کارناوال بزرگ می‎خواهیم یا جشنواره‎ای با فکری مشخص و ژانرهای معین؟

لیلا موسی‌زاده

با انتشار فراخوان هرچند دیرهنگام سی‌وپنجمین دوره جشنواره موسیقی فجر از سوی دفتر موسیقی بالاخره مشخص شد که دفتر موسیقی وزارت ارشاد همچنان تصمیم دارد با محدودیت‌ها و مشکلات فراوانی که با آن دست و پنجه نرم می‌کند از جمله منابعی که از سوی آنها در مضیقه است همچون مالی، انسانی و زمانی به این مهم بپردازد. چرا که درست چیزی نزدیک به چهار ماه که به زمان برگزاری این جشنواره مانده نسبت به انتشار فراخوان اقدام می‎ورزد. اقدامی که می‌توانست در اردیبهشت ماه همزمان با انتخاب دبیر جشنواره و مطابق آیین‌نامه نوپای آن انجام پذیرد. اما تغییرات دفتر موسیقی و استعفای مدیر اجرایی جشنواره موسیقی فجر عواملی شد که این مهم را به تاخیر بیاندازد علی‌رغم آنکه دبیرجشنواره با داشتن سابقه دوره پیشین می‌توانست قدرتمندتر عمل کرده و آسیب این تغییرات را سریعتر در حوزه خود کم‌اثر کند؛ اما به هر روی نشد آنچه انتظار می‌رفت و این معضل همیشگی جشنواره فجر، عدم مدیریت زمان، به این دوره جشنواره نیز تحمیل شد.

اما آنچه جالب توجه برای این دوره می‎نماید انتشار فراخوان در نبود شورای فنی و اجرایی جشنواره و همچنین اتاق فکر آن است. آنگونه که مشخص است دبیر جشنواره که در دوره پیشین نیز جز برای اجرای آثار خود در سایر امور حضور موثری نداشت اکنون نیز حضوری غیرعامل و تعیین‌کننده دارد و اداره امور این جشنواره نیز بیشتر در دست دفتر موسیقی قرار گرفته که برخلاف اصل واسپاری جشنواره به بیرون از مجموعه ارشاد و همچنین برخلاف آیین‌نامه نوپای جشنواره است. بگذریم که در دوره پیشین نیز مدیر دفتر موسیقی ارشاد عملا باید از مرکز ثقل جشنواره به کناری وانهاده می‌شد و کمتر در امور اجرایی و انتخابی جشنواره حضور فعالی می‌داشت که نشد؛ لیکن انتظار می‌رفت با آموختن از تجربه سال گذشته این مساله برای امسال مرتفع می‎شد و شاهد تکرار تجربه سال پیش نبودیم که تا امروز اینچنین نبوده است. سوای این مساله، مورد مبهم دیگر برای گروه‌ها و نفراتی است که می‎خواهند در جشنواره شرکت کنند برای آنها مهم است که بدانند چه کسانی ارزیابی آنها را برعهده دارند و شورای فنی جشنواره متشکل از چه کسانی است. یعنی فراخوان منتشر شده حاصل آرا و سلایق چه کسانی است و هدایت جشنواره را چه افکاری پشتیبانی می‌کند. 

مساله‌ای که در انتشار فراخوان بدان دقت نشده است و بیشتر ملهم از روحیه مدیران دولتی و حاکمیتی فرهنگ است که در خیال خویش می‌پندارند نیازی به توضیح اینگونه مسایل نیست و لطف و منتی نیز بر سر اهالی موسیقی دارند که همینقدر که برخلاف برخی بروز چنین رویدادهایی را مانع نیستند باید شاکر آنها بود. 

ورای اینها باز هم مساله عمده و معضل مزمن در فراخوان جشنواره امسال نیز همان حضور همه‎گونه ژانر موسیقی به صورت مشخصا تعریف نشده است که در فراخوان هیچ دسته‌بندی خاصی برای گونه و ژانر موسیقایی موردپذیرش لحاظ نشده تا از وجهه کارناوالی جشنواره بکاهد. اتفاقی که در صورت رخداد می‎توانست آغازگر اولین گام‌های تحول در جشنواره‌ای باشد که می‎خواهد از زیر خیمه وزارت ارشاد بیرون بیاید.