آمریکا دامنه اینترنتی بیش از ۳۰ شبکه و وب‌سایت خبری را ضبط کرد؛
چالش مسبوق به سابقه «آزادی بیان» در ایران
ریحانه جولایی
روز گذشته خبرهایی مبنی بر اینکه آمریکا دامنه اینترنتی چند وب‌سایت ایرانی را مسدود کرده جنجال‌آفرین شد. در همین راستا مسئولان ایران به این اقدام واکنش نشان دادند. اما این اولین بار نیست که این اتفاق توسط آمریکا برای ایران رخ می‌دهد. مسدود و توقیف کردن سایت‌ها و برخی دامنه‌های ایرانی توسط آمریکا مسبوق به سابقه بوده است.
توقیف دامنه اینترنتی چند سایت متعلق به ایران توسط آمریکا
رسانه‌های داخلی دیروز نقل کردند که آمریکا در جدیدترین اقدام علیه ایران دامنه اینترنتی ۳۳ وب‌سایت مورد استفاده اتحادیه رادیوها و تلویزیون اسلامی ایران و سه وب‌سایت متعلق به کتائب حزب‌الله عراق را توقیف کرد. گفته می‌شود پرس تی‌وی، العالم و الکوثر و تلویزیونی المسیره از جمله این وبسایتها هستند.
این شبکه‌ها به زبان‌های انگلیسی، عربی و فرانسوی برنامه پخش می‌کنند. شبکه عربی المسیره متعلق به ایران نیست، اما مدیریت آن در دست گروه حوثی‌های یمن است که ایران از آن‌ها پشتیبانی می‌کند. بازدیدکنندگان این وبسایتها از روز سه‌شنبه با اعلامیه‌ای روبرو می‌شوند که در آن نوشته شده این وبسایتها به موجب قوانین آمریکا مسدود شده‌اند. موضوع این قوانین توقیف کیفری و مدنی اموال دخیل در «قاچاق فناوری یا تجهیزات تسلیحاتی هسته‌ای، شیمیایی، بیولوژیک و رادیولوژیک و نیز تولید، واردات، فروش یا توزیع ماده‌ای کنترل‌شده» است.
دیگر سند مورد ارجاع در این اعلامیه، یکی از قوانین فدرال درباره برخورد با «تهدید غیرمعمول و خارق‌العاده و اعلام شرایط اضطراری در سطح ملل» است که خود شامل «اصلاحیه قانون منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای ایران» مصوب ۲۰۰۵ و «سند حمایت از آزادی ایران» مصوب ۲۰۰۶ است.
در اعلامیه موجود در صفحه این شبکه‌ها، وزارت دادگستری آمریکا گفته که توقیف این وبسایتها براساس درخواست دفتر صنعت و امنیت وزارت بازرگانی ایالات متحده صورت گرفته است. از پلیس فدرال آمریکا اما تنها یک توئیت منتشر شده در حساب کاربری آن مورد استناد قرار گرفت که نوشته است: «اف. بی. آی. با شرکای بخش‌های خصوصی، محلی، دولتی و فدرال از جمله آنان که درگیر مراقبت‌های درمانی و جامعه علمی هستند، کار می‌کند تا از اطلاعات حساس آمریکایی‌ها در برابر دشمنان خارجی با حفظ توانایی آن‌ها در تداوم نوآوری حفاظت کند.»
واکنش ایران به اقدام آمریکا
دیروز اما شاهرخ ناظمی، رایزن مطبوعاتی نمایندگی دائمی ایران در سازمان ملل در نیویورک، به این اتفاق واکنش نشان داد. او با اشاره به این که ایالات متحده تلاش می‌کند با توقیف وبسایتها و شبکه‌های ایران و مقاومت، صدای آزادی بیان را خفه کند، گفت که از طریق کانال‌های قانونی، این مسئله را پیگیری خواهیم کرد. ناظمی گفت: ضمن رد این اقدام غیرقانونی و قلدرمآبانه که تلاش برای محدود کردن آزادی بیان است، این موضوع از طریق کانال‌های قانونی پیگیری خواهد شد.
واکنش‌های ایران اما همچنان ادامه دارد. محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری نیز این اقدام را نشانی از محدود ساختن آزادی بیان دانست و آن را محکوم کرد.
او گفته است ایران مقابله به مثل خواهد کرد و هشدار داد که این سیاست آمریکا در جریان مذاکرات احیای برجام غیرسازنده است.
از سوی دیگر، سخنگوی وزارت امور خارجه توقیف وب‌سایت رسانه‌های زیرمجموعه صدا و سیما را مصداق تلاش سیستماتیک آمریکا برای مخدوش کردن آزادی بیان و خاموش کردن صدای مستقل در فضای رسانه‌ای ارزیابی کرد.
سعید خطیب‌زاده در واکنش به توقیف وب‌سایت رسانه‌های ایرانی زیرمجموعه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، این اقدام را مصداق تلاش سیستماتیک ایالات متحده برای مخدوش کردن آزادی بیان در سطح جهانی و خاموش کردن صداهای مستقل در فضای رسانه‌ای دانست.
رسانه‌های داخلی دیروز نقل کردند که آمریکا در جدیدترین اقدام علیه ایران دامنه اینترنتی ۳۳ وب‌سایت مورد استفاده اتحادیه رادیوها و تلویزیون اسلامی ایران و سه وب‌سایت متعلق به کتائب حزب‌الله عراق را توقیف کرد. گفته می‌شود پرس تی‌وی، العالم و الکوثر و شبکه تلویزیونی المسیره از جمله این وبسایتها هستند
وی ادامه این استانداردهای دوگانه از سوی واشنگتن را شرم‌آور خواند و افزود: دولت فعلی ایالات متحده دقیقاه مسیر دولت قبلی آمریکا را ادامه داده که این سیاست نتیجه‌ای جز شکست مضاعف برای واشنگتن در پی نخواهد داشت. او همچنین تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران ضمن رد این اقدام غیرقانونی و قلدرمآبانه، از مجاری حقوقی موضوع را پیگیری خواهد کرد.
تأکید المسیره بر تداوم انجام وظایف رسانه‌ای
در همین حال شبکه تلویزیونی المسیره، پس از اقدام آمریکا در مسدود کردن دامنه وب‌سایت این شبکه، در بیانیه‌ای این اقدام را محکوم و بر تداوم وظایف رسانه‌ای خود تأکید کرد.
در این بیانیه آمده است: تأکید می‌کنیم که المسیره به خواست خدا به مأموریت خطیرش ادامه می‌دهد و با هر وسیله ممکن با این اقدام آمریکا و اسرائیل علیه امت، مقابله می‌کند. در ادامه بیانیه تأکید شده که اقدام آمریکا دروغ بودن ادعای عوامل مسدودسازی درباره آزادی بیان و یا شعار‌های مشابه را آشکار ساخته است.
سخنگوی وزارت امور خارجه توقیف وب‌سایت رسانه‌های زیرمجموعه صدا و سیما را مصداق تلاش سیستماتیک آمریکا برای مخدوش کردن آزادی بیان و خاموش کردن صدای مستقل در فضای رسانه‌ای ارزیابی کرد
مسدود کردن سایت‌های ایرانی توسط آمریکا سابقه‌دار است
آمریکا پیش از این در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۷ دامنه دات‌کام خبرگزاری فارس را مسدود کرده بود. در ایمیلی که در آن زمان از طرف سرویس‌دهنده بین‌المللی این دامنه برای خبرگزاری فارس ارسال شده به صراحت دلیل این انسداد دستورالعمل مقرر شده توسط دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا (اوفک) و قرار گرفتن این خبرگزاری در فهرست SDN عنوان شده بود. دولت آمریکا علاوه بر این، شهریور ۱۳۹۹ اعلام کرد ۳ وب‌سایت مورد استفاده توسط شرکت‌هایی را که در انتقال نفت ایران به ونزوئلا نقش داشته‌اند توقیف کرده است.
در آن بیانیه آمده بود: وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد سه وب‌سایت مورد استفاده توسط سه شرکت صوری را توقیف کرده. این شرکت‌ها عبارتند از: مبین اینترنشنال، Sohar Fuel و Oman Fuel در صفحه اول وب‌سایت این شرکت‌ها اعلام شده دامنه آن‌ها به موجب حکم صادرشده از دادگاه منطقه‌ای کلمبیا توقیف شده‌اند. داستان اما به اینجا ختم نشد و چند ماه بعدتر هم دولت آمریکا مدعی شد شبکه‌ای از رسانه‌های وابسته به ایران که اقدام به انتشار اطلاعات نادرست در سراسر جهان کرده‌اند را توقیف کرده است.
وزارت دادگستری آمریکا در آن زمان اعلام کرد کنترل ۹۲ وب‌سایت که اقدام به انتشار اخباری برای اثرگذاری بر مخاطبانی در آمریکا، اروپا، خاورمیانه و جنوب شرق آسیا می‌کردند را در دست گرفته است.
پرس تی وی بر دامنه ir
این اتفاق‌ها در حالی رخ داد که ساعتی بعد لارا روزن، خبرنگار برجسته آمریکایی در توییتی نوشت که ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده است که چیزی برای گفتن در خصوص توقیف دامنه وب‌سایت پرس تی‌وی توسط واشنگتن ندارد؛ اما اعلام کرده که از نظر او ممکن است وزارت دادگستری آمریکا به زودی در این خصوص اطلاعاتی ارائه دهد.
بر اساس گزارش پرس تی وی، نتایج بررسی‌های دقیق تیم فنی شبکه مشخص کرده است که موضوع توقیف قطعی بوده و دامنه دات کام این سایت از دسترس خارج شده است. در ادامه تأکید شده است که فعالیت وب‌سایت این شبکه از این پس بر بستر دامنه ایرانی ir ادامه خواهد یافت و صفحات آن از طریق آدرس presstv. ir در دسترس کاربران است.
با این شرایط هنوز معلوم نیست تکلیف سایت‌های مسدود شده چه خواهد شد. در حال حاضر برخی از این سایت‌ها با دامنه ir کار می‌کنند تا زمانی که مسئولین امر به این مسئله رسیدگی کنند.
دیدگاه تان را بنویسید