یک جامعه‌شناس شهری با اشاره به تعطیلی ناگهانی ساختمان انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران گفت: «اگر شهرداری سیاست مشخصی در این زمینه دارد، باید بدون تبعیض عمل کند و توضیح شفافی ارائه دهد و آن وقت جای نگرانی نیست به طور مثال متوجه می‌شویم که شهرداری تهران ممکن است به دلیل مشکلات مالی به فضاهای خود نیاز داشته باشد. اما وقتی تبعیض وجود دارد، یعنی عده‌ای طرد می‌شوند و عده‌ای عزیز شمرده می‌شوند، این خلاف عدالت اجتماعی است و باید در این باره توضیح داده شود. از زاویه‌ای که می‌توان به این سیاست نقد کرد، بحث عدالت اجتماعی و برابری است.» 

به گزارش شهرنوشت «توسعه ایرانی»، در روزهای اخیر، تعطیلی ناگهانی ساختمان انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران توسط شهرداری منطقه ۳، بار دیگر زنگ خطر را برای استقلال نهادهای مدنی و صنفی در پایتخت به صدا درآورد. این اقدام که یادآور برخوردهای پیشین با نهادهایی چون خانه اندیشمندان علوم انسانی است، فارغ از توجیهات ملکی و فنی شهرداری، پرسش‌های جدی را درباره رویکرد مدیریت شهری پایتخت در قبال استقلال نهادهای صنفی و مدنی مطرح ساخته است. 

شهرداری این اقدام را در راستای اجرای طرح تعریض خیابان و پس از پایان قرارداد اجاره و با هماهنگی انجمن عنوان و در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «ملک مورد اشاره پس از پایان قرارداد و گذشت بیش از دو سال بهره‌برداری رایگان، با هماهنگی کامل اعضای انجمن و بدون هیچ‌گونه استفاده از قوه قهریه، تخلیه و در اختیار شهرداری قرار گرفته است. عرصه این ملک در طرح تعریض خیابان کودکان غزه منشعب از خیابان شریعتی واقع شده و اقدامات انجام‌شده در چارچوب ساماندهی املاک و اموال شهرداری و تبعیت از دستورات قضایی بوده است. تمامی مراحل این فرایند با اطلاع، همکاری و توسط انجمن صنفی روزنامه‌نگاران صورت گرفته و هدف اصلی، بهره‌گیری بهینه از ظرفیت املاک در راستای خدمات‌رسانی به شهروندان است.» در مقابل، اعضای هیأت مدیره انجمن و برخی اعضای شورای شهر تهران، این اقدام را مصداق «کج‌سلیقگی» و «فشار بر طیف مستقل» دانسته و در راستای تضعیف روزنامه‌نگاری مستقل و تقویت روزنامه‌نگاری مدیریت‌شده ارزیابی می‌کنند. برخی کارشناسان نیز این عملکرد شهرداری تهران در بازپس‌گیری املاکی که در اختیار گروه‌هایی با گرایش‌های سیاسی متفاوت از شهرداری تهران هستند را نوعی تبعیض می‌دانند.

مدیریت شهری باید از فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی حمایت کند

درباره عملکرد شهرداری تهران درخصوص تعطیلی ناگهانی ساختمان انجمن صنفی روزنامه‌نگاران که مسبوق به سابقه نیز هست با حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس شهری و استاد دانشگاه تهران گفتگو کردیم. وی در این باره به «توسعه ایرانی» گفت: از نظر قانونی ممکن است شهرداری بتواند این کار را انجام دهد، چون ممکن است شکایت کرده باشند و دادگاه به آن‌ها حق داده باشد. این املاک اموال شهرداری است و ممکن است در دوره‌های گذشته اجاره‌داده باشند یا هبه‌ کرده باشند و الان آن را پس بگیرند. 

وی ادامه داد: از این منظر، قانوناً مشکلی وجود ندارد. اما نکته اینجاست که طبق قانون، مدیریت شهری باید از فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی حمایت کند. خود قانون شهرداری هم همین را تصریح می‌کند؛ مثلاً شهرداری‌ها باید به کتابخانه‌های عمومی و مدارس کمک کنند. به طور معمول، شهرداری‌ها در همه‌جای دنیا از فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و عام‌المنفعه حمایت می‌کنند. خانه‌ی اندیشمندان هم که فعالیتی غیرانتفاعی داشته و پولی از مراجعین نمی‌گرفته، نمونه‌ای از این نهادهاست. 

این استاد دانشگاه تصریح کرد: به نظر می‌رسد مسئله اصلی، نوعی تبعیض در برخورد شهرداری است. اگر شهرداری اکنون استدلال می‌کند که به دلیل مشکل مالی به فضا نیاز دارد، پس باید یک سیاست یکسان و واحد داشته باشد. اما اگر با کسانی که از نظر سیاسی به شهرداری یا شورای شهر نزدیکند، کاری نداشته باشد و به کسانی که زاویه دارند، فشار بیاورد، این تبعیض است. با اینکه شهرداری قانوناً موظف است از فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی عام‌المنفعه حمایت کند و حتی در اختیار فعالان این عرصه امکانات قرار دهد؛ شاهد این تبعیض هستیم. شهردار بودجه خوبی در اختیار دارد و می‌تواند به هر جا که بخواهد کمک کند. این بودجه از اموال مردم تهران است و باید گزارش داده شود که کجا و چطور هزینه شده است. 

ایمانی جاجرمی ادامه داد: پلمب انجمن صنفی روزنامه‌نگاران حتی اگر به این دلیل باشد که قرار است خیابان عریض شود و یا شهرداری به آن ملک نیاز دارد توجیه‌پذیر نیست زیرا شهرداری باید جبران می‌کرد نهاد شهرداری مهم است و کسانی که فعالیت اجتماعی و فرهنگی داشتند و به شهرداری اعتماد کردند تفاوتی هم ندارد که در چه دوره مدیریتی بوده و چه کسی شهردار بوده است، مهم اعتمادی است که به نهاد شهرداری شده و عده‌ای که فعالیت اجتماعی و فرهنگی داشته‌اند باعث رونق این فضاها شده‌اند. 

یک استاد دانشگاه و کارشناس مدیریت شهری: وزارت کشور از نظر قانونی ناظر بر شهرداری‌هاست. می‌تواند درمورد پلمب فضاهای فرهنگی ازجمله انجمن صنفی روزنامه‌نگاران از شهردار تهران و رئیس شورای شهر تهران پیگیری کند و توضیح بخواهد

شهرداری با تعطیلی فضای فیزیکی به سرمایه فرهنگی هم صدمه می‌زند

وی ادامه داد: خانه‌ی اندیشمندان و انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، صاحب یک سرمایه فرهنگی شده‌اند. این مکان‌ها شناخته‌شده و پاخورشان زیاد است. این موضوع مثل سرقفلی می‌ماند یا مانند حق کسب و پیشه بنابراین صاحب حقوق معنوی هم می‌شود. شهرداری نه‌تنها فضای فیزیکی را تعطیل می‌کند، بلکه به سرمایه فرهنگی هم صدمه می‌زند و هیچ فکری برای جبران آن نشده است.  این استاد دانشگاه گفت: اگر شهرداری سیاست مشخصی در این زمینه دارد، باید بدون تبعیض عمل کند و توضیح شفافی ارائه دهد و آن وقت جای نگرانی نیست به طور مثال متوجه می‌شویم که شهرداری تهران ممکن است به دلیل مشکلات مالی به فضاهای خود نیاز داشته باشد. اما وقتی تبعیض وجود دارد، یعنی عده‌ای طرد می‌شوند و عده‌ای عزیز شمرده می‌شوند، این خلاف عدالت اجتماعی است و باید در این باره توضیح داده شود.

 از زاویه‌ای که می‌توان سیاست شهرداری را در پلمب ساختمان انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، بحث عدالت اجتماعی و برابری است. به نظر می‌رسد گرایش‌های سیاسی شهردار یا تیمش در تصمیمات مؤثر است و این نیاز به بررسی دارد. باید شفاف‌سازی کنند و توضیح دهند که چرا از بعضی گروه‌ها امکانات شهرداری گرفته می‌شود، اما همین امکانات در اختیار عده‌ای دیگر قرار می‌گیرد. این مسئله نگران‌کننده است. 

حسین ایمانی جاجرمی در گفت و گو با «توسعه ایرانی»: از زاویه‌ای که می‌توان سیاست شهرداری را در پلمب ساختمان انجمن صنفی روزنامه‌نگاران نقد کرد، بحث عدالت اجتماعی و برابری است. به نظر می‌رسد گرایش‌های سیاسی شهردار یا تیمش در تصمیمات مؤثر است. باید شفاف‌سازی کنند و توضیح دهند که چرا از بعضی گروه‌ها امکانات شهرداری گرفته می‌شود، اما همین امکانات در اختیار عده‌ای دیگر قرار می‌گیرد. این مسئله نگران‌کننده است

دولت ساختمان‌های خود را در اختیار گروه‌های اجتماعی قرار دهد

ایمانی جاجرمی در پاسخ به اینکه «آیا دولت می‌تواند در این زمینه ورود و از انجمن‌ها حمایت کند»، گفت: وزارت کشور قانوناً ناظر شهرداری‌هاست. می‌تواند از شهردار تهران و رئیس شورای شهر تهران پیگیری کند و توضیح بخواهد. حتی کسانی که احساس می‌کنند حقشان پایمال شده، می‌توانند به وزارت کشور و دفتر بازرسی شهرداری‌ها مراجعه کرده و شکایت خود را طرح کنند. وزارت کشور قانوناً و رسماً موظف است که به این شکایات رسیدگی کند. موارد زیادی در تاریخ داشته‌ایم که این اتفاق افتاده است. 

وی ادامه داد: دولت هم امکانات خوبی دارد. مثلاً خانه وارتان در خیابان طالقانی که در گذشته مرکزی برای بحث‌های اجتماعی و تاریخی بود و اکنون خالی افتاده و متعلق به وزارت راه و شهرسازی است، می‌تواند در اختیار گروه‌های اجتماعی قرار گیرد. دولت و سازمان‌های دولتی ساختمان و فضا کم ندارند و می‌توانند از این امکانات استفاده کنند. البته مسئله حمایت باید تعریف و چارچوب‌مند شود. 

این استاد دانشگاه گفت: توصیه من این است که سازمان‌های صنفی و مدنی خودشان را وابسته به دولت و شهرداری نکنند. چرا که یک روز ممکن است عده‌ای به آن‌ها کمک کنند و روز دیگر عده‌ای دیگر بیایند و آن سیاست را قبول نداشته باشند و آنچه را که داده‌اند، پس بگیرند. بهترین وضعیت برای سازمان‌های مدنی برای اینکه زیر بار قدرت نروند، چه قدرت دولتی و چه قدرت شهرداری، این است که مستقل باشند. تأمین یک فضای فیزیکی کار سختی نیست و می‌تواند در قالب جمع‌آوری کمک و فعالیت‌های دیگر انجام شود. این بهترین حالت است. 

خانه‌ی اندیشمندان و انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، صاحب یک سرمایه فرهنگی و حقوق معنوی شده‌اند. این مکان‌ها شناخته‌شده و پاخورشان زیاد است و شهرداری با این اقدامات نه‌تنها فضای فیزیکی را تعطیل می‌کند، بلکه به سرمایه فرهنگی هم صدمه می‌زند و هیچ فکری هم برای جبران آن نمی‌کند

ایمانی جاجرمی گفت: بودجه شهرداری تهران و اموال آن، در مقایسه با ساختمان‌های انجمن صنفی روزنامه‌نگاران یا خانه قدیمی اندیشمندان، اصلاً قابل قیاس نیست. ارزش معنوی خانه اندیشمندان یا انجمن صنفی بسیار بیشتر از این حرف‌هاست. امیدواریم یک روزی این نهادها مستقل شوند تا منت هیچ کسی را، هر که می‌خواهد باشد، روی سرشان نباشد و در دوره‌های مختلف مدیریت شهری با مشکل مواجه نشوند.