لیلا موسی زاده

کیهان کلهر، آهنگساز و نوازنده پرآوازه کمانچه، دوشنبه سیزدهم مردادماه دومین کنسرت خود را به‌صورت آنلاین و از طریق صفحه اینستاگرام به مخاطبان تقدیم می‌کند. کلهر موزیسین شناخته‌شده موسیقی ایرانی با انتشار پستی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام از برگزاری تازه‌ترین کنسرت آنلاین خود در روز دوشنبه سیزدهم مردادماه از شهر تهران خبر داد و ابراز داشت: «دوشنبه سیزدهم مردادماه، شهر خاموش را در خانه‌هایتان می‌نوازیم. فروردین 98 و در شروع تور «شهر خاموش» قرار بر رفتن به اغلب شهرهای کشورمان را داشتیم که بخشی از برنامه‌مان نیز کنسرت برای هم‌وطنانمان در شهرهای مرزی و ازسرگیری اجرای رایگان پیرو تور قبلی در مناطق محروم بود که به دلیل شیوع بیماری کرونا امکان‌پذیر نشد. ازاین‌رو تصمیم بر ادامه این اجرا به‌صورت پخش زنده در فضای مجازی با امکان دسترسی رایگان برای همه مخاطبان در اینستاگرام و یوتیوب گرفتیم تا در این احوال برای ساعتی همدلانه در کنار هم بنوازیم و بشنویم. و به این منظور دو مکان زیبا که برای تمام ایرانیان خاطره‌انگیز و عزیز است را در تهران و اصفهان انتخاب کردیم که اطلاعات آن متعاقباً به شما عزیزان اعلام می‌شود.»

خردادماه گذشته کیهان کلهر کنسرت آنلاین سه‌تارنوازی خود را در موزه آبگینه تهران اجرا کرد که با استقبال مخاطبان همراه شد. ضمن اینکه او در این اجرا نشان داد برای دسترسی همه افراد به‌صورت رایگان اهمیت فراوانی قائل است و هرگز حاضر به ارائه هنر خود از مجاری سفارشی و خاص نشده است.

کنسرتی که کلهر به‌صورت رایگان در اختیار علاقه‌مندانش قرار داد ویژگی‌های ریزودرشت بسیاری داشت که هرکدام مهر تأییدی بر این بود که چرا کیهان کلهر علاوه بر هنرمندی و نوازندگی بی‌مثال در اذهان مردم عزیز و گرامی داشته می‌شود.

1. هدف ارائه موسیقی برای مردم به‌صورت رایگان بود. همه تلاش‌ها به جهت ارائه موسیقی بود و بس.

2. کلهر خودش بود، با ظاهر و صحنه‌ای معمولی، ساده و بی‌تکلف.

3. او در این برنامه خلاف عادت معمول نوازندگی خود با برنامه‌ای جدید ظاهر شد. برای کلهری که همواره نامش با ساز کمانچه در اذهان متبادر می‌شود تک‌نوازی سه‌تار برنامه ویژه‌ای بود که برای مخاطبانش اندیشیده بود.

4. او هنر عرضه کرد نه چیزی دیگر، حاشیه‌های کنسرت او بعد از اجرا کمترین بود و تنها موضوعی که پس از کنسرت او موردبحث بود موسیقی بود و لا غیر. آن‌هم در کیفیتی که اغلب از آن راضی بودند.

5. بعد از اجرای او سراسر شبکه‌های اجتماعی مملو از بیان احساسات مخاطبان همراه برش‌هایی از فیلم این اجرا بود که حسن تأثیر این اجرا را به‌خوبی نمایان می‌کرد. مساله‌ای که مهم‌ترین جنبه یک اجرای عمومی است و تأثیری که در جامعه مخاطبان دارد وسعت تاثیر یک هنرمند را  نشان می‌دهد.

6. اجرای او اجرای بی‌واسطه پخش‌شده بود چراکه هیچ اپراتور تلویزیون تعاملی در آن به‌عنوان واسطه نقش نداشت تا احیاناً برنامه با اندکی تأخیر و ممیزی به مخاطب ارائه شود؛ چراکه کلهر ارتباط بی‌واسطه‌ با مخاطبانش را از طریق شبکه‌های مجازی دارد.

7. ادای احترام خویش به استاد محمدرضا شجریان که حالا در بستر بیماری است و روزگاری نه‌چندان دور در کنار هم به اجرا می‌پرداختند را به‌صورت قطعه‌ای موسیقایی انجام داد و تصریح کرد بیان موسیقایی در عمل به زبان موزیسین‌ها برتر از هر حرف زدن و سخنرانی است.

8. دسترسی به کنسرت او از شبکه مجازی مورد دسترسی اغلب ایرانیان یعنی اینستاگرام فراهم آمده بود و خبری از فروش انحصاری به اپراتورهای گوناگون و به‌زحمت انداختن مخاطب برای منفعت سرمایه‌داران نبود. و نشان داد اهل‌معامله مخاطب نیست.

9. او کنسرتش را در جایی که رنگ و بویی از هنر داشت یعنی موزه آبگینه اجرا کرد که علاوه بر زیبایی محل اجرای او، مخاطب نیز برای دیدن چنین موزه زیبایی ترغیب شود.

10. صاحب‌منصبی یا کسی غیر از گروه کنسرت در فضای برنامه حاضر نبود و کسی نیز به‌صورت اختصاصی به‌عنوان مهمان برای دیدن کنسرت به محل دعوت نشده بود. چراکه تمام علاقه‌مندان برای او یک اندازه ارزشمند بودند و همگی به‌صورت عادلانه و برابر از اینستاگرام اجرا را دیدند. مخاطبی بر دیگری ارجحیت نداشت.

11.  نظم و انضباط برنامه او با شروع و پایان در ساعت مقرر احترام به مخاطبی بود که وقتش را برای این برنامه از پیش تنظیم کرده بود.

12. لذت دیدن یک کنسرت به‌صورت آنلاین با این اجرا محقق شد چراکه تا چند روز بعد از اجرا، فیلم کامل آن در شبکه‌های مجازی نبود و از این لحاظ مخاطبی که اجرا را به‌صورت آنلاین ندیده بود واقعاً یک کنسرت زنده را از دست ‌داده بود که دیگر تکرارشدنی نبود. ضمن اینکه واکنش‌ها به لحظات خاص این اجرا را می‌توان از آن لحظه که کوک سه‌تار دررفت و مخاطبی که بلادرنگ حس آه بر زبانش آمده بود و آن را استوری کرده بود به‌خوبی فهمید. اجرای او لحظه‌به‌لحظه در اینستاگرام واکنش مخاطبان را می‌ساخت که زنده و پویایی این اجرا را ورای عرصه مجازی ارائه آشکار می‌کرد.