هشدار سه مقام سابق درباره مهاجرت گسترده ایرانیان:
فرار مغزها و نخبگان، به‌دلیل حکمرانی نامطلوب رقم خورده است
چرا در این وضعیت قرار گرفته‌ایم؟ چرا جوان ما باید از کشور برود؟ چرا ایرانی خارج از کشور، نباید به‌راحتی وارد کشور شود، یک نخبه به دانشگاه برود، کلاسی بر دارد و دوباره به‌راحتی از کشور خارج شود؟ چرا این احساس آرامش برای ایرانیان خارج از کشور، ایجاد نمی‌شود؟ اینها پرسش‌هایی است که در نشست مهاجرت نخبگان از سوی دو وزیر و یک معاون رئیس‌جمهوری دولت حسن روحانی، مطرح شد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، علی‌اکبر صالحی، معاون رئیس‌جمهوری و رضا صالحی‌امیری، وزیر ارشاد و سرپرست وزارت ورزش و جوانان در دولت دوازدهم سخنرانان این نشست بودند؛ نشستی که از سوی گروه علوم اجتماعی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
فاصله گرفتن زمامداران از مردم
محمدجواد ظریف، یکی از سه سخنران اصلی این نشست مشکل اول را در شتاب گرفتن مهاجرت، فاصله گرفتن زمامداران از مردم دانست و گفت: «حاکمیت و زمامداری، نگرش را از انسان‌محور به ابزارمحور منحرف کرده است، در کنار اینها، بین حاکمیت و مردم، اتفاقاتی افتاد که منجر به نابودی امید شد و ناامیدی بر جامعه مسلط شد».
وزیر خارجه دولت روحانی افزود: «ما در کشور به مهاجرت به‌عنوان تهدید نگاه می‌کنیم، درحالی‌که ایرانی خارج از کشور یک فرصت است، نه تهدید. نخبه خارج از کشور، یک فرصت است و ما باید زمینه جذب آنها را فراهم کنیم. جامعه ایرانی خارج از کشور، وطن‌پرست است و عرق ملی دارد و به‌دنبال آبادانی کشورش است، اگر این نگرش را نسبت به مهاجران خارج از کشور تغییر دهیم، حداقل می‌توانیم کمترین ضرر را کنیم و بیشترین بهره را ببریم».
هراس امنیتی در مراکز علمی
معاون رئیس‌جمهوری دولت روحانی هم از دیگر سخنرانان این نشست بود. او گفت: مشکلی که در ارتباط با مهاجرت نخبگان وجود دارد، یک رفتار غیرعقلایی با دوتابعیتی‌ها به‌ویژه در مراکز علمی، همچنین هراس امنیتی در مراکز علمی کشور به‌ویژه در دانشگاه‌هاست. در کنار همه اینها هم بی‌توجهی به فرارمغزها قرار می‌گیرد.
به گفته علی‌اکبر صالحی، «مسئله‌ای که بسیار آسیب رسانده، این است که برخی از مسئولان می‌گویند بروید. ترویج گفتمان هر که می‌خواهد برود، بسیار دردناک است. چیزی که اخیراً شنیدم و تعجب کردم این بود که رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری گفت، پاسخ جوانان برای خروج از ایران تنها این است که دیگر نمی‌خواهیم در ایران باشیم. این مطلب را چندبار خواندم و تعجب کردم. این یعنی هیچ نقطه امیدی برای جوان نگذاشته‌ایم. از دوستان شنیده‌ایم که مهاجرت، به آموزش‌وپرورش و حتی کودکستان‌ها رسیده است».
افول سرمایه‌های اجتماعی
رضا صالحی‌امیری، وزیر ارشاد دولت روحانی، نیز به افول سرمایه اجتماعی اشاره کرد و گفت: «مطالعات ما بسیار نگران‌کننده است. ما با ذوب‌شدن سرمایه اجتماعی روبه‌رو هستیم. تا حدود 80 درصد اعلام کرده‌اند که در کشور بی‌اعتمادی ایجاد شده و سرمایه اجتماعی دچار افول شتابناک شده است. درحال‌حاضر نگران مشارکت شده‌اند، اما باید به آنها گفت که چه انتظاری دارید در جامعه‌ای که نخبگان در حاشیه رفته‌اند، افراد فرومایه در مسند نشسته‌اند؛ حالا از آنها می‌خواهید که برگردند». به گفته او، مسئله بعدی، فساد گسترده در ساختار و متن است، جامعه از این میزان فساد رنجیده است.
دیدگاه تان را بنویسید