سان لی بهنود، فعال حقوق کودکان

این روزها زندگی به‌گونه‌ای دیگر جریان دارد بعد از گذشت ماه‌ها پس از شیوع و همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ هنوز جامعه نتوانسته انطباق‌پذیری منسجم و واحدی را در پیش بگیرد.

تبعات و تأثیر بحران و شوکی که یک‌باره به جامعه تحمیل شد از همان دوره شروع  شیوع کووید دامن‌گیر آموزش‌وپرورش شد با اینکه آموزش‌وپرورش در اقدامی سریع و درست شبکه شاد را برای دانش‌آموزان طراحی و راه‌اندازی کرد ولی به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم این سامانه با مشکلات عمده و اساسی روبرو شده است.

درگاه دانش‌آموزی شاد که برای تسهیل جریان آموزش مجازی‌ برای یادگیری دانش‌آموزان در فضای مجازی نگارش و اجرا شد توانست سیزده و نیم میلیون دانش‌آموز را ثبت‌نام کند اما شمار زیادی از دانش‌آموزان به دلایل مختلف از ثبت‌نام در سامانه جا ماندند .

مهدی اسماعیلی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرده بود نزدیک به سه و نیم میلیون  نفر از دانش‌آموزان به سامانه شاد و فضای مجازی دسترسی ندارند و این رقم چشم‌گیری است که می‌تواند باعث ترک تحصیل دانش آموزان شود .

پیام‌رسان شاد آموزش‌وپرورش جهت ارائه خدمات آموزش‌وپرورش همراه با آموزش مطالب درسی برای دانش‌آموزان و معلمان فراهم‌شده که نیازمند نصب در محیط ویندوز و یا گوشی‌های هوشمند است که دانش آموزان می‌توانند پس از نصب اپلیکیشن وارد منوی موبایل خود شده و وارد برنامه شوند و پس از طی مراحل به‌صورت آنلاین در کلاس‌ها حضور یابند که تمام مراحل بدون وجود اینترنت و ابزار آموزشی که گوشی هوشمند و یا تبلت است امکان‌پذیر نیست .

 باید گفت در درگاه آموزشی شاد که به‌صورت آنلاین انجام می‌شود دانش‌آموزان موظف هستند در ساعات تعیین‌شده در کلاس‌ها حضور یابند و معیار حضور و غیاب ورود و احراز هویت در سایت خواهد بود و اگر دانش‌آموزی نتوانست در کلاس حضور یابد می‌تواند از فایل‌های ذخیره‌شده استفاده کند تا از همکلاسی‌های خود عقب نماند همچنین از  مهم‌ترین مشکلات فنی اپلیکیشن شاد می‌توان به‌سرعت پایین که عملاً جریان آموزش را کند ارائه می‌دهد نام برد که ارسال فایل بازمان زیادی روبرو می‌شود که وقت کلاس گرفته می‌شود، کند بودن این پلتفرم و محدودیت آپلود فایل‌ها و امکان پرسش و پاسخ هم‌زمان را به معلم و دانش‌آموز نمی‌دهد .

در سیر اثرگذاری رسانه بر آموزش برای اولین بار در ایران باوجود شیوع ویروس کرونا در سراسر کشور برای این پلت فرم اختصاصی کنار رادیو، تلویزیون و اینترنت باید جایگاه خاصی قائل شد زیرا این اولین باری است که رسانه و پیام‌رسان‌ها  در سیستم آموزشی کشور واردشده‌اند و طبیعی است که نحوه عملکرد  این درگاه ضعیف باشد و انتقادات بسیاری بر آن وارد باشد.

شاید بتوان بزرگ‌ترین انتقاد و واکنش به وضعیت فعلی را از جهت دسترسی دانش آموزان محروم حاشیه شهرهای بزرگ و مناطق روستایی و محروم به ابزارهای هوشمند دانست که به اذعان برخی می‌تواند کارکردهای شبکه شاد را زیر سؤال ببرد در بیشتر روستاها نه گوشی هوشمند وجود دارد نه اینترنت و نه تبلت اغلب خانواده‌ها در مناطق روستایی و حاشیه‌نشین حتی توان مالی تهیه ماسک و مواد ضدعفونی را ندارند چه برسد به تهیه گوشی‌های هوشمند و‌ بهره‌گیری از سامانه شاد.

برفرض محال هم اگر دانش‌آموزان بتوانند ابزار آموزشی هوشمند تهیه کنند بهره‌گیری از سامانه و نحوه کار برایشان سخت بود و همچنین با مشکل سرویس‌دهی اینترنتی و‌ هزینه شارژ اینترنت روبرو خواهند شد‌.

بر اساس پژوهشی به نام «نیم‌نگاهی به شاخص‌های توسعه استان سیستان و بلوچستان» که تیر ۹۹در سایت وزارت تعاون و کار و رفاه اجتماعی منتشر شده این استان در مقایسه با سایر استان‌های ایران همواره در پایین‌ترین رده جدول قرار دارد در حال حاضر از مجموع ۷۰۰ هزار دانش‌آموز سیستان و بلوچستان تنها ۳۰۰هزار نفر در این سامانه نام‌نویسی کرده و بقیه به دلیل مشکلاتی همچون نبود زیرساخت‌های که اشاره شد موفق به ورود به سامانه نشده‌اند.

متأسفانه فرایند تسهیل جریان آموزشی و ارتقای کیفیت آن با فراز و نشیب‌های بسیاری روبروست که مستلزم همکاری وزارت آموزش پرورش، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و همچنین صداوسیمای جمهوری اسلامی است. همچنین بر اساس برنامه ششم توسعه هوشمندسازی مدارس باید با تدابیر درست و لازم در جهت آموزشی بدون تبعیض و رایگان در دسترس همگان قرار گیرد.