بر اساس آمار منتشره مرکز آمار ایران، در سال گذشته ۳۱ هزار و ۳۷۹ دختر ۱۰ تا ۱۴ ساله ازدواج کرده‌اند. این آمار در مقایسه با آمار سال ۹۸ بیانگر رشد ۱۰.۵ درصدی ازدواج دختران در این رده سنی است که آمار منتشره تنها معطوف به ازدواج‌های ثبت شده در سازمان ثبت احوال کشور است و معلوم نیست چه تعداد از این ازدواج‌ها ثبت نشده است و دخترانی با عروسک‌هایشان راهی خانه بخت شدند. در این میان آمار طلاق و به اصطلاح بیوه شدن کودکان هم بالاست.

معضلی به نام کودکان مطلقه و بیوه

بر اساس گفته‌های سمیرا دماوندی، کنشگر حقوق کودکان و حقوقدان، هرساله ارقامی در مورد کودکان مطلقه و بیوه زیر ۱۸ سال از سوی مراکز پژوهشی و آماری استخراج می‌شود. با توجه به آمار سال ۱۳۹۵ در حال حاضر بیش از ۱۴ هزار دختر زیر ۱۸ سال مطلقه یا بیوه در کشور وجود دارد که خود این موضوع یک آسیب اجتماعی است.

او در ادامه گفت: این افراد نیازمند کمک‌های روان‌درمانی و روان‌شناختی، آموزش‌های شغلی و فرزند پروری و همچنین حمایت‌های مالی هستند. سازمان‌هایی مثل کمیته امداد و بهزیستی باید این مسئولیت‌ها را به دوش بکشند در عین حال، افسردگی، سرخوردگی و بسیاری از معضلات دیگر نیز زندگی این دختران را در اجتماع تحت تأثیر قرار می‌دهد.

کودکان بدون شناسنامه حاصل ازدواج‌های شفاهی

او درباره علت افزایش کودک همسری تأکید کرد: علت اصلی افزایش کودک همسری فقر مالی و فرهنگی است.

این کنشگر کودکان در ادامه از تولد کودکان بدون شناسنامه در ازدواج‌های شفاهی خبر داد و گفت: معمولاً در روستاها اول بچه‌ها را صیغه می‌کنند و بعد خانواده دختر با آن صیغه نامه قاضی را تحت‌فشار قرار می‌دهد تا مجوز ازدواج رسمی را صادر کند و متأسفانه همین صیغه باعث شده حتی افزایش سن قانونی ازدواج هم مشکل ما را حل نکند ضمن اینکه در بین اهل سنت ازدواج و طلاق شفاهی رواج دارد که باعث به وجود آمدن کودکان بدون شناسنامه در آن مناطق شده است که البته ازدواج‌های صیغه‌ای هم باعث تولد این کودکان می‌شود.

آذربایجان شرقی رکورددار کودکان مطلقه

دماوندی در ادامه بیان کرد: در آذربایجان شرقی که بالاترین آمار کودک مطلقه را شاهد هستیم، یک رسم به نام «قیزقاچیرتماخ» وجود دارد که دختر و پسر خانه یکی از اقوام پسر می‌روند و اعلام می‌کنند می‌خواهیم ازدواج کنیم و اقوام نیز آن‌ها را صیغه می‌کنند درواقع می‌توان گفت در آذربایجان شرقی اجبار به ازدواج از طرف دخترها در سنین پایین بسیار زیاد است چراکه ممکن است در خانه پدر و مادر با خشونت و فقر مواجه باشند و فکر کنند اگر خودشان ازدواج کنند، بهتر زندگی می‌کنند خصوصاً بحث خرید جهیزیه و وسایل جدید و هدایایی که داده می‌شود یک علاقه و میل به ازدواج ایجاد می‌کند تا جایی که اگر دختری تا ۱۸ سالگی ازدواج نکند دچار افسردگی شده و حتی انگ می‌خورد.  این فعال حقوق کودکان از بیشترین شهری که کودک مطلقه در آن وجود دارد نام برد و گفت: آذربایجان شرقی بالاترین آمار کودک مطلقه را دارد چون این دخترها بعد از دو سال با مشکلات بسیاری که برایشان به وجود آمده مثل دل‌زدگی یا خیانت و .... طلاق می‌گیرند.  طبق آمار به‌دست‌آمده استان آذربایجان شرقی در ازدواج زودهنگام و کودک همسری و همچنین در طلاق گروه سنی ۱۰ تا ۱۴ سال در سال ۱۳۹۹رتبه دوم کشور قرار دارد.