گزارش بسیار مهم نهاد اقلیمی سازمان ملل منتشر شد و هشدار داد دنیا سه سال بیشتر فرصت ندارد تا برای جلوگیری از فروپاشی اقلیمی، تحولی اساسی در تمام ابعاد زندگی جوامع بشری ایجاد کند.

آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در ابتدای ارائه این گزارش گفت مقابله با گرمایش«بی‌سابقه» کره زمین مسئله «وعده‌های توخالی» دولت‌ها و شرکت‌ها است. او گفت به عبارت ساده آن‌ها «دروغ» می‌گویند درحالی‌که دنیا به سمت فروپاشی اقلیمی می‌رود.

انتشار جامع‌ترین گزارش دنیا در مورد گرمایش کره زمین

به گزارش انتخاب، این گزارش جامع‌ترین و تازه‌ترین ارزیابی دانشمندان در سراسر دنیا درباره گرم شدن کره زمین است که هیأت بین‌دولتی تغییرات اقلیمی سازمان ملل منتشر کرده است.

این گزارش نگه‌داشتن افزایش دما زیر ۱/۵ درجه، هدف پیمان پاریس، را «دور از دسترس» خواند و حتی زیر دو درجه را «چالشی بزرگ» دانست و هشدار داد با روال فعلی، دنیا به سمت ۳/۲ سانتی‌گراد افزایش دما تا پایان قرن حرکت می‌کند.

انتشار این گزارش بیش از ۴۸ ساعت به دلیل اختلاف‌نظر دانشمندان و ۱۹۵ دولت‌ عضو به تأخیر افتاد. مذاکره‌کنندگان دو هفته مجازی و غیرعلنی مشغول گفتگو برای نهایی کردن متن و خلاصه این گزارش بوده‌اند.گزارش‌های اقلیمی این هیأت اهمیت زیادی دارند چون مبنا و چارچوبی را مشخص می‌کنند که دولت‌ها برای جلوگیری عوارض ویرانگر گرم شدن کره زمین باید در پیش بگیرند.

این گزارش صدها صفحه‌ای محصول کار هزاران دانشمند در سراسر دنیا در طول هشت سال است اما چهل صفحه «خلاصه برای سیاست‌گذاران» محل اصلی اختلاف بین کشورهای ثروتمند و کشورهای کمترتوسعه‌یافته است.

بر اساس پیمان پاریس، برای اینکه گرمایش زمین آثار مخرب و غیرقابل‌کنترل نداشته باشد، باید افزایش دما تا سال ۲۰۳۰، در مقایسه با دما پیش از انقلاب صنعتی- کمتر از ۱/۵ درجه سانتی گراد بماند. گزارش‌ سازمان ملل جای تردید باقی نمی‌گذارد برای رسیدن به این هدف تغییرات بنیادی و سرمایه‌گذاری عظیم نیاز است.

وقت آن رسیده کشورها به وعده‌های خود عمل کنند

یکی از نکات دشوار مذاکرات، میزان کمک مالی به کشورهای درحال‌توسعه بود به‌نحوی‌که بتوانند در ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود تغییر و تحول‌ اساسی‌ای ایجاد کنند که برای کند شدن روند گرمایش زمین ضروری هستند.

برخی ارزیابی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند برای اجرای تغییرات لازم، بعضی کشورهای درحال‌توسعه باید سالی حتی چند تریلیون دلار خرج کنند، بسیار بیشتر ازآنچه تصور می‌شد.

کشورهای توسعه‌یافته و ثروتمند که به وعده‌های مالی خود طبق پیمان پاریس عمل‌نکرده‌اند بخصوص آمریکا درباره اکراه نشان می‌دهند درحالی‌که کشورهایی مثل چین می‌خواهند این کمک‌ها دقیقه روشن شود.

کشورهای درحال‌توسعه می‌گویند کشورهای ثروتمند که خود مهم‌ترین تولیدکنندگان گازهای کربنی بعد از انقلاب صنعتی بوده‌اند، اکنون با اعمال محدودیت‌های اقلیمی در عمل راهی را که خود پیموده‌اند برای کشورهای دیگر می‌بندند و آن‌ها را وادار به پرداخت تاوان گازهای گلخانه‌ای می‌کنند که کشورهای ثروتمند درگذشته تولید کرده‌اند.

یکی دیگر از دشواری‌های گفتگوها این است که دنیا چطور سریع و وسیع به سمت توقف استفاده از سوخت‌های فسیلی برود.

دانشمندان و فعالان محیط‌زیست می‌گویند کنار گذاشتن سوخت‌های فسیلی مهم‌ترین راه مقابله با گرمایش زمین است و حواله دادن مشکل به آینده و راه‌حل‌هایی که فناوری آن فعلاً موجود نیست مثل جذب کربن از هوا، فقط سرپوش گذاشتن بر مسئله است.

انرژی‌های تجدیدپذیر و تولید محلی و کوچک انرژی بجای تولید مرکزی انرژی و انتقال به دوردست، از مهم‌ترین تغییراتی هستند که باید در تمام دنیا با سرعت به اجرا درآیند.

گزارشی در مورد نابودی زمین

این بخش سوم از تازه‌ترین ارزیابی سرنوشت‌ساز سازمان ملل از گرمایش زمین است و حساس‌ترین آن، چون به سیاست‌ها، سرمایه مالی و فناوری‌هایی می‌پردازد که برای کاستن قابل‌ملاحظه از تولید گازهای کربنی لازم است.

قسمت اول گزارش که تابستان پارسال منتشر شد به شواهد علمی پرداخت و به این نتیجه رسید فعالیت بشر باعث تغییراتی در اقلیم شده که درصدها و هزاران سال گذشته بی‌سابقه بوده و برخی از این تغییرات دیگر گریزناپذیر و برگشت ناپذیرشده‌اند.

گزارش دوم که ماه پیش منتشر شد و زیر سایه حمله روسیه به اوکراین گم شد به این نتیجه رسید که ویرانی سیستم آب‌وهوایی به‌سرعت و شتاب در جریان است و فقط شانس اندکی برای پیشگیری از فروپاشی فاجعه‌بار اقلیمی مانده است. این گزارش هشدار داد که عوارض گرمایش زمین بدتر و شدیدتر از آن است که پیش‌بینی می‌شد و اگر افزایش دما به دو درجه برسد، بسیاری از راهکارها بیهوده و استقامت اقلیمی ناممکن می‌شود.

در این گزارش گرم شدن کره زمین عامل افزایش خشک‌سالی، گرمای شدید، سیل، بالا آمدن آب دریاها و آتش‌سوزی جنگل‌ها دانسته شد.

هیأت بین‌دولتی تغییرات اقلیمی سازمان ملل در سال ۱۹۸۸ برای ارزیابی علمی اقلیم زمین تشکیل شد. این هیأت هر ۶ تا ۷ سال یک گزارش جامع منتشر می‌کند. گزارش اخیر ششمین ارزیابی جامع است.