شروع بارش‌های سیلابی تابستان امسال از استان فارس، سیستان و بلوچستان بود، اما دامنه آن به پایتخت و دیگر استان‌ها نیز کشیده شد و تلفات بسیار و خسارات جبران‌ناپذیری بر جای گذاشت.

محسن منصوری، استاندار تهران دیروز از ۴۳ فوتی و ۳ مفقودی ناشی از سیل در استان تهران خبر داد و گفت: «۱۵نفر در فیروزکوه، ۲۲ نفر در امامزاده داوود، یک نفر در دماوند، یک نفر در شمیرانات و چهار نفر در پردیس فوت شدند».

از سوی دیگر رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر نیز با بیان اینکه ۲۴ استان کشور متاثر از سیل هستند، گفت: عملیات امداد و نجات سنگین در ۷ استان کرمان، لرستان، چهارمحال بختیاری، جنوب سیستان، فارس، تهران و مازندران با شدت بیشتری ادامه دارد.

مهدی ولی پور  از نجات و انتقال، سه هزار نفر به مناطق امن توسط امدادگران هلال احمر خبر داد و افزود: ۸ هزار نفر نیز در این مدت اسکان اضطراری یافتند.

رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر با اعلام این که در این مدت به ۵۰ هزار نفر امدادرسانی شد، گفت: از تاریخ یکم تا نهم مرداد ماه امدادگران جمعیت هلال احمر در ۱۶۲ شهرستان و ۱۲۹ شهر عملیات امدادرسانی انجام دادند و از یک هزار و ۱۶۳ منزل آب تخلیه کردند و ۴۳۰ خودرو رهاسازی شده‌اند.

وی اضافه کرد: ۱۵ فروند بالگرد و یک هزار خودور امدادرسانی در عملیات‌ها حضور داشتند.

سیلاب‌های ناشی از پدیده مانسون از تاریخ اول مرداد آغاز شده و همچنان ادامه دارد؛ در این سیلاب ۲۴ استان کشور آذربایجان شرقی، اصفهان، البرز، بوشهر، تهران، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خوزستان، زنجان، سمنان، سیستان و بلوچستان، فارس، قزوین، قم، کرمان، کهگیلویه و بویر احمد، گلستان، لرستان، مازندران، مرکزی هرمزگان، همدان و یزد درگیر شده است.

روی خوب ماجرا

در حالی که برخی کارشناسان اعلام کردند سیلاب اخیر تاب‌آوری سفره‌های زیرزمینی را تا حدی افزایش‌ می‌دهد، یک کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری معتقد است سیل‌ها تنها زمانی که شدت کمی داشته و زلال باشند و گل و لای و سازه‌ها را همراه با خود حمل نکنند، قدرت نفوذ به خاک و ذخیره‌سازی دارند اما سیلاب اخیر شدید بود بنابراین آب آن در سفره‌های زیرزمینی ذخیره نمی‌شود.

به گزارش ایسنا، ابوالفضل میرقاسمی درباره میزان تاثیرگذاری سیل‌های اخیر بر پرشدن آبخوان‌ها اظهارکرد: ریزدانه‌های حامل گل و لای منافذی که محل نفوذ آب هستند را کور می‌کنند، در این شرایط آب در سطح زمین باقی می‌ماند و به جای نفوذ در خاک تبخیر می‌شود. درصورتی که اگر آب گل‌ آلود نباشد و زلال و سرعت حرکت آن کم باشد به داخل خاک نفوذ می‌کند اما به دلیل گل‌آلود بودن و رسوب‌هایی که همراه خود می‌آورد، موجب شده است که مواد رسی بسیار ریز معلق و آب‌ها گل‌آلود شوند.

احیای پوشش گیاهی وکاهش خسارات سیل

وی درباره راهکارهای کاهش خسارات ناشی از سیل گفت: برای اینکه در پایین‌دست خسارت ناشی از سیل نداشته باشیم اقداماتی همچون ایجاد و احیای پوشش گیاهی در بالادست؛ چه به‌صورت جنگل و چه به‌صورت مرتع باید در دستور کار قرار بگیرد. باید کاری کنیم که با آبخیزداری و استحصال آب، آب باران را در خاک نفوذ دهیم تا هم خاک شسته نشود و خاک حاصلخیز از بین نرود و هم این آب‌ها تبدیل به سیل نشود.

به گفته میرقاسمی اگر آب حفظ شود، به تبع آن خاک نیز حفظ می‌شود چراکه باید آب جاری شود تا خاک را با خود حمل کند اما اگر آب در خاک نفوذ کند، آب تبدیل به روان‌آب نمی‌شود و فرسایش ایجاد نمی‌کند و موجب تقویت پوشش گیاهی و دبی آب رودخانه‌ها می‌شود.

وی افزود: متاسفانه در بالادست به آبخیزداری و استحصال آب باران به اندازه کافی توجه نمی‌شود بنابراین هنگام بارندگی شدید آب به‌سرعت جمع و تبدیل به سیل مخرب می‌شود. اگر بارندگی طولانی یا شدت بارندگی از شدت نفوذپذیری خاک بیشتر باشد، روان‌آب ایجاد می‌شود یعنی با اینکه در بالادست فعالیت آبخیزداری انجام شده است اما چون زمان بارندگی و شدت بارش زیاد بود خاک اشباع شده است و یا بخشی از آن نفوذ می‌کند ولی بخش اعظمی از آن جاری می‌شود که این‌ها نشانگر این است که باید اقداماتی در میان‌دست انجام شود.