دو تصویر و یک قیاس مع‌الفارق!

تصویر بالا، نحوة واکسیناسیون سالمندان را در وین نشان می‌دهد و پایینی، وضعیت واکسیناسیون سالمندان را در تهران به تصویر می‌‌کشد که سرگردان و بی‌قرار تجمع کرده‌اند و در انتظار به سر می‌برند. این ۲ تصویر در فضای مجازی بازتاب گسترده‌ای داشته است، ‌اما نگارنده درصدد مقایسه تهران و وین نیست؛ قیاسی است نامعقول و مع‌الفارق؛ این کجا و آن کجا؟ با این حال اختلاف تصاویر دستمایه نگارش این گزارش و بهانه‌ای برای بررسی روند واکسیناسیون کرونا در کشور شد.

ریحانه جولایی

از 21 بهمن‌ماه 1399 که تزریق واکسن کرونا در ایران شروع شد، بارها در مورد ناهماهنگی و بی‌نظمی و تجمع‌های خطرناک مقابل مراکز دریافت واکسن به سالمندان گزارش‌هایی نقل شده است و مردم در شبکه‌های اجتماعی تصاویری را منتشر کرده‌اند.

با کرونا جهان غافلگیر شد ولی واکسن کرونا به‌مرور ساخته شد و رسیدن آن به ایران نیز با هماهنگی قبلی بود و این یعنی می‌شد که در این دنیای تکنولوژی یک سامانه منظم برای وقت دهی با نظم از سوی متخصصین فناوری در کشور طراحی و راه‌اندازی شود تا با چنین صف‌ها و تجمع‌های خطرناکی در شهر مواجه نشویم. حالا به گفته بسیاری همین صف‌های واکسن می‌تواند خود یک منبع اصلی انتقال کرونا و بیماری به سالخوردگان باشد.

آقایان مسئول لطفاً ببینید و مدیریت کنید

تزریق واکسن کرونا در ایران یک مسأله چالش‌برانگیز است. با درصد بالایی بی‌نظمی و برپایی تجمع، دز اول به سالمندان تزریق شد و برای دز دوم هم مشکل نبود واکسن و خلف‌ وعده کشورهای طرف قرارداد مطرح شد؛ حال با دور جدید ورود محموله‌های واکسن به کشور و شروع تزریق دز دوم،  شاهد سردرگمی و تجمع سالمندان در مقابل مراکز تزریق واکسن هستیم.

کرونا در کمترین زمان ممکن در تجمعات افراد را مبتلا می‌کند، اما بی‌توجهی وزارت بهداشت و ستاد مبارزه با کرونا به این اصل، آن‌ هم در مراکز تزریق واکسن، بسیار جای تأمل و تذکر دارد. پرسش این است که چرا با توجه به اینکه جان مردم در خطر است، مدعی‌العموم ورود نمی‌کند و مقصران این تجمع‌های خطرناک و مرگبار را مورد بازخواست قرار نمی‌دهد؟

صف‌های واکسن با ریسک ابتلا به کرونا

آخرین خبرها از صف‌های واکسیناسیون سالمندان در روزهای گذشته نشان از این دارد که تعداد زیادی از افراد از ساعات اولیه صبح حاضر شده‌اند تا دوز دوم واکسن خود را دریافت کنند. فیلم‌های این اجتماعات روز گذشته در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و موجی از نگرانی را ایجاد کرد.

در همین حال که افراد سالمند در کشور ما باید برای دریافت دز دوم واکسن خود با چنین شرایطی مواجه باشند؛ عکس‌هایی از برخی کشورهای اروپایی در فضای مجازی منتشر شده است که نشان می‌دهد سالمندان باعزت و احترام در مکان‌هایی مناسب و با رعایت فاصله منتظر دریافت واکسن هستند.

بر اساس گزارش‌هایی که منتشر شده است، سه روز پیش عده‌ای سالمندان ساعات 4 صبح رو به روی امام‌زاده صالح واقع در میدان تجریش جمع شدند اما تا ساعت 4 بعدازظهر هم نوبت واکسن آن‌ها نشد! به خیلی از افرادی که در آنجا حضور داشتند واکسن نرسید و سالمندان و همراهانشان بعد از ساعت‌ها انتظار کشیدن و ماندن در صف انتظار، بی‌نتیجه و بدون دریافت واکسن به خانه رفتند تا روز دیگر باز در این صف‌ها حاضر شوند؛ آیا واکسنی به آن‌ها برسد آیا نرسد!

از سوی دیگر وزیر بهداشت و معاون درمان وزارت بهداشت و سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا و دیگر معاونان وزارت بهداشت مدام می‌گویند که نیازی به مراجعه حضوری نیست و سالمندان بعد از ثبت‌نام در سامانه،‌ پیامکی دریافت می‌کنند که در پی باید به مراکز تزریق  مراجعه و واکسن دریافت کنند. اما اینطور که بسیاری از سالمندان می‌گویند بعد از ثبت‌نام در سامانه پیامک نوبت‌دهی دریافت نکرده‌اند و به همین دلیل مراجعه حضوری کرده و در صف‌هایی این‌چنین خطرناک ایستاده‌اند تا شاید واکسن دریافت کنند. روز یکشنبه جمعیت کثیری از سالمندان در امام‌زاده صالح تهران جمع شده بودند تا دز دوم واکسن کرونا خود را دریافت کنند؛ سالمندانی که چند روزی هم از تاریخی که قبلاً برای دریافت دز دوم به آن‌ها گفته‌شده گذشته بود و به خاطر نبود واکسن در انتظار آمدن و رسیدن واکسن بودند.

تاریخ دریافت دز دوم واکسن بسیاری از این سالمندان 15 و 16 و 17... خرداد بود که به دلیل به پایان رسیدن ذخیره واکسن در کشور، تزریق امکان‌پذیر نشد و حال هم بعد از ساعت‌ها انتظار موفق به دریافت واکسن نشدند.

همراه فردی که برای تزریق دز دوم به میدان تجریش رفته بود در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها گفته است: ساعت 4 صبح برای دریافت نوبت واکسن مادرم به امام‌زاده صالح رفتم. در آن ساعت نوبتی که به من داده شد 114 بود. بعدازآن ساعت هم‌ده‌ها نفر دیگر آمدند. پیرمرد و پیرزن‌هایی ناتوان و بعضا روی ویلچر ساعت‌ها زیر گرمای تابستان ماندند. ولی باز واکسن به آن‌ها نرسید درنهایت هم ساعت 15 یعنی بیش از 10 ساعت انتظار و ماندن در تجمع صف انتظار و گرمای تابستان، گفته شد: «از فردا واکسن نمی‌زنیم. به بیمارستان طالقانی مراجعه کنید.»

آخرین وضعیت واکسیناسیون در ایران

شاید برای بسیاری از ما این سؤال ایجاد شده باشد که با این شرایط تابه‌حال چند دز واکسن به افراد واجد شرایط تزریق ‌شده است؟

 از 21 بهمن یعنی تاریخ شروع واکسیناسیون کرونا در ایران تا روز 31 خرداد مجموعاً 5 میلیون و 335 هزار و 752 دز واکسن کرونا در کشورمان تزریق‌شده است.

آخرین خبرها از واکسیناسیون سالمندان در روزهای گذشته نشان از این دارد که سالمندان بسیاری برای دریافت دز دوم، از ساعات اولیه صبح در مراکز تزریق واکسن حاضر شده‌اند و در پی آن صف‌های طویل تشکیل شده است؛ انعکاس تصاویر این تجمعات در فضای مجازی، موجی از نگرانی ایجاد کرده است

 ازاین‌بین، 4 میلیون و 399 هزار و 403 نفر معادل 5.3 درصد جمعیت کشور حداقل یک دز واکسن کرونا دریافت کرده‌اند، اما فقط 936 هزار و 350 نفر معادل 1.1 درصد جمعیت کشور هر دو دز واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند.

اما در خرداد ماه درمجموع 2 میلیون و 467 هزار و 787 دز واکسن کرونا در ایران تزریق شد و آمار تزریق واکسن در این ماه به‌طور متوسط روزانه 79 هزار و 606 دز بود.

البته از 19 تا 30 خرداد به علت توقف نسبی روند واردات واکسن، سرعت واکسیناسیون به شکل محسوسی کمتر شد و در این بازه زمانی به‌طور متوسط روزانه 28 هزار و 731 دز واکسن کرونا در ایران تزریق شد. درحالی‌که تا 26 اردیبهشت مجموعاً 5 میلیون و 647 هزار و 700 دز واکسن کرونا وارد ایران شده بود، در چهار هفته بعدی فقط 200 هزار دز واکسن شامل دو محموله صد هزار دزی از روسیه وارد ایران شد.

البته 27 خرداد هم 2 میلیون دز واکسن کرونا از چین وارد شد و آمار واکسن واردشده به ایران تا الآن به 7 میلیون و 847 هزار و 700 دز رسیده است. از روز یکشنبه 23 خرداد هم واکسن برکت مجوز اضطراری مصرف عمومی را از وزارت بهداشت دریافت کرده و از یکشنبه 30 خرداد این واکسن وارد چرخه واکسیناسیون عمومی کرونا شده و به گفته مسئولان ستاد اجرایی فرمان امام، تا الآن یک‌میلیون دز از این واکسن تولیدشده و در حال توزیع در کشور است.

به نظر می‌رسد با تولید هرچه بیشتر واکسن‌های داخلی روند واکسیناسیون سرعت می‌گیرد، اما تا آن زمان حتماً باید واردات واکسن کرونا ادامه پیدا کند.

برای این‌که وعده مسئولان ستاد ملی کرونا یعنی واکسیناسیون 55 میلیون نفر معادل حدود دوسوم جمعیت کشور تا پایان 1400 محقق شود و کم‌کم ایران به ایمنی جمعی در برابر کرونا برسد، از همین امروز تا پایان سال باید روزانه به‌طور متوسط حدود 384 هزار و 800 دز واکسن کرونا در کشورمان توزیع شود.

اما اگر سرعت تزریق واکسن کرونا در ایران مشابه همین خردادماه یعنی روزانه  حدود 80 هزار دز باشد، تا 55 میلیون نفر در ایران هر دو دز واکسن کرونا را دریافت کنند، اواخر دی 1430 است!

این در حالی است که به گفته متخصصان، مصونیت بخشی واکسن کرونا دائمی نیست و افراد احتمالاً باید بین 6 ماه تا یک سال بعد از دریافت دز دوم، یک دز واکسن به‌عنوان یادآوری تزریق کنند.