رئیس دانشکده علوم آب و محیط‌زیست دانشگاه شهید چمران اهواز «وعده انتقال آب» را خطای استراتژیک دانست و گفت: این‌که وعده داده شود ممکن است از حوضه‌ای به حوضه‌های دیگر آب وارد شود، اولین خطای استراتژیک است و اشتباهات همین‌طور ادامه پیدا خواهد کرد.

3 اشکال مهم در مدیریت آب خوزستان

مهدی قمیشی در ارتباط با وضعیت مدیریت منابع آب در خوزستان گفت: به‌صورت عمده ۳ اشکال مهم در مسئله مدیریت آب در خوزستان وجود دارد که مهم‌ترینش این است که این استان نسبت به همه حوزه‌هایی که از آن‌ها آب واردش می‌شود، پایین‌ترین نقطه است؛ یعنی باید آب از استان‌های مختلف بگذرد تا به استان خوزستان برسد.

او افزود: رودخانه «کرخه» که ۶ استان آب موردنیازشان را از این رودخانه تأمین می‌کنند، برای استان خوزستان بسیار مهم است و از طرفی بسیار مهم‌تر است که وزارت نیرو فرمولی تعیین کند که این آب به‌درستی و با در نظر گرفتن منافع ملی و مسائل زیست‌محیطی توزیع شود، زیرا در پایین‌دست سد کرخه هورالعظیم قرار دارد که معمولاً حقابه‌اش اصلاً به مقداری که نیاز دارد داده نمی‌شود.قمیشی افزود: مشکلات رودخانه‌های «کارون» و «دز» نیز بیشتر به انتقال آب بین حوضه‌ای مربوط می‌شود. متأسفانه انتقال آب بین حوضه‌ای که قبلاً انجام‌شده و هنوز برنامه انتقال آب بیشتر وجود دارد در مدیریت منابع آب استان خوزستان مشکل ایجاد کرده است، زیرا معلوم نیست چقدر آب به حوضه کارون وارد می‌شود.

او در ادامه گفت: رودخانه «مارون» هم حوضه مهم دیگری برای تالاب «شادگان» است که متأسفانه بازهم حقابه زیست‌محیطی شادگان از طریق جراحی و مارون به این تالاب نمی‌رسد. مشکل عدم تأمین حقابه زیست‌محیطی تالاب‌هایی که در استان به این رودخانه‌ها وابسته‌اند متأسفانه سالیان سال است که وجود دارد.

وزارت نیرو به مسائل زیست‌محیطی توجه ندارد

استاد دانشگاه چمران گفت: مشکل وزارت نیرو اولویت ندادن مسائل زیست‌محیطی است. وزارت نیرو خودش را موظف به تأمین حقابه زیست‌محیطی ‌پایین‌دست رودخانه‌ها و تالاب‌ها نمی‌داند. تا زمانی که  این وزارتخانه خودش را موظف به تأمین حقابه تالاب‌ها نداند، این مشکل باقی خواهد ماند.قمیشی گفت: وزارت نیرو معمولاً روی همه آورد رودخانه‌ها حساب باز می‌کند و سعی می‌کند متوسط آورد رودخانه‌ها را کاملاً به کار بگیرد. در برنامه‌ریزی منابع آب چنین کاری کاملاً اشتباه است و معمولاً  ازنظر علمی تنها باید ۴۰ درصد آورده رودخانه‌ها را به کار بگیریم. اگر بخواهیم با توجه به شرایط کشور کمی هم اغماض کنیم، باید تنها حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد منابع آب را برداشت کنیم و بگذاریم بقیه در بستر خودش باقی بماند.

اشتباه پشت اشتباه تکرار می‌شود

او افزود: هر حوضه باید بر اساس مقدار آبی که دارد، باید برنامه‌ریزی کند. این‌که به حوضه‌های مختلف وعده داده شود که ممکن است از حوضه‌های دیگر آب به آن وارد شود، اولین خطای استراتژیک است و اشتباهات همین‌طور ادامه پیدا خواهد کرد.او افزود: اما اگر این حوضه‌ها بدانند که همه حوضه‌ها مشکل آب‌دارند و آب از دیگر بخش‌ها انتقال داده نخواهد شد، آن موقع مجبورند بر اساس مقدار آبی که دارند، البته با تأکید بر حفظ حقابه‌های زیست‌محیطی، برنامه‌ریزی توسعه خودشان را انجام دهند.

قمیشی گفت: با این رویکرد حوضه زاینده‌رود می‌داند که مقدار مشخصی آب دارد. بخشی از آن را باید به تالاب گاوخونی بدهد مقداری دیگر را هم می‌توان برای آب شرب یا صنعت و کشاورزی استفاده کند. بنابراین دیگر هیچ‌وقت به خودش اجازه توسعه بیش‌ازحد نمی‌دهد.

او افزود: ما هیچ حوضه آبخیزی در کشورمان نداریم که آب مازاد داشته باشد. بنابراین باید بر این خواسته غیرمنطقی خط بطلان بکشند و مردم همه استان‌ها را راحت کند که چنین چیزی در برنامه دولت نیست. با این رویکرد، همه حوضه‌ها مجبور هستند بیشتر فکر کنند، مدیریت صحیح‌تری اعمال کنند، راندمان به‌کارگیری آب را بالا ببرند و بهره‌وری آب را بیشتر کنند. در این صورت است که آینده کشور تضمین خواهد شد.