پگاه دهدار ،  راهنمای گردشگری 

قرار بود سفری یک روزه به رامسر داشته باشیم و من هم به عنوان راهنمای گردشگری مسافران را در این سفر دوست‌داشتنی همراهی کنم.

روز موعود فرارسید و همگی به سمت این شهر زیبا و سرسبز حرکت کردیم. در مسیر برای مسافران از رامسر گفتم. از شهری که به عروس شهرهای ایران معروف شده است.

شهری با چشم‌اندازهای زیبا و رویایی و طبیعتی مسحورکننده که در غرب استان مازندران قرار گرفته و با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی کم‌نظیرش سالانه میزبان جمعیت بی‌شماری از گردشگران و توریست‌ها می‌شود و دل از هر که به آن‌ جا سفر کند؛ می‌رباید!

رامسر که پیش از این با نام سخت سر شناخته می‌شد، از سمت شرق با تنکابن، از غرب با چابکسر، از جنوب با رشته کوه‌های البرز و از شمال با دریای خزر همجوار است و این همجواری سبب به وجود آمدن زیبایی وصف‌ناپذیری در این شهر شده است. این شهر در تابستان آب و هوایی گرم و مرطوب و در زمستان هوایی سرد دارد. از سویی دیگر مجاورت با جنگل طراوات و سرسبزی خاصی به آن بخشیده است. جنگل‌های با ارزش و چند میلیون ساله‌ هیرکانی که چندی پیش نیز در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. جنگل‌هایی که یادگار به جا مانده از عصر یخبندان بر کره‌ زمین هستند و از آن‌ها به عنوان بزرگترین و قدیمی‌ترین موزه طبیعی دنیا یاد می‌شود.

مردم رامسر بخشی از قوم گیلک هستند و به زبان همین قوم یعنی گیلکی صحبت می‌کنند. البته زبان فارسی نیز در این شهر رایج است و بخش بزرگی از مردم شهر نیز از قوم‌های مهاجر ترک زبان محسوب می‌شوند. 

اقتصاد شهر رامسر بیشتر بر پایه گردشگری، کشاورزی و باغداری، ماهیگیری و جلب سرمایه‌های داخلی از شهرهای مختلف ایران است. رامسر به‌عنوان شهری توریستی در طول سال میزبان هزاران گردشگر است و انواع فعالیت‌های گردشگری مانند اجاره ویلا و خانه، بازدید از جاذبه‌های مختلف، انجام تفریحات ساحلی و خرید صنایع دستی چرخ اقتصاد این منطقه را به گردش درمی‌آورد. در کنار این‌ها باغداری و کشاورزی با محصولاتی مانند انواع مرکبات، کیوی، برنج و ... بخش دیگری از اقتصاد این شهر را تشکیل می‌دهند. از دیگر محصولات شهر رامسر می‌توان به عسل، گل گاوزبان، چای، سبزی‌های محلی، انواع لبنیات محلی، ماهی‌های دریایی و پرورشی و... اشاره کرد. 

 از میان شهرهای مختلف دنیا سه شهر پورمونت شیلی، الوکره قطر و شیراز ایران با رامسر خواهرخوانده‌اند. 

تعدد مناطق ییلاقی و خوش آب و هوای رامسر، به جذابیت‌های آن افزوده و قله‌های مخروطی شکل با پوشش انبوه گیاهان متنوع، مزارع سرسبز چای، شالیزار‌های برنج و باغات فراوان مرکبات، منابع فراوان آب های گرم معدنی، جاری بودن رودخانه‌های بسیار، وجود فرودگاه و هتل‌های زیبای جدید و قدیم رامسر به همراه اماکن اقامتی و پذیرایی دیگر شرایط منحصر به فردی را پدید آورده که به واسطه آنها رامسر آوازه جهانی پیدا کرده است و تابلوی بی‌نظیری را خلق کرده که چشم هر بیننده‌ای را نوازش می‌کند و شادابی منحصر به فردی برای روح و روان به ارمغان می‌آورد.

شهرستان رامسر به دلیل واقع شدن در دامنه جنگلی و زیبای البرز و همچنین سواحل دریای خزر، از جاذبه‌های گردشگری بسیاری برخوردار است و از این رو به عنوان عروس شهرهای ایران و قطب مهم گردشگری در کشور شناخته می‌شود.

امکانات اقامتی، پذیرایی و تفریحی با لقب عروس شهرهای ایران به عنوان یک قطب توریستی در کشور و حتی جهان مطرح است و بنا به همین دلیل بیش از یکصد نقطه در جهان، «رامسر» نامیده شده‌اند که از این حیث جالب و بسیار حائز اهمیت است.

یکی دیگر از نکات جالب در مورد رامسر، قرار داشتن نام این شهر روی یکی از مهم‌ترین قراردادهای حفاطت از محیط زیست دنیا، به نام کنوانسیون رامسر است. به واقع بیشتر مردم دنیا نام رامسر را به واسطه این کنوانسیون می‌شناسند. کنوانسیون رامسر توافقی بین‌المللی است که در آن کشورهای عضو بر روی تالاب‌های مهم جهان به ویژه آن‌هایی که زیستگاه پرندگان آبزی هستند، مطالعه و تحقیق کرده و از آن‌ها حمایت می‌کند. مفاد این کنوانسیون برای اولین بار در در سال 1971 میلادی در شهر رامسر به تصویب رسید و به همین دلیل امروزه در دنیا به این نام خوانده می‌شود.

بعد از توضیح در مورد شهر رامسر از ییلاقات سرسبز با رودخانه و آبشارهای جاری‌اش گفتم...

جواهرده

جواهرده یکی ازمعروف‌ترین  و محبوب‌ترین ییلاقات شهر رامسر است که مسیر آن از میدان امام رامسر شروع می‌شود و جاده‌ای جنگلی با چند آبشار زیبا در مسیر قرار دارد و تماشاگران را از خستگی سفر دور می‌کند.

جواهرده (به گیلکی: جؤرده) یکی از روستاهای شهرستان رامسر در استان مازندران است. این روستا در فاصله ۲۷ کیلومتری رامسر در دهستان سخت‌سر و در ارتفاعات ۲۰۰۰ متری البرز قرار دارد. جمعیت روستای جواهرده بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ حدود ۹۸۰۰ نفر (۲۴۷۰ خانوار) است. البته این جمعیت هرگز در تمامی طول سال ساکن این روستای مدرن نیستند، چرا که تنها چهار ماه از سال در این روستا مردم زندگی می کنند و در ماه های دیگر سال جز چند نفر نگهبان و سریدار کسی در آن جا ساکن نیست. مردم روستا به دامداری، کشاورزی و باغداری مشغول هستند و صنایع دستی آن شامل نمدمالی، سفال، آهنگری و مسگری است. تنها راه ارتباطی جواهرده به رامسر منتهی می‌شود و از راه کوهستان با قزوین نیز مرتبط است.

امروز آب آشامیدنی منطقه نیز از چشمه‌های متعددی چون «سلیمان»، «برشی» و «کوه کین» تأمین می‌شود که در گذشته افراد خیرخواه، آب چشمه‌ها را تا نزدیکی ده هدایت کرده‌اند. «جواهرده» ۱۲ محله قدیمی دارد که «جولاخیل» بزرگ‌ترین محله ده و بعد از آن «اوشیان سر»، «سید محله»، «برشی محله»، «آموسی خیل»، «صیقل محله»، «چاک دشت»، «سراب یا کربلا بنه»، «رمک محله»، «تنگدره»، «فتوک محله»، «کهنه تنگدره» و «شل محله» از دیگر بخش‌های این ده به شمار می‌روند. در داخل گورهای باستانی جواهرده حفاری‌های غیر مجاز زیادی انجام می‌شود.

معروف‌ترین کوه‌های آن عبارت‌اند از: سرخ تله (بخش شرقی قله سماموس) واژک سه براره رژه(رجه). مرتفع‌ترین این قله‌ها، قله سرخ تله است. لپاسر با چشمه‌های معروف و درمانی آن و سماموس و مقبره شاه یحیی کیایی بر چکاد قله سماموس که دارای یخچال‌های دایمی است از جاهای دیدنی و جذاب آن است. جویبارهای بالادست این روستا با آبشارهای زیبا، پارک جنگلی وسیعی در میان دره که در کنار رود صفارود جای دارد و رودخانه‌ای با آب معدنی گازدار از جاذبه‌های گردشگری این منطقه به شمار می‌رود.

گرسماسر

گرسماسر، یکی دیگر از ییلاقات زیبا و بکر در بخش مرکزی شهرستان رامسر است. روستای گرسماسر از شمال و جنوب به رشته کوه های البرز، از شرق به روستای بزشی محله و از غرب به روستای روستم سر محدود می‌شود.  گرسماسر دارای اقیلمی کوهستانی است. زمستان‌های این منطقه بسیار سرد و  تابستان‌ها معتدل می‌باشد.

نام روستا از قلعه‌ای به نام گرزمان سر گرفته شده است. بقایای این قلعه در اطراف روستا باقیست. گرزمان سر به زبان محلی به معنی بالای بهشت است. که از موقعیت طبیعی محل استقرار این قلعه گرفته شده است. گرزمان سر به مرور زمان به گرسماسر تبدیل شد و به احتمال زیاد این قلعه از آثار تاریخی دوران حسن صباح بوده است. این قلعه از سنگ و ملاط بر روی قله مخروطی سنگی ساخته شده است. این قلعه بر تمام منطقه پیرامون خود تسلط دارد.

گرسماسر منطقه‌ای پر از دشت‌های پرگل و چشمه‌های پرآب کوچک و بزرگ است. معروف‌ترین ارتفاعات روستا کوه سماموس است که در دامنه‌ی شرقی گرسماسر قرار دارد. این روستا یکی از بهترین مسیرهای صعود به این قله‌ی زیبا است برای همین کوهنوردان بسیاری برای صعود به این کوه راهی این روستای زیبا می‌شوند. روستای جواهرده نیز در ضلع شمال غربی آن واقع شده است.

چشمه های امیرخانی جزء چشمه‌های آب معدنی سرد و از جمله جاذبه‌های طبیعی اطراف روستای گرسماسر است.  گل گاوزبان یکی از منابع درآمد مردم روستاست و اگر در روستا بگردید عسل، چادرشب، نمد، زنبیل و جاجیم هم پیدا می‌کنید. روستای گرسماسر در فصل بهار، تابستان و پاییز چشم انداز فوق العاده‌ای دارد. ارتفاعات پوشیده از درختان انبوه منظره‌ی حیرت انگیزی دارد.

گرسماسر در 40 کیلومتری جنوب غربی رامسر قرار دارد. با قرار گرفتن در مسیر رامسر به کتالم بعد از گذشت تقریبی 40 کیلومتر جنگلی زیبا مشاهده خواهید کرد که امتداد آن به ییلاق گرسماسر می‌رسد. این مسیر جنگلی و بسیار زیبا و بکر است.

جنت رودبار

یکی دیگر ییلاقات بکر و زیبای رامسر، جنت رودبار است. روستای جنت رودبار از توابع بخش مرکزی شهرستان رامسر استان مازندران می‌باشد که در فاصله ای 40 متری از آن واقع شده است. جمعیت این روستا 250 نفر است که در فصل بهار و تابستان به علت آب و هوای مناسب آن به 600 نفر نیز می‌رسد. روستایی در دامنه‌ی رشته کوه‌های البرز که سر تا سر آن را درختان تنومند پوشانده‌اند؛ با جاذبه‌هایی نهفته در درونش که هر طبیعت دوستی را وادار به کشف شگفتی آن می‌کند. روستای جنت رودبار با آب و هوایی ییلاقی و کوهستانی سالانه طبیعت دوستان زیادی را به سمت خود می‌کشاند. وجود درختان سرسبز در میان آبشارهای خروشان و پر آب این منطقه که با موسیقی دلنواز بلبلان یکی می‌شود، عشق به طبیعت و آرامش را در درون هر فردی جریان می‌دهد. ازجاذبه‌های دیدنی این منطقه می‌توان به آبشارهای آن مانند آبشار آزارک، آبشار حسینیه، آبشار چاردر، آبشار خشکا، آبشار ریش بزار و همینطور آبشار هیسیان اشاره کرد.همچنین در اطراف این منطقه ییلاق‌های زیبای دیگری هم وجود دارند مثل:ییلاق اکراسر،چاک،چرته،نمکدره،ایزکی و جیرود. از آن جایی که آب و هوای این منطقه کوهستانی است اکثر مردم این روستا به کشاورزی و دامداری مشغول هستند و بعضا به دلیل وجود گیاه دارویی گل گاوزبان از این طریق هم امرار معاش می‌کنند.

روستای جنت رودبار رامسر، پایتخت گل گاوزبان ایران است و سالانه در حدود 30 تا 40 تن گل گاوزبان خشک شده از زمین‌های کشاورزی این روستا به دست می‌آید.

جالب است بدانید سالانه در این منطقه جشنواره‌ای به نام گل گاو زبان برگزار می‌شود. این روستا به علت نزدیکی زیادی که با استان گیلان دارد تا حدودی از نظر غذایی تابع فرهنگ آنان شده است. از معروف‌ترین غذاهای آنان ترشی تره، شیرین تره، سیرواویج، پلاسرتره، بورانی، کماج، میرزاقاسمی، هلو آبی و بادمجان قلیه است.

لپاسر

ییلاق لپاسر ییلاق زیبای دیگری است که در نزدیکی شهر رامسر واقع در استان مازندران قرار دارد و بلندترین ییلاق منطقه است. برای رفتن به این ییلاق باید به یکی ازییلاق‌های مجاور مثل نمکدره یا جواهرده بروید (نمکدره از سایرین به لپاسر نزدیکتر است) و سپس پیاده یا با اسب به طرف این ییلاق حرکت کنید. کوه‌های لپاسر بسیار بلند هستند و در تابستان نیز روی کوه‌های آن برف وجود دارد و کوه سماموس در نزدیکی این ییلاق قرار دارد. یک یخچال طبیعی در این ییلاق وجود دارد که اب این ییلاق، از آن تامین می‌شود. این ییلاق دارای یک اب معدنی (به نام اب سیاه) می‌باشد که قابل شرب است و برای بیماری‌های کلیوی بسیارمفید است. برای رفتن به این ییلاق حتما باید چادر و لباس گرم و تا حد امکان خوراکی به همراه خود ببرید. در ماه شهریور دراین ییلاق برف می‌بارد. ییلاق لپاسر با ۳۰۰۰ متر ارتفاع در دامنه‌های قله سماموس برای کمپینگ بسیار مناسب است و کلبه‌های سنگی توسط فردی به نام مشهدی تقی و پسرش کرایه داده می‌شود. چشمه‌های پر آب و منظره‌های بدیع از جذابیت‌های لپاسر است. از اواخر بهار تا اوایل پاییز برای حضور در منطقه خوب است و هم از جواهرده هم از نمک دره و جاده جنت رودبار می‌توان به آنجا سفر کرد. امتیازات ویژه این منطقه ییلاقی دارا بودن کوه‌ها ، قله‌ها، چشمه‌های گوارا و معدنی، دشت‌های میان کوهی، مراتع کوهستانی مشجر و غیر مشجر مملو از انواع گونه‌های گیاهی علوفه‌ای و طبی‌، دامداری سنتی مستقر در گاوسراها و گوسفندسراها با تولیدات دامی سنتی، مسیرهای کوه نوردی و مجاورت با دهستان‌های ییلاقی که در حوزه جغرافیای سیاسی استان‌های گیلان، قزوین و شهرستان تنکابن قرار دارند؛ است.

از ییلاقات رامسر می‌گفتم که به شهر رامسر رسیدیم و گشت و گذار ما در این شهر ساحلی و جنگلی زیبا آغاز شد...