ریحانه جولایی

روز گذشته کلیات طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی با 18 رأی اعضای کمیسیون مشترک تصویب شد؛ بسیار سریع و بدون شنیده شدن نظرات مخالفان. بر اساس گزارش‌ها از مجلس، برای این طرح تنها 45 دقیقه زمان در نظر گرفته ‌شد و نمایندگان به صورت پیامکی و بعضا با تهدید! دعوت به حضور در کمیسیون شدند؛ نکته‌ای که اعتراض تعدادی از نمایندگان را درپی داشت. تصویب کلیات این طرح با واکنش‌های بسیاری همراه بود و کاربران شبکه‌های مجازی و کسانی که کسب‌وکار اینترنتی دارند را نگران کرد.

تصویب شتابزده طرح  بدون مطالعه و در کشاکش بررسی بودجه

از دوشنبه به اعضای کمیسیون مشترک در قالب پیامک اعلام ‌شده بود که سه‌شنبه در جلسه‌ای برای تصمیم‌گیری درباره طرح صیانت حاضر شوند و این درحالی است که نمایندگان مشغول بررسی بودجه بودند. علی نیکزاد، نماینده مجلس در این مورد گفت: این روزها حواس ما به پیشنهادهای بودجه و گزارش تلفیق است و نمی‌توانیم برای طرحی با این اهمیت تصمیم‌گیری کنیم.

وی افزود: طبق آیین‌نامه داخلی مجلس نباید جلسات کمیسیون‌ها در زمان بررسی بودجه تشکیل شود. ما هنوز گزارش مرکز پژوهش‌ها را هم درمورد طرح صیانت نخوانده و مطالعه‌ای نکردیم و حتی نمی‌دانیم راجع به چه چیزی است.

جلال رشیدی کوچی، عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت از فضای مجازی نیز در همین رابطه گفت: حرف اول و آخر من این است که ما باید با مردم صحبت کنیم، مردم را با خودمان همراه کرده و نگرانی‌شان را برطرف کنیم. این طرح از همان ب بسم‌الله تصویب شدن اصل هشتادوپنجمش با آن شرایط، بعد کمیسیون‌اش و بعد که بین بودجه است، مشکلاتی دارد؛ تمام کمیسیون‌های تخصصی مجلس به خاطر بحث بودجه تعطیل است اما به‌یک‌باره می‌بینیم که جلسه گذاشته‌اند.

رشیدی همچنین خاطرنشان کرد که خود او هم که عضو کمیسیون است هنوز نتوانسته جزئیات را کامل مطالعه کند و از همین موضوع هم انتقاد کرده و گفته متأسفانه ایرادات این‌چنینی به این موضوع وارد است.

اجرای چراغ خاموش  طرح صیانت از مدت‌ها قبل!

 مدتی است که پایین آمدن سرعت اینترنت، فغان مردم را به آسمان بلند کرده است؛ اما تنها واکنش مسئولان انکار است. برخی دیگر از مسئولان هم که خبرها را جعلی نمی‌دانند در پاسخ می‌گویند مشکلات فنی باعث کندی موقت اینترنت شده است و این مسائل به‌زودی رفع خواهد شد. اما آنچه بر همه واضح و مسلم شده آغاز به کار چراغ خاموش طرح صیانت است. طرح که خیلی آرام و بی‌صدا کلید خورده و سرعت‌پایین اینترنت به‌ویژه در مورد برخی برنامه‌ها بیانگر همین موضوع است.

عباس عبدی، تحلیلگر مسائل اجتماعی در یادداشتی در همین مورد نوشت: سرعت‌پایین اینترنت ناشی از اجرای بی‌سروصدای همان طرح صیانت پیش از تصویب قانون است.

او افزود که به‌رغم توسعه مستمر اینترنت در دولت روحانی، اکنون سرعت اینترنت به نحو آزاردهنده‌ای کاهش پیدا می‌کند. به‌طوری‌که در بهمن‌ماه رتبه جهانی سرعت اینترنت در ایران، ۷ پله سقوط کرد. به‌این‌علت که جلوی افزایش ماهانه ظرفیت را گرفتند. همچنین مسئولان وزارت علوم اعلام کردند: «کندی اینترنت» باعث استرس و فشار روانی شدید در دانشجویان شده است‌. موضوعی که ربطی به زیرساخت‌ها ندارد، چون در دولت روحانی هر سال سرعت بهبود می‌یافت و ظاهراً این وضع ناشی از اجرای بی‌سروصدای همان طرح صیانت پیش از تصویب قانون است.

این روزها بسیاری معتقدند که کند شدن اینترنت مقدمه‌ای برای محدودیت‌های بیشتر است و هدف، کم کردن یا قطع دسترسی به برنامه‌هایی نظیر اینستاگرام و واتساپ است، برنامه‌هایی که برخلاف میل بسیاری از مسئولان از فیلتر شدن قسر دررفته‌اند.

گزارش‌های خبرنگاران، نمودارها و جداولی هم که در شبکه‌های اجتماعی منتشرشده حاکی از کاهش شدید ترافیک و پهنای باند اینترنت در ایران است. چند روز پیش روزنامه شرق با بررسی یک دوره شش‌ماهه از اختلال جدی در ترافیک اینستاگرام در ایران خبر داد و نوشته بود که این اختلال‌ها هرروز از ساعت پنج بعدازظهر آغاز می‌شود و ترافیک اختصاص داده‌شده برای برخی برنامه‌ها ازجمله اینستاگرام بسیار کمتر از گذشته شده است.

اما عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات همان کسی است که خبرهای منتشر شده را «جعلی» می‌داند. او در پاسخ به این سؤالات گفته که دولت فعلی هیچ طرحی برای مسدود یا محدود کردن اینترنت ندارد و شبکه پرسرعت و باکیفیت را یکی از بال‌های شبکه ملی اطلاعات می‌داند؛ شبکه‌ای داخلی که سال‌هاست با اعتراض‌ و انتقاد شدید روبرو بوده است.

وزیر ارتباطات تقصیر وضعیت فعلی اینترنت را به گردن دولت‌های قبلی انداخته و گفته به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در حوزه اینترنت ثابت در 10 سال گذشته، شبکه اشباع‌شده است. او درواقع در دعوایی که بر سر دلیل اختلال‌ و کندی اینترنت به راه افتاده، مشکل اصلی را در زیرساخت‌ شبکه اینترنت کشور می‌داند، درحالی‌که تقریباً درصد بالایی از جامعه دست‌کاری عمدی دولت در پهنای باند باهدف ایجاد محدودیت را باعث‌وبانی وضع موجود می‌دانند.

البته این توجیه کردن‌ها نه تازه است و نه تمامی دارد. روز گذشته در پی ابهامات زیادی که در این رابطه وجود داشت سخنگوی دولت گفت که دلیل کندی اینترنت کروناست! علی بهادری جهرمی بیان کرده است که کندی سرعت اینترنت خانگی و همراه، به دلیل پیک کرونا و افزایش برگزاری آنلاین جلسات مدارس و دانشگاه‌هاست.

وزیر ارتباطات جز افزایش نارضایتی‌ها حرکتی مثبتی نکرده

رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی  نیز در نامه‌ای به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با انتقاد از کاهش سرعت اینترنت گفت که در مدت کوتاه پس از استقرار تیم جدید مدیریتی در وزارت ارتباطات، متأسفانه نه‌تنها حرکت به سمت اهداف تبیین‌شده در اسناد رسمی این حوزه شدت نگرفته که به‌صورت عملیاتی این موضوع منجر به نارضایتی گسترده در میان مردم و کسب‌وکارها شده است.

عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت: طرح صیانت درباره‌ی خیلی از کسب‌وکارها فعال و مثبت نیست؛ یعنی همان‌هایی که می‌خواهیم در طرح صیانت از آن‌ها حمایت کنیم خودشان همه یک‌صدا گفته‌اند ما این طرح را به صلاح نمی‌دانیم و مخالفیم، اما ما می‌خواهیم به‌زور از آن‌ها حمایت کنیم!

مجتبی توانگر، نماینده تهران در بخشی از این نامه گفته است که شما خوب می‌دانید که هرگونه کم‌کاری در این حوزه نه‌تنها فرصت‌های رشد اقتصادی را از کشور می‌گیرد؛ بلکه زمینه‌ساز نارضایتی و به دنبال آن افزایش تمایل به مهاجرت در میان گروه‌های نخبه و توانمند می‌شود و با انکار مشکل نمی‌توان تجربه تلخ ملموس میلیون‌ها شهروند را منکر شویم و مشکلات به وجود آمده را تکذیب کنیم. مگر شما نگفته بودید که عقب‌ماندگی‌های پیشین منجر به افت کیفیت شده است؛ درحالی‌که افت یک‌باره اخیر نمی‌تواند باتجربه قبلی کاربران هم‌خوانی داشته باشد و صدای کاربران بلند شده است.

او همچنین نوشت: هرچند به‌درستی در ماه‌های اخیر جنابعالی به توسعه شبکه فیبر نوری و ایجاد پوشش برای 20 میلیون خانوار تأکید داشته‌اید اما از یاد نبرید که طرح مشابهی نیز سال‌های قبل توسط وزارت ارتباطات وقت، برای راه‌اندازی 20 میلیون پورت فیبر نوری اجرا شد که متأسفانه بعد از سال‌ها به نتیجه نرسید. بررسی‌های تخصصی کارشناسان نشان می‌دهد یکی از عوامل مهم در ناکامی توسعه شبکه ثابت، نقش شرکت مخابرات ایران است. درگذشته بر اساس همین چالش، لایحه‌ای در خصوص رفع انحصار مخابرات تدوین شد و به مجلس فرستاده شد. در دولت جدید این لایحه پس گرفته‌شده است و هیچ فعالیتی در این خصوص انجام‌نشده است.

به‌زور که نمی‌شود

از مردم صیانت کرد!

اخیراً غلامرضا نوری قزلجه، عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت هم گفته بود خیلی از کشورها قوانین مشخصی دارند اما نه مانند طرح صیانت ما که یک قانون سلبی و محدود و مسدودکننده است. بر اساس صحبت‌های او گزارش‌ حاکی از اشکالات اساسی در طرح صیانت است و کارگروه مرکز پژوهش‌ها یک پیشنهاد ۸ ماده‌ای را ارائه داده که قرار شده گزارش این کارگروه در دو جلسه ارائه شود و ایرادات و مشکلات مطرح و پیشنهادات مرکز و کارگروه شنیده شود؛ با این اوضاع به نظر می‌آید طرح صیانتی که به کمیسیون ارجاع شده قابل دفاع نیست و مورد تائید کمیسیون نخواهد بود و به‌احتمال بالای 90 درصد طرح صیانت رد خواهد شد.

عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت از فضای مجازی: این طرح از همان ب بسم‌الله تصویب شدن اصل هشتادوپنجمش با آن شرایط، بعد کمیسیون‌اش و بعد که بین بودجه است، مشکلاتی دارد؛ تمام کمیسیون‌های تخصصی مجلس به خاطر بحث بودجه تعطیل است اما به‌یک‌باره می‌بینیم که جلسه گذاشته‌اند.

او همچنین مطرح کرد که طرح صیانت درباره‌ی خیلی از کسب‌وکارها فعال و مثبت نیست؛ یعنی همان‌هایی که می‌خواهیم در طرح صیانت از آن‌ها حمایت کنیم خودشان همه یک‌صدا گفته‌اند ما این طرح را به صلاح نمی‌دانیم و مخالفیم، اما ما می‌خواهیم به‌زور از آن‌ها حمایت کنیم! متأسفانه این طرح صیانت اشکالات اساسی زیادی دارد. البته حوزه فضای مجازی یک حوزه مهم است و امروزه یک فضای فانتزی و غیرضروری نیست، هرچند اسمش مجازی است اما جزئی از زندگی حقیقی جامعه شده است.

نوری قزلجه ادامه داد: مباحث مربوط به فضای مجازی امروز با موضوعاتی همچون گردش آزاد اطلاعات، حقوق اساسی مردم، مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کسب‌وکارهای خرد و کلان بسیار زیادی که ارتباط مستقیم با معیشت مردم‌دارند مرتبط است، اینکه این فضا ساماندهی، تقویت و کمک شود جزو ضروریات است.

زندگی را برای مردم از این سخت‌تر نکنید

در آخر اینکه امروز محدود کردن اینترنت و فضای مجازی نه امکان‌پذیر است نه پسندیده. در سال‌های اخیر شغل‌های زیادی به‌واسطه همین اینترنت و شبکه‌های مجازی شکل‌گرفته است که محدود کردن اینترنت مساوی با از بین رفتن این شغل‌هاست. مردم علاقه‌ای به محدود شدن اینترنت و حتی داشتن اینترنت ملی هم ندارند، در دو سال اخیر آموزش‌ها مجازی تبدیل به یک سبک آموزشی شده است. همین موضوعات می‌تواند دلایل خوبی باشد برای اینکه آن‌ها که طرفدار طرح‌های محدودکننده اینترنت هستند به این موضوع فکر کنند که طرح‌های بی‌فکر و بدون برنامه آن‌ها زندگی افراد زیادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و همین درآمدهای ناچیز را هم قطع می‌کند. به قول نماینده مردم بستان‌آباد به‌زور که نمی‌شود از مردم حمایت و صیانت کرد. در این وانفسای گرانی و بیماری و بیکاری و سختی معیشت و ... کمی هم مردم را به حال خود بگذارید و اجازه دهید لااقل برای برخی چیزهای کوچک خودشان تصمیم بگیرند و دلشان به همین چیزها خوش باشد.