افزایش داشته است و در یکی از مراحل پیش فروش خودرو در سال جاری برای ۲۵ هزار خودرو چیزی حدود ۵ میلیون تقاضا ثبت شد که در نوع خود اعجاب‌آور بود!

در شرایط فعلی تورم دو رقمی و نااطمینانی نسبت به ارزش پول ملی موجب شده است که تقاضای مردم برای تبدیل پول به کالا و از جمله خودرو افزایش داشته باشد و با عقبگرد قابل ملاحظه شاخص بورس تصور بر این است که نقدینگی خارج شده از بازار سرمایه بیش از پیش به سمت بازارهای موازی مانند خودرو حرکت کند و با شرایط پیش آمده یعنی افزایش قیمت خودروهای کارخانه‌ای و شرایط کلی حاکم بر اقتصاد کلان، قیمت‌ها در بازار خودرو جهش دوباره را ثبت کند.