سعیده علیپور

«گله‌مندی بسیار شدیدی دارم؛ برخی نفس همکاران ما را گرفتند و خودشان را هم به زحمت انداختند. چقدر باید این حرف را به مردم زد و خواهش کرد؟ امسال یک سال استثنایی است. متأسفانه در چنین شرایط سختی، مردم همراهی کافی نمی‌کنند، در مراکز خرید غلغله است و ترافیک و ایاب و ذهاب مردم را همانند قبل در سطح شهر شاهدیم. انگار نه انگار چنین اتفاقی رخ داده است. مردم به صورت عادی در سطح شهر می‌گردند. در کشورهایی که به لحاظ فرهنگی با ما فاصله دارند همه چیز رعایت می‌شود و مسافرت‌ها و رفت‌وآمدشان در حد صفر و ماندن در خانه در حد ۱۰۰ درصد است، مگر در موارد ضروری و با هماهنگی دولتی؛ اما اینجا همه سفر می‌روند، به هرکجا بخواهند رفت‌وآمد کرده و خرید می‌کنند».

اینها بخشی از سخنرانی سعید نمکی، وزیر بهداشت ضمن تشریح برنامه بسیج ملی کرونا برای شناسایی زودهنگام افراد مبتلا و اجرای آزمایشی این برنامه در چهار استان بود. صحبت‌هایی که حواشی بسیاری در پی داشت و برخی آن را فرافکنی انتقادی دانستند که این روزها در مورد مدیریت بحران کرونا وجود دارد. انتقادهایی که اغلب آنها بر عدم دستور دولت در قرنطینه شهر قم به عنوان مرکز شیوع این ویروس در ایران، نبستن راه‌های ارتباطی برای جلوگیری از مسافرت به شهرهای شمالی کشور و عدم تعطیلی ادارات و نهادهای دولتی متمرکز بود. تصمیم‌گیری‌هایی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بهداشت و سلامت می‌توانست از سرعت اپیدمی این بیماری در اقصی نقاط کشور بکاهد و کار را برای مدیریت و کنترل و تهیه امکانات بهداشتی و کمک به کادر درمانی بیمارستان‌های درگیر با این بیماری کمی هموار کند.

از سوی دیگر برخی از کارشناسان حوزه بهداشت و درمان نیز معتقدند با وجود اینکه فراوان در خصوص خطر و اپیدمی این بیماری در کشور صحبت شده است، هنوز هم مردم این بیماری را آنطور که باید جدی نگرفته‌اند و با خروج از منزل به دلیل موارد غیرضروری به شیوع بیشتر این بیماری در کشور کمک کرده‌اند. تصاویری از هجوم مردم به سمت جاده‌های شمال کشور در روزهایی که مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شد، شلوغی بازارهای نوروزی و ترافیک خیابان‌ها شاید بیانگر بخشی از این بی‌توجهی عموم جامعه به ویروسکووید 19 باشد.

دولت قرنطینه نکرد

وزارت بهداشت روز 30 بهمن، یعنی چند هفته پس از خبرهای تأیید نشده‌ای در مورد شیوع ویروس کرونا در ایران، شیوع این بیماری را با مرگ دو شهروند قمی تأیید کرد و در روزهای نخست چندان بر اهمیت و خطر این ویروس تاکید نداشت. این در حالی بود که رسانه ملی هم با انتشار گزارشهایی عادی نشان دادن وضعیت مراکز درمانی و خطر کمتر این ویروس نسبت به ویروس آنفولانزا داشت، اما با شیوع این بیماری هشدار جدی‌تر شد و مسئولان بهداشتی بارها از مردم تقاضا کردند تا از منزل خارج نشوند.

حسین جعفری، کارشناس سلامت می‌گوید: «وزیر بهداشت در حالی از عدم همراهی مردم و خانه‌نشینی آنها در ایام شیوع ویروس کرونا گلایه دارد که نه تنها ادارات تعطیل نیست که حتی ساعت کاری آنها که طی هفته‌های گذشته چند ساعتی کاهش یافته بود، دوباره به حالت عادی بازگشت. به همین دلیل بسیاری از مردم مجبورند برای انجام وظیفه شغلی از خانه خارج شوند، از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند و با افراد دیگر در ارتباط باشند. ویروس کرونا ویروسی است که از انسان به انسان منتقل می‌شود و پس خیلی واضح است که باید ارتباط افراد را در این ایام به حداقل رساند. این اتفاق با خواهش و تمنا رخ نمی‌دهد. در ووهان چین به مردم نگفتند «لطفاً»  از خانه بیرون نیایید، گفتند، «نباید» از خانه بیرون بیاید. جریمه‌های سنگین وضع کردند و در کنار آن ضمن تعطیلی همه ادارات و سازمان‌ها و مراکز آموزشی خدمات لازم برای تهیه مواد غذایی و تحویل آن در منزل افراد فراهم شد. در چین برای خروج از خانه باید برگه تردد می‌داشتند در ایتالیا برای افرادی که بدون دلیل محکم از منزل خارج می‌شوند جریمه سنگین معین شده است. کره شرایط جنگی اعلام کرده است؛ اما اینجا وزیر گله می‌کند که چرا مردم حرف گوش نمی‌کنند».

وزیر بهداشت در حالی از عدم همراهی مردم و خانه‌نشینی آنها در ایام شیوع ویروس کرونا گلایه دارد که نه تنها ادارات تعطیل نیست که حتی ساعت کاری آنها که طی هفته‌های گذشته چند ساعتی کاهش یافته بود، دوباره به حالت عادی بازگشت

مردم کرونا را جدی نگرفته‌اند

بر اساس نظرسنجی ستاد عملیات مقابله با کرونا در کلان شهر تهران، ۶۰ درصد مردم علی رغم همه توصیه‌ها ویروس کرونا را جدی نگرفته‌اند.

این نظرسنجی نشان می‌دهد که تقریبا با استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی و صدا و سیما ۸۰ درصد مردم، از اپیدمی این بیماری اطلاع دارند، اما ۶۸ درصد مردم تصور می‌کنند که به این بیماری مبتلا نخواهند شد. همچنین ۴۰ درصد مردم معتقدند که ماندن در خانه تاثیری در عدم ابتلا به این بیماری ندارد؛ در عین حال ۳۰ درصد مردم در استان تهران هیچ مدلی از پیشگیری را رعایت نمی‌کنند که قابل توجه است.

بازار شلوغ است

گرچه این روزها خیابان‌های شهر به شلوغی خیابان‌های روزهای پایانی اسفند سال‌های گذشته نیست، اما در روزهایی که سایه کرونا و بیماری در شهرهای ما افتاده است و همه کارشناسان سلامت و کادر درمانی بیمارستان‌ها در رسانه‌ها و فضای مجازی از مردم می‌خواهند تا از خانه خارج نشوند، باز هم خیابان‌ها و مراکز خرید تا حدی شلوغ است و بسیاری برای خرید شب عید در خیابان‌ها تردد دارند و از دستفروشان خرید می‌کنند و حاضر نیستند هشدارهای کارشناسان حوزه سلامت را جدی بگیرند. خبرهایی از بازارهای استان گیلان که یکی از مراکز اصلی شیوع این ویروس است، نشان می‌دهد مردم چندان به این موضوع که قرنطینه خانگی موضوع بسیار مهمی در این بیماری است توجه ندارند، بسیاری حتی با بستن روسری یا ماسک به صورت و پوشیدن دستکش گمان می‌کنند که می‌توانند خطر این بیماری را به صورت کامل از سر خود باز کنند اما یافته‌های علمی نشان می‌دهدکه گرچه استفاده از ماسک تا حدودی می‌تواند خطر را کم کند اما آن را رفع نمی‌کند.

 از سوی دیگر گزارش‌هایی از شهر اهواز خبر از شلوغی بازارهای این شهر دارد.

آخرین آمارها در مورد کرونا

اما در کنار این گلایه‌های وزیر از مردم و مردم از وزیر کرونا همچنان می‌تازد و شمار مبتلایان بالاتر می‌رود. در آخرین آمار اعلام شده عصر دیروز وزارت بهداشت ایران، ۱۱ هزار و ۳۶۴ مورد ابتلا و ۵۱۴ مورد مرگ در اثر کرونا در ایران ثبت شده است. کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت گفت: «در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۸۵ نفر از مبتلایان کووید ۱۹ جان خود را از دست دادند. مورد بیمار جدید مبتلا به کووید ۱۹ در کشور شناسایی شد و همچنین تاکنون سه هزار و ۵۲۹ نفر از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ بهبودیافته و ترخیص شده‌اند».

بر اساس نظرسنجی ستاد عملیات مقابله با کرونا در کلان شهر تهران، ۶۰ درصد مردم علی رغم همه توصیه‌ها ویروس کرونا را جدی نگرفته‌اند

تعطیلی شاه‌چراغ، مترو اصفهان و بازار زنجان

در حالی که آمار ابتلا به کرونا در استان‌های فارس اصفهان و زنجان این روزها به‌شدت در حال افزایش است، خبر تعطیلی حرم شاه‌چراغ (ع) تا اطلاع ثانوی اعلام شد. تولیت آستان احمد بن موسی (ع) در نامه‌ای به وزیر بهداشت اعلام کرد: «اکنون با نزدیک شدن ایام نوروز به‌ویژه هنگام تحویل سال و خطر جدی حاصل از تراکم جمعیت، طبق مصوبه ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، تعطیلی موقّت حرم مطهر یک ضرورت است».

همچنین با درخواست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی زنجان و تصمیم ستاد مبارزه با کرونا در این استان، بازار، کلیه صنوف و مراکز خرید شهر زنجان به غیر از خواربارفروشی‌ها و سوپرمارکت‌ها از روز جمعه تعطیل شدند.

از سوی دیگر روز گذشته مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل شرکت مترو منطقه اصفهان گفت که با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و شهر اصفهان، مدیریت شهری اصفهان تصمیم به تعطیلی مترو گرفت.

او افزود: «شرایط پیش رو زمان بازگشایی مجدد مترو را مشخص می‌کند و هر زمانی که وضعیت بهتر شد مترو دوباره شروع به کار خواهد کرد، با این وجود حداقل در ایام عید و تا 14 فروردین مترو قطعاً تعطیل است. با تعطیلی مترو اصفهان، ایستگاه‌های مترو و بخش فنی و اجرایی تعطیل می‌شود، ولی برای تعطیلی بخش اداری هنوز تصمیمی گرفته نشده است».