تهرانی‌ها از آلودگی صوتی در تابستان به ستوه آمده‌اند؛
سرسام شدیم از این همه صدایی که می‌شنویم!
ریحانه جولایی
تصور کنید صبح یک روز از خواب بیدار می‌شوید؛ با روحیه‌ای شاد و بانشاط، پس از انجام امور شخصی منزل را ترک می‌کنید. از همان ابتدای خروج از خانه که به خیابان می‌روید، آرامش و سکوتی که در خانه داشتید با صداهای گوناگون اطرافتان از بین می‌رود و آشفتگی ذهنی جای آن را می‌گیرد. این ناهنجاری ذهنی در طول روز به‌وسیله صداهای گوناگونی مثل بوق خودروها، صدای موتورسیکلت‌ها، خودروهای سواری و... تشدید می‌شود. در محل کار که هستید ارباب‌رجوعی از شما تقاضایی بیجا دارد و شما ناچارید به او توضیح دهید که انجام خواسته‌اش منطقی نیست ولی با صدای بلند و گاه توهین‌آمیز او مواجه می‌شوید یا برعکس، به هر دلیلی نمی‌خواهید به خواسته‌اش عمل کنید و با دادوفریاد می‌خواهید حرف خود را به کرسی بنشانید. استمرار این روند ناصحیح باعث عصبانیت شما می‌شود و با ایجاد خشونت، اراده و کنترل روانی خود را از دست می‌دهید تا جایی که کار به درگیری فیزیکی می‌انجامد و گاه با عواقب ناخوشایند آن، که ممکن است وقوع جرم باشد، مواجه می‌شوید. همان‌طور که خوب می‌دانیم آلودگی‌های صوتی یکی از مهم‌ترین عواملی است که باعث ایجاد خشونت می‌شود و اگر کنترل نشود، چه‌بسا باعث انجام دادن عملی شود که قانون‌گذار برای آن مجازات تعیین کرده است.
آلودگی صوتی چیست؟
تعریف دقیق آلودگی صوتی این است؛ هر نوع صدایی که انسان تمایل به شنیدن آن نداشته باشد و به‌گونه‌ای نسبت به آن احساس آزردگی کند یا سبب ایجاد آسیب و اختلال اعصاب شنوایی شود، در حکم آلودگی صوتی شناخته و تعریف می‌شود.
سروصداهای فراتر از حد معمول به‌طور بالقوه خطرناک هستند. به هر صدای ناهنجار و آزاردهنده‌ای، سروصدا می‌گویند که آلودگی صوتی را دربر دارد. این آلودگی‌های صوتی منابع مختلفی دارند؛ به‌عنوان‌مثال در بخش مکانیکی می‌توان به موتورسیکلت، خودرو، کامیون، هواپیما، راه‌آهن، مترو، ادوات موسیقی، ورزشگاه‌ها، کولر، جاروبرقی، پنکه، دریل و... و در بخش انسانی صداهای ناهنجار و بلند انسان در جدال با یکدیگر و حرکات نامتعارف اشاره کرد که نه‌تنها تأثیر بسزایی بر شنوایی، قلب و عروق می‌گذارد بلکه باعث ایجاد استرس، اضطراب، سردرد، تحریک در رفتار ضداجتماعی، خشونت‌طلبی مختل شدن رشد کودکان، پرخاشگری و کاهش تمرکز نیز خواهد شد.
شکایت تهرانی‌ها از آلودگی صوتی زیاد تابستان
در شهرهای بزرگ آلودگی صوتی بیشتر است. برای مثال شهروندان تهرانی هر ثانیه در معرض انواع و اقسام آلودگی‌های صوتی هستند. از صدای ماشین تا صدای وسایل داخل خانه یا محیط کار. این موضوع را رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهر تهران هم تایید کرده است. به گفته فاطمه برنا ۳۷ درصد شکایت‌های واصله این حوزه مربوط به آلودگی‌های صوتی تهران بوده است.
بنابر گفته‌های برنا بیشترین شکایات تابستان مربوط به دیزل ژنراتورها و چیلرها و مربوط به مناطق ۲ و ۵ و در رده‌های بعد مناطق ۳ و ۴ بوده است.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهر تهران همچنین ضمن اشاره به اینکه گرمای هوا طی تابستان باعث افزایش میزان استفاده از وسایل سرمایشی و چیلرها شده است، اظهار کرد: شکایت‌ها عمدتاً در خصوص فعالیت‌های دستگاه‌های چیلر و دیزل ژنراتور در ساختمان‌ها، مراکز و واحدهایی ازجمله بیمارستان‌ها، واحدهای صنعتی و تولیدی بوده است چراکه استفاده از این دستگاه‌ها در آنها کاربرد بیشتری دارد.
به گفته برنا، هرچند آلودگی صوتی صرفاً ناشی از فعالیت چیلر و دیزل ژنراتور نیست اما درصد بالایی از شکایات مربوط به نحوه فعالیت و کاربرد این دستگاه‌ها بوده است همچنین شکایات متعددی از آلودگی صوتی ناشی از برخی صنوف مزاحم شهری مانند صافکاری‌ها و همچنین بزرگراه‌ها شد.
او درباره اقدامات اداره حفاظت محیط‌زیست شهر تهران در زمینه رسیدگی با شکایات و کاهش آلودگی صوتی توضیح داد: در صورت گزارش شکایت از محل مورد نظر بازدید و با استفاده از دستگاه‌های سنجش آلودگی صوتی موضوع را بررسی می‌کنیم. اگر شکایت وارد باشد به‌طور قطع اخطاریه برای واحد آلاینده صادر خواهد شد و آن واحد ملزم به رفع آلودگی صوتی می‌شود.
ارتباط آلودگی صوتی با زوال عقل
آلودگی‌های صوتی علاوه بر روح و روان افراد در برخی موارد روی جسم انسان هم تأثیر می‌گذارند. گزارش محققان نشان می‌دهد که قرار گرفتن طولانی‌مدت در ترافیک و سروصدای وسایل نقلیه ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر را افزایش دهد. به گفته نویسندگان این مطالعه، بیش از ۱۲۰۰ مورد از حدود ۸۵۰۰ مورد زوال عقل در دانمارک در سال ۲۰۱۷ ممکن است ناشی از قرار گرفتن در معرض سروصدا باشد، بدان معنا که کاهش سروصدای ترافیک ممکن است به جلوگیری از مشکلات فکری، حافظه و رفتار مرتبط با این بیماری کمک کند.
طبق مطالعات قبلی، سروصدای حمل‌ونقل را می‌توان با بیماری عروق کرونر قلب، چاقی و دیابت نیز مرتبط دانست. همچنین محققان مواجهه طولانی مدت افراد ساکن در نزدیک ترافیک جاده‌ای و سروصدای ناشی از قطار را با خطر زوال عقل در بین ۲ میلیون دانمارکی بالای ۶۰ سال مقایسه کردند.
این تیم برای یافتن موارد زوال عقل و بیماری آلزایمر و زوال عقل ناشی از بیماری پارکینسون در طول تقریباً ۹ سال، داده‌های سلامت ملی را جمع‌آوری کرد. بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷، بیش از ۱۰۳ هزار مورد جدید زوال عقل شناسایی شد. محققان دریافتند که قرار گرفتن در معرض سروصدای جاده‌ها و راه‌آهن به طور میانگین به مدت ۱۰ سال، احتمال ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهد.
طبق گزارش آنها، سروصدای جاده‌ها و راه‌آهن با ۲۷ درصد خطر بیشتر بیماری آلزایمر مرتبط است. محققان عنوان می‌کنند این ارتباطات ممکن است ناشی از ترشح هورمون‌های استرس و اختلال در خواب باشد که منجر به بیماری عروق کرونر و تغییرات در سیستم ایمنی و التهاب می‌شود که در شروع زوال عقل و بیماری آلزایمر مشاهده می‌شود.
آلودگی‌های صوتی علاوه بر روح و روان افراد در برخی موارد روی جسم آنها هم تأثیر می‌گذارند. گزارش محققان نشان می‌دهد که قرار گرفتن طولانی‌مدت در ترافیک و سروصدای وسایل نقلیه ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر را افزایش دهد
احتمال کر شدن و اختلال خواب از عوارض آلودگی صوتی
شاید به نظر نیاید ولی آلودگی صوتی اثرات خیلی زیادی بر جای می‌گذارد؛ البته این موضوع بستگی به مقدار سطح صدا نیز دارد. شرایط زمانی و مکانی نیز در این امر مهم است. آلودگی صوتی اثر مستقیم روی سیستم شنوایی دارد. در مرحله اول برای ایجاد تطابق به‌منظور مقاومت در برابر آلودگی صوتی ضایعاتی به‌صورت موقت در سیستم شنوایی ایجاد می‌شود که اصطلاحاً به آن افت موقت شنوایی گفته می‌شود. مرحله بعد به‌اصطلاح دوره «تیزی گوش» است که گوش در این مرحله نسبت به صدا حساس می‌شود به‌گونه‌ای که صحبت‌های مردم و صدای تلویزیون فرد را آزار می‌دهد و دچار افت موقت شنوایی می‌شود. آلودگی صوتی اگر ادامه پیدا کند فرد دچار افت دائمی شنوایی می‌شود و به سمت «کَری» سوق پیدا می‌کند.
در جامعه ما صدای حمل‌ونقل شهری به‌عنوان آلودگی صوتی شناخته می‌شود که اثرات روانی در پی دارد. ازجمله این اثرات می‌توان به پرخاشگری، استرس و اضطراب اشاره کرد. درواقع جایی که سروصدا بیشتر است افراد ازنظر روانی بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. محققان معتقدند اختلال خواب هم یکی از عوارض خیلی شایع آلودگی صوتی است. به عقیده آنها صدا روی کیفیت خواب و زمان به خواب رفتن می‌تواند تأثیر بگذارد. بر اساس بیشتر منابع، اختلال در خواب به‌طور مستقیم می‌تواند اثرات روانی و به‌صورت غیرمستقیم اثرات جسمانی داشته باشد چراکه فقدان خواب کافی می‌تواند اثرات فراوانی در طول روز بعد بر فرد بگذارد که ازجمله آنها می‌توان به بی‌حالی و بی‌حسی اشاره کرد.
شهروندان تهرانی هر ثانیه در معرض انواع و اقسام آلودگی‌های صوتی هستند. از صدای ماشین‌ها و خیابان تا صدای وسایل داخل خانه یا محیط کار. این موضوع را رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهر تهران هم تایید کرده است. به گفته فاطمه برنا ۳۷ درصد شکایت‌های واصله این حوزه مربوط به آلودگی‌های صوتی تهران بوده است
آلودگی صوتی و تأثیر آن بر خشونت
به‌هرحال آلودگی‌های صوتی در شهرهای بزرگ موضوعی انکارناپذیر است. یکی از معضلاتی که با آلودگی‌های صوتی وارد زندگی‌ها شده خشم است. آفتی که زندگی انسان را به مخاطره می‌اندازد، آرامش و آسایش افراد را تهدید می‌کند و اگر به‌درستی کنترل نشود عوارض خارجی آن اجتماع را نیز به مخاطره می‌اندازد. براساس تحقیقات روانشناسان درصد زیادی از افراد جامعه دارای اختلا‌لا‌ت عصبی و روانی شدید هستند و بیشترین فراوانی متعلق به افراد مبتلابه اختلا‌ل‌های عصبی اسکیزوفرنی است که به گفته پزشکان ریشه در آلودگی‌های صوتی اطراف دارد.
دیدگاه تان را بنویسید