سعیده علیپور

این روزها در حالی که اغلب ما به خصوص افراد سالمند به دلیل طولانی شدن دوران شیوع کرونا و تغییر سبک زندگی و کاهش ارتباطات، کلافه و خسته شده و منتظریم تا براساس برنامه زمان‌بندی اعلام شده وزارت بهداشت، نوبتمان فرا برسد و واکسن دریافت کنیم، خبرها و تصاویری منتشر می‌شود که نشان می‌دهد، ماجرا آنطور که مسئولان مربوطه بر آن تاکید دارند، نظم و نسق خاصی هم ندارد.

در چند روز گذشته افراد زیادی در فضای مجازی از تزریق واکسن کرونا در مرکز تجاری ایران‌مال خبر داده و گفته بودند که تزریق واکسن کرونای افراد ۷۰ سال به بالا در این مرکز بدون اعلام قبلی و تنها با ارائه کارت ملی با نظم بالا و کمترین انتظار و معطلی انجام می‌شود. مواردی که البته سبب تعجب برخی از کاربران هم شده بود.

این خبر و متعاقب آن تصاویری که از این مرکز به صورت غیررسمی در فضای مجازی دست به دست شد در حالی بود که ابتدای این هفته سخنگوی ستاد مقابله با کرونا اعلام کرده بود که واکسیناسیون افراد بالای 75 سال آغاز شده است. علیرضا رئیسی گفت از طریق پیامک یا تماس با تلفن همراه؛ زمان و مکان تزریق واکسن به این افراد اعلام می‌شود.

با این حال آنچه تصاویر و خبرها از ایران‌مال نشان می‌داد، چیز دیگری بود و این پیام را به گروه کثیری از پایتخت‌نشینان می‌داد که اگر منتظر اس‌ام‌اس وزارت بهداشت و نوبت قانونی بنشینند، شاید کلاه گشادی سرشان برود.

با همین تصور روز یکشنبه شمار زیادی از سالمندان به مرکز واکسیناسیون ایران‌مال که در روزهای اخیر افتتاح شده، مراجعه کردند و چنان در آن ازدحام و بی‌نظمی سرگردان شدند که بسیاری از همان راه آمده بازگشتند و عطای واکسن را به لقای آن بخشیدند. مجموعه ایران‌مال هم در پیامی در اینستاگرام خود از مردم خواست که به این مرکز مراجعه نکنند؛ چراکه واکسیناسیون براساس گروه سنی تعیین شده وزارت بهداشت و براساس نوبت‌دهی قبلی خواهد بود.

راه‌اندازی دو مرکز بزرگ واکسیناسیون در تهران

در حالی که به نظر می‌رسد در این روزها با واردات دوزهای بیشتری از واکسن کرونا به کشور، لازم است تا واکسیناسیون، سرعت بگیرد، گروهی از کندی این امر در کشور و مخصوصا در تهران با جمعیتی بالغ بر 10 میلیون نفر سخن می‌گویند. با همین رویکرد در روزهای گذشته دو مرکز واکسیناسیون بزرگ در جنوب و غرب تهران راه‌اندازی شد؛ نخستین آن بزرگترین مرکز واکسیناسیون کرونای کشور، در مجموعه پرحاشیه ایران‌مال بود که روز شنبه با همکاری و نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با یک‌صد ایستگاه تزریق راه‌اندازی شد.

مرکزی که گفته می‌شود قادر است، روزانه بیش از 20 هزار نفر را واکسینه کند. همین افتتاح و احتمالا خبرهای جسته و گریخته حول و حوش این افتتاح گروهی را به طمع واکسن خارج از نوبت روز شنبه سمت ایران‌مال کشاند. پیش‌بینی که گویا درست از آب درآمد و شمار زیادی که البته هیچ گاه به صورت رسمی اعلام نشد موفق شدند، بدون نوبت و بدون وقت قبلی و بدون آنکه حتی گروه سنی آنها در رنج تعیین شده وزارت بهداشت برای دریافت واکسن باشد، واکسینه شوند.

دومین مرکز، بزرگ‌ترین سایت خودرویی تزریق واکسن کشور بود که یکشنبه (۲۶ اردیبهشت) در بوستان ولایت تهران افتتاح شد. برخی از کاربران در توئیتر ادعا کردند که مشابه این اتفاق در دومین مرکز بزرگ واکسیناسیون پایتخت هم رخ داده است و افراد بسیاری خارج از رنج سنی تعیین شده واکسنشان را دریافت کردند.

تبعات روانی بی‌نظمی در واکسیناسیون

در حالی که این اتفاق چندان به طول نینجامید و این دو مرکز با پس از چند تخطی با مداخله دفتر بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت بهداشت به برنامه تعیین شده وزارت بهداشت برگشتند و خیلی زود اعلام شد که از پذیرش افراد برای واکسیناسیون به صورت متفرقه معذورند. اما همین بی‌نظمی دو روزه هم تبعات روانی زیادی برای جامعه‌ای نگران به همراه داشت.

در چند روز گذشته افراد زیادی در فضای مجازی از تزریق واکسن کرونا در مرکز تجاری ایران‌مال خبر داده و گفته بودند که تزریق واکسن کرونای افراد ۷۰ سال به بالا در این مرکز بدون معطلی انجام می‌شود؛ اما ماجرا این طور پیش نرفت

کاربری که روز یکشنبه به مرکز ایران‌مال مراجعه کرده و با خیل انبوه مراجعان روبرو شده بود در توئیتر خود این طور نوشت: «روی حساب خبر دیروز رفتیم برای پدر ۷۲ ساله‌ام واکسن بزنیم اما حدود ۳ هزار نفر پدر و مادرهای بالای ۷۰ سال آمده بودند که نتوانستند پذیرش بشوند، لطفا اعلام کنید فقط بالای ۷۵ سال مراجعه کنند، در ضمن چون این مرکز در پشت‌بام ایران‌مال واقع شده تابلوهای مناسبی برای راهنمایی سالمندان عزیز نصب نشده و همگی در آن پاساژ بزرگ ایران‌مال سرگردان هستند».

کاربر دیگری نوشته بود: «ایران‌مال افتضاح! سرکار نرفتم تا پدر و مادرم را برای واکسن به ایران‌مال ببرم. هزاران زن و مرد کهنسال سرگردان در پارکینگ و طبقات وسیع این مال بزرگ، پله برقی‌های متراکم و در نهایت پشت بام و آفتاب داغ و صف‌های متراکم! پشیمان شدم و شرمنده پدر و مادرم برگشتیم».

 ابهامات و سردرگمی بیشتر

در واکسیناسیون

کمتر از یک ماهی است که واکسیناسیون عمومی جامعه با واکسیناسیون سالمندان آغاز شده است. از سه هفته پیش در حالی واکسیناسیون افراد بالای 80 سال آغاز شد که وزارت بهداشت از همان ابتدا اعلام کرد که با این افراد تماس گرفته می‌شود و افرادی که با آنها تماس گرفته نشده در سامانه واکسن ثبت نام کنند.

سیستم بهداشت و درمان هنوز نتوانسته جمعیت اندک سالمندان ۷۰ سال به بالا را نظم بدهد. حالا نگرانی این است که اگر نوبت به جمعیت ۲۱ میلیون نفری متولدین ۵۸ تا ۶۷ سال برسد چه می‌شود؟!

از شنبه این هفته نیز براساس اعلام وزارت بهداشت، واکسیناسیون افراد بالای ۷۵ سال به بالا آغاز شد. هرچند امکان ثبت‌نام واکسن کرونا در سامانه (salamat.gov.ir ‌) هنوز برای این گروه سنی باز نشده است.

در همین باره رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت در گفتگو با ایسنا گفت: «تا آخر هفته افراد دارای پرونده الکترونیک سلامت واکسینه می‌شوند و احتمالا پایان هفته برای جاماندگان، سامانه ثبت‌نام بازگشایی می‌شود».

آشفتگی انتظار برای واکسن

برخی می‌گویند الان فقط افراد بالای ۷۵ ساله می‌توانند واکسن بزنند و برخی دیگر می‌گویند افراد ۷۰ ساله هم اگر به مراکز بهداشت بروند واکسینه می‌شوند. همین ابهام، سبب شلوغی و طولانی شدن صف تزریق واکسن شده است.

برخی می‌گویند به مراکز بهداشت مراجعه کرده و واکسن زده‌اند برخی می‌گویند با آنها تماس گرفته‌اند. مشخص نیست سازوکار این اطلاع‌رسانی چگونه است و بر چه مبنایی انجام می‌شود که برخی تلفنی باخبر می‌شوند و برخی نه.

تجارت نیوز گزارش می‌دهد: در کنار اطلاع‌رسانی، صف‌های شلوغی که این روزها در برخی مراکز بهداشت تشکیل شده موجب نگرانی مراجعه‌کنندگان شده است. حمید می‌گوید: «امروز برای واکسیناسیون مادرم به مرکز بهداشتی در پاسداران رفتیم ولی صف طولانی بود».

مریم نیز از تجربه خود در صف واکسن کرونا برای پدر و مادرش می‌گوید: «شلوغ بود و همهمه، ساعت‌ها در صف ماندیم تا پدر و مادرم واکسن تزریق کنند».

در کنار این مشکلات برخی هم می‌گویند روند واکسیناسیون پدر و مادرشان به راحتی انجام شده است. آنها می‌گویند مرکز بهداشت منطقه با آنها تماس گرفتند و در زمان مشخص بدون ماندن در صف واکسن را دریافت کردند.

نکته جالب این است که سیستم بهداشت و درمان هنوز نتوانسته جمعیت اندک سالمندان ۷۰ سال به بالا را نظم بدهد. حالا نگرانی این است که اگر نوبت به جمعیت ۲۱ میلیون نفری متولدین ۵۸ تا ۶۷ سال برسد چه می‌شود؟!