آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی الیت چالوس که از ۱۰ آبان ماه آغاز شده بود، امروز با همدلی و مشارکت بی‌نظیر مردم، نیروهای بومی و دستگاه های اجرائی به طور کامل مهار شد. این موفقیت که در نهمین روز عملیات اطفا به دست آمد، نشان داد چگونه می‌توان با تکیه بر توان داخلی و مشارکت مردمی، حتی سخت‌ترین بحران‌ها را مدیریت کرد.

حسین ساجدی‌نیا، امروز دوشنبه سوم آذر با حضور در منطقه عملیاتی الیت که چهاردهمین هواپیمای ایلیوشین برای اطفای کامل حریق جنگل‌های مرزن‌آباد به پرواز در آمد، اعلام کرد: آتش‌سوزی گسترده جنگل‌های الیت پس از ۹ روز تلاش بی‌وقفه نیروهای امدادی و همراهی مردم منطقه، به طور کامل مهار و اطفا شده است.

وی با قدردانی از مردم سراسر کشور، به‌ویژه اهالی مازندران و مناطق چالوس گفت: حضور و اعلام آمادگی مداوم مردم در کنار دستگاه‌های خدماتی، امدادی، نظامی و انتظامی نقش تعیین‌کننده‌ای در پایان این بحران داشت.

ساجدی‌نیا افزود: اگرچه عملیات لکه‌گیری و پایش نقاط نهفته همچنان ادامه دارد، اما می‌توان پایان آتش‌سوزی را اعلام کرد. نیروهای امدادی تا زمان اعلام رسمی استاندار مازندران در منطقه حضور خواهند داشت.

همکاری بین‌المللی و ابزارهای مؤثر

او همچنین از همکاری دولت ترکیه یاد کرد که با اعزام دو فروند هواپیمای آب‌پاش و یک بالگرد به فرودگاه نوشهر، آمادگی خود را برای کمک اعلام کردند. ساجدی‌نیا ضمن قدردانی از این اقدام، تأکید کرد: بهترین ابزار ما در این عملیات، همدلی و همراهی مردم و تعامل بین دستگاه‌ها بود.

رئیس ستاد مدیریت بحران کشور خاطرنشان کرد: با وجود صعب‌العبور بودن برخی مناطق، تمامی تجهیزات آتش‌نشانی از جمله بالگردهای مجهز به سبدهای آب‌پاش، دمنده‌ها و اره‌های برقی برای مهار کنده‌سوزی‌ها به کار گرفته شد. نیروها همچنان آماده هستند تا در صورت تغییر شرایط جوی یا بروز آتش نهفته، وارد عمل شوند.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی استانداری مازندران در روز دوشنبه سوم آذر، این مقام مسئول در پایان با اشاره به خطر برگ‌های خشک و شرایط اقلیمی تأکید کرد: مردم مطمئن باشند که دستگاه‌های امدادی با تمام توان در کنار آنان خواهند بود و ان‌شاءالله از وقوع هر حادثه‌ای جلوگیری خواهد شد.

همچنین مهدی، یونسی رستمی در ستاد مدیریت بحران در الیت با اشاره به حمایت ویژه دولت و تلاش‌های ستاد بحران کشور گفت: تشکر ویژه‌ای از هیئت دولت دارم که با تمام توان از استان حمایت کردند. وی افزود: امروز در نهمین روز آتش‌سوزی هستیم که با فرماندهی سردار ساجدی‌نیا کنترل و مهار اولیه آن انجام شد. حضور نیروهای مردمی، امدادی و عملیاتی همچنان ادامه دارد تا خدای نکرده این آتش مجدداً شعله‌ور نشود.

دستور رئیس سازمان بازرسی کل کشور برای برخورد با هرگونه قصور احتمالی

در پی وقوع آتش‌سوزی در بخش‌هایی از جنگل‌های هیرکانی در منطقه «الیت»، رئیس سازمان بازرسی کل کشور با صدور دستوری، بر ضرورت صیانت از این سرمایه ملی و برخورد با هرگونه قصور احتمالی تأکید کرد. در دستور رییس سازمان بازرسی آمده است:

نظر به اهمیت حفظ و حراست از جنگل‌ها به‌عنوان ثروتی خدادادی و نقش حیاتی آنها در تعادل محیط‌زیست، جلوگیری از تخریب خاک، کنترل سیلاب‌ها و حفظ تنوع زیستی، حفاظت از این عرصه‌ها رسالتی اجتناب‌ناپذیر است. جنگل‌های هیرکانی، به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین زیست‌بوم‌های طبیعی جهان در امتداد ساحل دریای خزر، با تنوع بی‌نظیر گیاهی و جانوری خود بخش مهمی از پایداری زیستی منطقه و حتی جهان را تضمین می‌کنند.

رئیس سازمان بازرسی با اشاره به حضور گروهی مجرب از بازرسان به منطقه آتش‌سوزی، با هدف نظارت بر نحوه مدیریت عملیات اطفا و اجرای دقیق لکه‌گیری اصولی و همکاری همه‌جانبه با دستگاه‌های مسئول استان برای تسریع و تسهیل عملیات اطفای حریق، دستور داد تا میزان آمادگی و کیفیت عملکرد تجهیزات دستگاه‌ها ذیربط بررسی شود.

در این دستور همچنین تأکید شده است که هرگونه قصور یا تقصیر احتمالی که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در ایجاد حادثه یا اخلال در روند اطفا نقش داشته باشد، باید شناسایی و مستند شده و همراه با پیشنهاد‌های اصلاحی گزارش شود. رئیس سازمان بازرسی، تهیه و ارسال گزارش جامع پس از اتمام کامل عملیات اطفا را ضروری دانسته و تأکید کرده است که این گزارش باید در اسرع وقت به سازمان ارسال شود.

مشارکت هوایی ترکیه در عملیات اطفای حریق

همچنین در جریان اطفاء آتش در جنگل های الیت دو فروند هواپیمای ترکیه که روز گذشته ۲ آذر پس از سوخت گیری در فرودگاه اردبیل وارد مازندران و فرودگاه نوشهر شدند، ساعاتی پیش با آبگیری از دریای کاسپین و آب پاشی از ارتفاعات به روی آتش جنگل‌های الیت عملیات اطفای حریق را آغاز کردند.

تیم هوایی ترکیه دوشنبه سوم‌آذر، که برای مشارکت در مهار آتش الیت به ایران آمده‌اند شامل ۲ فروند هواپیمای آب‌پاش AT-۸T و یک فروند بالگرد تربو ملخی H۶۰ با ظرفیت آبگیری بیش از ۳ هزار لیتر هستند. این هواپیماها توانایی قابل توجهی در فرود و برخاستن در باندهای کوتاه و همچنین برداشت آب از سطح دریا و دریاچه دارند و یکی از آنها، مناسب برای حریق‌های جنگل، مرتع و مناطق صعب العبور است. همزمان، هواپیمای ایلیوشین ایران با ظرفیت ۴۰ تن آب و ۸ بالگرد امداد و نجات کشور نیز در این منطقه فعال هستند تا از احتمال بازگشت آتش جلوگیری کنند. هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز در کنار سایر دستگاه‌های اجرایی، نهادها، ارگان‌ها و گروه‌های محلی، در مجموع با اعزام ۲۵ سورتی پرواز بالگرد‌های ۲۱۴ و همچنین عملیات هلی‌برن و جابجایی ۱۵۰ نفر به ارتفاعات هیرکانی، نقش بسزایی را در مهار کردن این فاجعه ایفا کرده است.

آتش‌سوزی جنگل‌ها، یک معضل جهانی در عصر تغییرات اقلیمی

گفتنی است رضا افلاطونی معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در ارتباط با آتش‌سوزی اخیر در منطقه جنگلی الیت استان گفت: امروزه با توجه به مسئله تغییرات اقلیمی، پایداری هوا و کم‌بارشی مسئله آتش‌سوزی جنگل‌ها در قامت یک معضل جهانی است که عمده کشورها را با خود درگیر ساخته.

وی ادامه داد:‌ آتش و حریق امروزه در تمام جنگل‌های دنیا رخ می‌دهد. با توجه به خشکسالی‌های ممتد این مسئله تبدیل به معضلی شده است که بسیاری از کشورهای دنیا با آن درگیر هستند. برای مثال سال گذشته در سال بخش زیادی از جنگل‌های کشور ترکیه دچار حریق شد و در سال ۲۰۲۳ نیزبرخی جنگل‌های کانادا در آتش سوختند. امسال در سی‌امین دور اجلاس جهانی تغییر اقلیم یکی از مهم‌ترین مسائلی که دنبال شد در ارتباط با حریق جنگل بود که عملا جامعه جهانی با آن درگیر است.

روند اطفای حریق در مازندران و وضعیت فعلی

افلاطونی بیان کرد:‌ در کشور ما هم مستمرا با آتش درگیر هستیم. به طور میانگین هر ماه با حریق مراتع و جنگل‌ها روبه‌رو می‌شویم. حریق اخیر در استان مازندران نیز در امتداد همین آتش‌سوزی‌ها بود اما با این وجود طی اولین گزارش حریق این منطقه در تاریخ ۱۰ آبان توسط عوامل محلی ما به سرعت وارد عمل شدیم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی همچنین با اشاره به این که در روز یک‌شنبه حریق به طور کامل اطفا شده خبر داد: بنابر گزارش‌هایی که امروز صبح دوشنبه دریافت و عکس‌های ماهواره‌ای و هوایی که بررسی کردیم مشخص شد که آتش کاملا مهار شده است. فقط نقاطی همچنان دود می‌کند که آن را هم با کمک یگان زمینی در حال اطفای نقطه‌ای هستیم و امیدواریم برای فردا خاتمه پیدا کند.

اعلام میزان آسیب و گزارش نهایی بعد از اطفای نهایی

افلاطونی همچنین درباره میزان آسیب خاطرنشان کرد: از این جهت که منطقه کوهستانی بود، گذرگاه‌های صعب‌العبوری داشت اما از طرف دیگر و از آنجا که کف جنگل لاشبرگ‌های زیادی وجود داشت که سریع الاشتعال بود، باعث می‌شد که زود هم آتش این لاشبرگ‌ها از بین برود که در نهایت سبب این می‌شد که درختان سبز از بین نروند و مصون بمانند. در کل به درختان ما آسیب کمی رسیده اما گزارش کامل را بعد از اطفای نهایی به صورت دقیق و کارشناسی به مردم اعلام می‌کنیم.

تمهیدات پیشگیرانه برای آتش‌سوزی‌های آینده

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری همچنین درباره تمهیدات برای آتش‌سوزی‌های احتمالی بعدی جنگل‌ها تأکید کرد:‌ در طول فرایند اطفای حریق جنگل‌های الیت تجربه ما ایجاب کرد که اقدامات پیشگیرانه‌ای در ارتباط با وقوع آتش‌سوزی‌ جنگل‌ها داشته باشیم. خاصه از آن رو که با کم‌بارشی و پدیده تغییر اقلیم مسئله احتمال آتش‌سوزی جنگل‌ها افزایش می‌یابد.

وی گفت:‌ به طور کلی در یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی و سازمان حفاظت محیط زیست ۳۷ میلیون هکتار منابع طبیعی اعم از جنگل و مرتع تحت پوشش داریم که ۱۶ میلیون هکتار آن جنگل است. باید حتما حفاظت از این منابع را مدیریت کنیم. فلذا بحثی که در ستاد مدیریت بحران مطرح شد این بود که حتما یگان‌های اطفای تخصصی در یگان‌های حفاظت منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست ایجاد کنیم یا به طور کل یک یگان اطفای حریق در سازمان مدیریت بحران هر استان ایجاد شود که در صورت وقوع حریق به طور تخصصی ورود پیدا کند.