سکه و ارز سدهای مقاومتی را شکستند
بی‌قراری دلار در بازار
نرگس رسولی
قرار بر ثبات اقتصادی بود. قرار بر گشایش اقتصادی بود. میگفتند با بازگشت ارزهای صادراتی اوضاع و احوال ارزی خوب خواهد شد. متهم ردیف اول کسانی بودند که ارز را بازنگردانده بودند. حتی رئیس دولت دوازدهم با برشمردن آمارهای اقتصادی مورد تأیید کابینه‌اش اذعان کرد که اقتصاد ایران نسبت به اقتصادهای دیگر جهان آسیب کمتری از کرونا دیده است.
به این قیمت‌ها دقت کنید، در بازار آزاد قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار بیش از یک میلیون و 170 هزار تومان، قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید ۱۲ میلیون و 200 هزار تومان و قیمت دلار ۲۵ هزار و ۹۵۰ تومان است.
همچنین در بازار سبزه‌میدان، قیمت نیم سکه بهار آزادی ۶ میلیون و ۵۰ هزار تومان، ربع سکه بهار آزادی ۳ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان و سکه گرمی یک‌میلیون و ۸۵۰ هزار تومان تعیین شده است و به فروش می‌رسد.
فعالان بازار، علت اصلی افزایش قیمت طلا و سکه در روز‌های اخیر را افزایش چشمگیر قیمت ارز می‌دانند و می‌گویند: عامل اصلی افزایش قیمت‌ها رشد بهای ارز است، اما مردمی که طی دو سال اخیر شاهد آب شدن پول‌هایشان هستند با کوچکترین تکانه تلاش می‌کنند ریال خود را به کالایی تبدیل کنند تا ارزشش حفظ شود.
بنا به گفته برخی صرافان و طلافروشان عطش خرید ارز و طلا روز به روز افزایش می‌یابد و کسانی که تنها برای کنجکاوی سعی در کسب اطلاعات قیمت‌ها دارند به خریداران جدید مبدل شده و اقدام به خرید ولو اندک می‌کنند.
روالی که به نظر می‌رسد طبق تجربه قبلی دوباره با ورود بانک مرکزی و ورود ارز به بازار کمی کنترل و سرپوش گذارده خواهد شد.
استارت گرانی کی زده شد؟
حالا مشخص شده است دخل ارزی کفاف خرج ارزی را نمی‌دهد. در این میان اقتصاد دلارمحور ایران با تلاش کسانی روبروست که می‌خواهند دارایی خود را از دستبرد تورم مصون بدارند؛ از این رو در هفته گذشته صف‌های طویلی مقابل صرافی‌ها شکل گرفت، صف‌هایی عریض و طویل با هدف کسب سود از اختلاف ارز نیمایی و آزاد. هرچند این روال موجب شد تا فروش 2200دلار ارز سهمیه‌ای برای هر فرد متوقف شود، اما این اتفاق سیگنال جدیدی را به بازار ارز فرستاد، ارز کافی برای تحویل به خریداران وجود ندارد و همین سیگنال کافی بود تا دلار بار دیگر روند صعودی خود را از سر بگیرد. طبق اعلام ، معاون اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران؛ در سال‌های 97 و 98 ، 21 هزار و 184 صادرکننده به کشور‌های مختلف صادرات داشته‌اند، که حدود 15 هزار صادرکننده اصلا هیچ ارزی نیاورده‌اند.
علی مولایی با تاکید بر اینکه از این تعداد فقط حدود 5 هزار نفر کارت بازرگانی داشته‌اند، گفت: الباقی صادرکنندگان که در گزارش‌های گمرک و بانک مرکزی به آن استناد شده، با استفاده از بخش‌نامه‌های جاری آن زمان، مانند صادرات با کارت‌های مرزنشینی و پیله‌وری، اقدام به صادرات کرده‌اند. دو سوم افرادی که بانک مرکزی اعلام کرده 27.5 میلیارد یورو ارزهای صادراتی را نیاورده‌اند، اصلا کارت بازرگانی نداشته‌اند و بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد میزان واقعی ارزهای صادراتی سال‌های 97 و 98 به کشور بازنگشته، حدود 7 تا 8 میلیارد یورو است.
وی افزود: بخش عمده‌ای از ارزهای صادراتی گفته شده به روش‌های مختلف تهاتر شده‌اند یا از قوانین معافیتی مانند معافیت 100 درصدی صادرکنندگان زیر یک میلیون یورو، و یا معافیت 50 درصدی صادرکنندگان زیر سه میلون یورو به عراق و افغانستان استفاده کرده‌اند.
وی با اعلام اینکه درحال حاضر بانک مرکزی چهار روش قبلی استرداد ارزهای صادراتی به کشور را به یک روش کاهش داده است، گفت: براساس این روش صادرکننده باید 80 درصد ارز خود را در سامانه نیما و 20 درصد را به صورت اسکناس در سامانه ثنا عرضه کند، اما شدنی نیست، زیرا انتقال ارز صادرکنندگان به ایران حدود 15 درصد هزینه دارد که در این روش لحاظ نشده است.
وی با اشاره به اینکه روش‌های بازگشت ارزهای صادراتی به کشور باید متنوع و تسهیل شود، گفت: یکی از بهترین روش‌ها که می‌تواند روند بازگشت ارزهای صادراتی را به کشور سرعت دهد، واردات در ازای صادرات است.
وی همچنین ارز راه‌اندازی کمیته پایش تعهدات صادراتی در کشور خبر داد و گفت: پرونده صادرکنندگانی که موفق به بازگشت ارزهای خود نشدند در این کمیته پیگیری و رسیدگی خواهد شد و کارت بازرگانی صادرکنندگانی که عمدی ارزهای خود را به کشور نیاورند تعلیق می‌شود.
بانک مرکزی؛ مقصر اصلی
برخی از کارشناسان و فعالان هم البته بانک مرکزی را مقصر می‌دانند. مرتضی شجاعی، کارشناس حوزه اقتصاد هم از این دسته است و دلیل این تفکر را به اختلاف قیمت دلار در صرافی ملی و بازار آزاد ارتباط می‌دهد که باعث شد تا در هفته اخیر صف‌های طولانی در مقابل صرافی‌های ملی تشکیل شود. وی می‌گوید: در حال حاضر قیمت سامانه صرافی ملی و کفِ بازار متفاوت هستند. از ۱۰ روز پیش بازار آزاد در جریان افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش ریال قرار گرفت. بسیاری از افراد کاهش ارزش ریال را به افت شاخص بورس ربط می‌دهند، در حالی که به اعتقاد برخی افراد با ارتقای شاخص عمومی کالاها قیمت ارز نیز افزایش پیدا می‌کند.
شجاعی اضافه کرد: رفتار بانک مرکزی در تعیین قیمت صرافی ملی نشان داده که این نهاد تنش‌ها و التهابات بازار را به رسمیت نمی‌پذیرد. زمانی که نرخ صرافی ملی کم‌تر از ۲۰ هزار تومان بود و نرخ ارز آزاد افزایش یافته بود، آقای همتی در صفحه اینستاگرام خود اعلام کردند که نرخ را قبول ندارد. در هفته اخیر نرخ ارز صرافی ملی در کانال ۲۲ هزار ۳۰۰ تومان تا ۲۲ هزار ۶۰۰ تومان قرار گرفته بود، در حالی که دلار در بازار آزاد حول قیمت ۲۵ هزار تومان معامله می‌شد و این اختلاف به ازای هر ۲ هزار ۲۰۰ دلار، هر کارت ملی، حدود ۵ میلیون ۵۰۰ هزار تومان برای خریدار آورده داشت.
بازار بی‌آینده، سرمایه‌گذاران آینده‌دار
هر چند توصیه‌ها برای عدم ورود به بازار ارز و سکه بالاست، اما نتیجه نشان داده است همواره خریداران توانسته‌اند تا حدی دارایی خود را از دستبرد تورم مصون نگه دارند.
سید ناصر موسوی لارگانی، عضو هیات رئیسه مجلس گفته است: «مردم باید بدانند دل بستن به بازار ارز یا طلا و سرمایه‌گذاری در آنها آینده‌ای نداشته و ضرر قطعی آنها را به همراه خواهد داشت. سرمایه‌گذاری در بازار ارز و طلا ثبات کافی را ندارد، افزایش قیمت ارز گاهی در نتیجه بروز تصمیمات خلق الساعه در بازار رخ می‌دهد.»
نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه سیاست‌گذاری‌های توام با آینده‌نگری باید در دستور کار مسئولان قرار بگیرد، افزوده است که بانک مرکزی باید در بازگشت ارزهای حاصل از صادرات جدیت به خرج دهد تا به این ترتیب تعادل عرضه و تقاضا همچنان وجود داشته باشد. ضرب‌الاجل قرار دادن برای بازگشت ارزهای صادراتی می‌تواند به اقدام دور از منطق کسانی که ارز گرفته بودند منجر شود، زیرا دیده شد افراد برای جلوگیری از جریمه نسبت به خرید از بازار آزاد اقدام کردند.
فعالان بازار، علت اصلی افزایش قیمت طلا و سکه در روز‌های اخیر را افزایش چشمگیر قیمت ارز می‌دانند و می‌گویند: مردمی که طی دو سال اخیر شاهد آب شدن پول‌هایشان هستند با کوچکترین تکانه تلاش می‌کنند ریال خود را به کالایی تبدیل کنند که ارزشش حفظ می‌شود
این نماینده مردم در مجلس یازدهم با تاکید بر اینکه باید بازار با سیاست‌های منطقی به تعادل نزدیک شود، گفت: بعضی وقت‌ها تصمیمات لحظه‌ای منجر به نوسان قیمتی می‌شود، از این‌رو دولت باید در تصمیم‌گیری‌های خود تجدیدنظر کرده و ثبات بازار را در اولویت قرار دهد. موسوی لارگانی با بیان اینکه در هیچ جای دنیا سرمایه‌گذاری در ارز با طلا به شکل فعلی در کشور ما رایج نیست، تصریح کرد: اگر قرار است سرمایه‌گذاری صورت بگیرد باید در بخش تولید باشد تا بتواند کشور را به رونق اقتصادی برساند. مردم باید بدانند دل بستن به بازار ارز یا طلا و سرمایه‌گذاری در آنها آینده‌ای نداشته و ضرر قطعی آنها را به همراه خواهد داشت.
دیدگاه تان را بنویسید