جزایر ایرانی، نگین‌های این خاک کهن

پگاه دهدار ،  راهنمای گردشگری 

 ایران پر از مناطق شگفت‌انگیز و پر از جاذبه‌ و نقاط کمتر شناخته شده است که با رو به رو شدن با هر یک از آن‌ها گردشگر به دنیایی جدید سفر می‌کند. کشورمان جزیره‌های متعددی دارد که تا به حال از خیلی از آن‌ها غافل مانده‌ایم و به خاطر شایعات موجود عطای سفر را به لقایش بخشیده‌ایم.

در این شماره و شماره‌ی بعد همراه ما باشید با معرفی زیبایی‌های جزایر ایران.

جزیره ابوموسی

جزیره ابوموسی با مرکزیت شعر ابوموسی، جنوبی‌ترین جزیره ایران در آب‌های نیلگون خلیج فارس است. این جزیره در ۲۲۲ کیلومتری بندرعباس و ۷۵ کیلومتری بندر لنگه آرام گرفته است. جزیره ابوموسی بیشترین فاصله را از سواحل شمالی خلیج فارس دارد.

آب و هوای جزیره ابوموسی  گرم و مرطوب است و چون به خط استوا نزدیک است، هوای آن از هوای سایر جزیره‌های ایرانی خلیج فارس گرم‌تر است.

این جزیره در اسناد تاریخی و نقشه‌ها با نام بوموو BoumOuw، بوم+ اوو Aouw یعنی آب (معرب آن بومف) و با نام گپ سبزو (به معنای جای سبز) و بوم سوز یا بوموسو BoumSou. ثبت شده است. بوم به معنی مکان است و «سو» چند معنی دارد، سو Souw مخفف سوز Souz نام یک نوع سبزی است و به‌طور کلی نیز در زبان فارسی کهن معنی سبز می‌دهد و در مجموع می‌توان آن را به معنای زمین سبز نامید. ابوموسی یک نام جدید است و سابقه آن به حدود بیشتر از یکصد سال قبل برمی‌گردد که یکی از ساکنان به نام ابوموسی این نام را به جای بوموسو BoumSou رایج ساخت.

فاصله میان جزیره ابوموسی و جزایر تنب به دلیل عمق مناسب آب تنها مسیر قابل کشتیرانی برای نفتکش‌های بزرگ است. این جزیره یکی از مراکز صدور نفت خام کشور است که با ظرفیتی قابل توجه فعالیت می‌کند. تأسیسات موجود در این جزیره شامل اسکله و حوضچه برای پهلو گرفتن کشتی‌های ماهیگیری و نظامی، فرودگاه، کارخانه آب شیرین و سایر امکانات رفاهی از جمله مدرسه، مخابرات، سینما و تأسیسات سردخانه‌ای برای ساکنان است.

شفافیت آب خلیج فارس در ساحل ابوموسی به حدی است که ماهی‌های آکواریومی و مرجان‌های آن نیز از کنار ساحل و موجشکن‌ها به طور واضح دیده می‌شوند.

جزیره فارسی

این جزیره در ۱۰۳ کیلومتری سواحل جنوبی ایران و در حد فاصل مرز بین ایران و عربستان واقع شده و از این نظر بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

جزیره فارسی فاقد آب شیرین و خالی از سکنه می‌باشد و هم‌اکنون در آن تأسیسات نفتی و تأسیسات نظامی نیروی دریایی ارتش حضور فعال دارند. ایستگاه هواشناسی که در جزیره فارسی مستقر می‌باشد، اطلاعات هواشناسی را به تمام شرکت‌های کشتیرانی می‌رساند.

این جزیره زیستگاه لاک‌پشت‌های پوزه عقابی خلیج فارس و مکان تخم‌گذاری آنان می‌باشد.

نمونه‌های جانوری خاصی از رده حشرات و شاخه بندپایان در این جزیره احتمالاً وجود دارند که هنوز به‌طور علمی شناسایی نشده‌اند. این جزیره علاوه بر اهمیت سیاسی، اقتصادی (داشتن منابع غنی نفت و گاز) و موقعیت توریسم دریایی دارای اهمیت نظامی است. موقعیت جغرافیایی جزیره فارسی باعث شده ناوگان پنجم آمریکا مستقر در بحرین، برای خروج از خلیج فارس به ناچار از بین دالان جزیره فارسی و ابوموسی عبور نمایند. بعلاوه، این جزیره به دلیل قرارگیری در مرکز خلیج فارس نقش مهمی در کنترل مسیر تردد کشتی‌ها به مقصد مناطق غرب و جنوب غرب خلیج فارس بازی می‌نماید. جزیره فارسی در زمان جنگ نفت کش‌ها موقعیت مناسبی را در خارج از تنگه هرمز برای مقابله به مثل در اختیار ایران می‌گذاشت و همچنین در طول جنگ به عنوان یک رصدکننده قوی خطوط مواصلاتی حاشیه جنوبی خلیج فارس داشتاین جزیره از توابع استان بوشهر است و ورود به آن به راحتی امکان‌پذیر نمی‌باشد.

کیش

کیش یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین مقاصد گردشگری در این دو دهه اخیر است. به خصوص در این دو سال اخیر به دلیل بالا رفتن نرخ ارز مردم بیشتر تمایل به سفرهای داخلی دارند و بهترین گزینه، جزیره کیش است چرا که هم به اندازه جزیره‌های خارجی زیباست و هم با هزینه‌های بسیار کم تری می‌توان به آن سفر کرد، شاید این را می‌دانید که کیش یکی از قدیمی‌ترین جزایر خلیج فارس است و تاریخی پر فرارز و نشیب را پشت سر گذاشته تا بالاخره نصیب ایران گشته، جالب است بدانید که نام قدیمی کیش، «قیس» بوده است ولی امروزه تنها بومیان این منطقه شاید جزیره را با این نام می‌شناسند.

کیش دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیار زیادی است که شاید با یکبار سفر به این جزیره نتوانید تمامی آن‌ها را ببینید ، شهر تاریخی حریره ، پایاب ، کاریز ، پارک‌های ساحلی و تفریحی مانند تم پارک آبی اوشن ، پارک هنر ،  ساحل مرجانی ، باغ وحش ، آکواریوم ، باغ پرندگان کیش ، دلفیناریوم شهر زیر زمینی کاریز ، کلبه هور ، کشتی‌های تفریحی و کشتی یونانی از جمله جاذبه گردشگری برجسته و معروف کیش می‌باشند و در سفر به کیش طوری برنامه‌ریزی کنید که بتوانید از چند تای این جاذبه‌ها دیدن کنید .

کیش دارای آب و هوای گرم و مرطوب است و در بهار و تابستان گرم و شرجی و در پاییز و زمستان آب و هوای بسیار معتدل و مطبوعی دارد ، یکی از بهترین زمان‌هایی که باید به کیش سفر کنید ، پاییز و بهار است ، چرا که در این زمان هوا به قدری در کیش خوب است که گویی در بهشت هستید ، البته در تابستان به دلیل برگزاری جشنواره تابستانی کیش این جزیره بسیار شلوغ می شود و در زمستان هم می‌توانید در این منطقه خوش بگذرانید ولی دیگر خبری از شنا و آفتاب گرفتن نیست چون نسیم خنکی از دریا می وزد که ایجاد هوای سرد می کند ، جزیره کیش معمولا خشک و کم باران است و باران هایی هم که در این جزیره می بارد ، سیل آسا می باشند .

هندورابی

همگی ما ایرانی‌ها، برای سفر به جنوب عموما به یاد جزیره‌هایی مانند کیش، قشم و هنگام می افتیم و کمتر پیش می‌آید که جزیره هندورابی را در نظر بگیرید. جزیره‌ای بسیار کوچک و البته منزوی که هنوز صحنه‌های زیبای طبیعت خود را حفظ نموده است. جزیره هندورابی در خلیج فارس واقع شده و جزیره ای بکر و آرام است که می‌تواند سواحلی بسیار عالی برای تفریحات ساحلی و حتی شنا داشته باشد.

جمعیتی کمتر از ۲۰۰ نفر، آن را در گروه جزیره‌های کم جمعیت قرار می‌دهد، به طوری که می‌توان آن را به نوعی متروکه دانست. خانه‌های اهالی این جزیره، قدیمی ساز، گچی و با نماهایی سفید هستند که خود جزو جاذبه‌های فرهنگی مردم این جزیره به حساب می‌آیند.

همین ویژگی را می‌توان از جاذبه‌های جزیره‌های هندورابی دانست. چرا که هنوز سیل عظیم گردشگران ایرانی و صنعت لوکس و پرطمطراق گردشگری مانند هتل‌های لوکس چند ستاره، مراکز خرید شلوغ پر از ازدحام خریداران، جشن‌های شبانگاهی و البته آلودگی‌هایی که تمام این صنایع با خود به همراه می‌آورند، وارد این جزیره نشده است. در اینجا، با صمیمیت مردمانی مهربان و خانه‌ای بسیار سنتی روبرو هستید. اینجا جذابیت‌های خاص خود را دارد.

در سال‌های اخیر سازمان منطقه آزاد کیش گام‌های بلندی را جهت تبدیل جزیره هندورابی به یکی از جذابیت‌های گردشگری جزیره کیش برداشته است. جذب سرمایه گذار، نصب اسکله شناور و ایجاد زیر ساخت‌های اولیه در مجموعه گردشگری همچون، آب، برق و فاضلاب از اقدامات انجام شده است. جاده دور جزیره (رینگ پیرامونی) به طول 17 کیلومتر و عملیات تکمیلی مربوط به ساختمان مهمانسرای جزیره هندورابی و 50 کمپ و ویلا در حال اجرا است. همچنین در مجموعه گردشگری جزیره هندورابی، رستوران، کافی شاپ و پیست پیاده روی در حال ساخت می‌باشد. اختصاص خودروهای شاسی بلند و موتورهای سه چرخ برای برای گشت در جزیره از برنامه‌هایی است که برای گردشگران هندورابی تدارک دیده شده است.

هنگام

جزیره هنگام از مجموعه جزایر خلیج فارس و در مجاورت جزیره قشم واقع شده است؛ که به واسطه حضور دلفین‌ها در آب‌های نزدیک جزیره، شهرت زیادی دارد. این جزیره‌ی کوچک در جنوب جزیره‌ی قشم قرارگرفته است و فاصله‌ی آن تا شهر قشم در حدود 29 مایل دریایی است.

با فرارسیدن پاییز، آب‌های خلیج‌فارس مهمانان تازه‌ای را میزبانی می‌کند. در اواسط این فصل، دلفین‌ها به نزدیکی هنگام می‌رسند و تا اواسط اردیبهشت در همین منطقه می‌مانند.

اگر از اسکله‌ی کندالو که به سمت هنگام حرکت کنید می‌توانید دسته‌های دلفین را ببینید که در کنار هم بانظم خاصی شنا می‌کنند. از آب بیرون می‌پرند و گاهی به نظر می‌آید درحالی‌که لبخند می‌زنند با باله‌های پهن و خاکستری‌رنگشان برای شما دست تکان می‌دهند.

 دیدن دسته‌های دلفین از نزدیک می‌تواند به تجربه‌ای منحصربه‌فرد در زندگی‌تان بدل شود

با نزدیک شدن شناور به جزیره هنگام، شن‌های زیبا و براق ساحل مرجانی چشم‌نواز است.

 در این ساحل ذراتی از نوعی کانیِ براق به چشم می‌خورد که در میان ماسه‌ها جا خوش کرده‌اند و جلوه‌ای درخشان به ساحل داده‌اند.

ساحل نقره‌ای هنگام از دیگر جاذبه‌های این سفر دریایی ست که می‌تواند جزیره‌ی هنگام را در ذهن شما ماندگار کند.

در کنار ساحل هنگام جدید بازاری محلی برپاست و بوی ادویه‌ی غذاهای محلی شما را به بازدید از این بازار فرامی‌خواند؛ این بازار با مصالح بومی و محلی درست‌شده و در قدم‌به‌قدم آن رنگ و بویی از سنت‌های کهن جزیره وجود دارد.

 درصورتی که از این بازار دیدن کردید، طعم بی‌نظیر سمبوسه را از دست ندهید.

یکی از شیرین‌ترین و دوست داشتی‌ترین بخش‌های سفر به جزیره هنگام هم دیدن محلی‌های این جزیره است. مردمانی خونگرم و صمیمی با لباس‌هایی بسیار زیبا و رنگارنگ. خانم‌های این جزیره مانند بسیاری از خانم‌هایی که در بخش‌های دیگر جنوب ایران هستند، لباس‌های رنگی بلند با روبندهای خاصی دارند و معمولا صنایع دستی غالب این جزیره، صدف ها و متعلقات تزیینی‌ای که با آن‌ها می‌توان ساخت را به فروش می‌رسانند که بازدید از هنرمندی‌های آن‌ها و خرید از آن‌ها بخشی سرگرم کننده در سفر است.

ساحل زیبا و درخشان هنگام، حیات وحش هنگام، آکواریوم ماهی‌ها، خاک سرخ هنگام، بازار هنگام، بناهای به جا مانده از استعمار، نخلستان و پارک کروکدیل‌ها از جاذبه‌های محبوب این جزیره دوست‌داشتنی می‌باشد.

لاوان

جزیره لاوان پس از قشم و کیش سومین جزیره بزرگ خلیج فارس است و چیزی حدود ۷۵ کیلومتر مربع وسعت دارد. این جزیره از شمال شرقی به بندر مقام و از شرق به جزیره شیدور منتهی می‌شود و از توابع دهستان لاوان در بخش کیش شهرستان لنگه استان هرمزگان است. جزیره لاوان به دلیل ذخایر عظیم نفتی از جزایر مهم خلیج فارس به حساب می‌آید و بخش گسترده‌ای از آن (حدود ۴۰ کیلومتر مربع) در اختیار سازمان‌های دولتی و وزارت نفت است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت بخش محدودی در اختیار گردشگران است که برای مسائلی از قبیل اقامت در جزیره لاوان باید به این نکته توجه کنند.

در گذشته شغل بیشتر مردم جزیره صید مروارید بوده اما امروزه با کم شدن مرواریدها بیشتر ساکنین جزیره لاوان به ماهیگیری مشغول هستند. در ضمن بسیاری از آن‌ها نیز در مجموعه‌های مربوط به شرکت نفت برای خود شغلی دارند. جمعیت جزیره حدود ۲۵۰۰ نفر است که این مردمان از امکاناتی مانند مدرسه، مسجد، آب، برق و تلفن بهره می‌برند.

اکثر مردم لاوان از نژاد عرب هستند و به زبان‌های عربی و فارسی صحبت می‌کنند، همچنین دو مذهب تشیع و تسنن در میان آن‌ها رایج است.

جزیره لاوان در خلیج فارس، گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری بسیاری را درون خود گنجانده که از میان آن‌ها می‌توان به گوسفندان وحشی، آهو، کوسه و دلفین اشاره کرد. حیواناتی مهربان و دوست داشتنی که می‌توان از آنان عکاسی کرد و در کنارشان خاطره‌ای خوش را رقم زد. در سفر به جزیره لاوان می‌توانید سوار بر یک قایق محلی به دل دریا بروید و در کنار دلفین‌ها به ماجراجویی بپردازید و لذت ببرید. در نزدیکی این جزیره، بندر مقام وجود دارد که می‌توانید سوار بر قایق به آنجا بروید و از آن نیز دیدن کنید. به شما پیشنهاد می‌کنیم که حتما سری به بازار جزیره لاوان نیز بزنید و در آنجا از مردم محلی صنایع دستی بخرید و با چمدانی پر از هدایای رنگارنگ به خانه برگردید. مگر می‌شود به جنوب سفر کرد و ماهی نوش جان نکرد؟ پس حتما با صرف یک ماهی کباب خوشمزه، تجدید قوا کنید و از بودن در لاوان زیبا لذت ببرید.

در هفته‌ آینده منتظر سایر جزیره‌های ایران زیبا باشید....