شایعه‌ای که زنگنه آن را «دروغ بزرگ» خواند؛
رجحان نفت بر خوزستان!
محبوبه ولی
سال گذشته، خوزستان تابستان سختی را پشت سر گذاشت؛ تابستانی که به اجتماعات و اعتراضات تنش‌زا به همراه دبه‌های خالی از آب همراه بود. خوزستانی که هوا نداشت، دیگر آب هم نداشت و اگر آبی هم برایش مانده بود، آب گل‌آلود غیرشرب بود.
حالا خوزستان بعد از بلوای بی‌آبی، التهاب دیگری را پشت سر می‌گذارد؛ التهاب پُرآبی! این بار هم شرایط خوزستان به نحوی است که می‌تواند به اندازه تابستان منجر به تنش و درگیری در استان شود. ویدئوهای منتشر شده از مشاجره مردم با استاندار خوزستان و تصاویر مردمی که به هر وسیله‌ای متوسل می‌شوند تا خودشان به داد خودشان برسند، از ایجاد سیل‌بند انسانی گرفته تا ساعت‌ها پیاده‌روی در سیل برای رسیدن به نقطه‌ای امن، حاکی از نارضایتی مردم در خوزستان از عملکرد دولت و دیگر دستگاه‌ها در کنترل و مدیریت سیل است.
در این میان هر خبر و شایعه‌ای می‌تواند مانند جرقه‌ای برای یک انبار باروت باشد تا خوزستان سیل‌زده را به خروش آورد؛ خبری مانند آنچه که چند روزی است درباره هورالعظیم و وزارت نفت دهان به دهان می‌چرخد.
تالاب بزرگ هورالعظیم که روزگاری سرسرای گونه‌های متعدد گیاهی و جانوری بود، در سال‌های اخیر با فرآیند خشک شدنش، بیش از هر چیز دیگری خانه تاسیسات نفتی شده است. این تالاب با مساحت 118 هزار هکتار یکی از بهترین مقاصد برای هدایت سیلاب است، اما این روزها خبرهای تایید نشده و غیررسمی حاکی از این بود که وزارت نفت برای محافظت از تاسیسات نفتی اجازه رهاسازی سیلاب در این تالاب را نداده است.
تقاضا برای فرمان
آبگیری هور
هفته گذشته جمعی از اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهوری خواستار آبگیری دائم تالاب هورالعظیم برای کنترل سیلاب در خوزستان شدند.
آنها در نامه خود آورده بودند که «علی‌رغم وعده مسئولان در مورد آبگیری تالاب هورالعظیم برای هدایت سیل جاری در خوزستان و برخلاف درخواست‌ها و تقاضاهای مکرر همه آحاد مردم، بزرگان و دلسوزان، همچنان از آبگیری بخش‌هایی از تالاب هورالعظیم خودداری می‌شود و این امر، موجب مصائب بسیاری برای مردم، به ویژه اقشار مستضعف استان شده است.» آنچه که آنها در نامه خود گفته بودند، در خوزستان و رسانه‌ها دهان به دهان می‌چرخید. مسئولان اما از سوی دیگر اعلام می‌کردند که ملاحظات زیست محیطی، اجازه چنین اقدامی را نمی‌دهد، چرا‌که در صورت آلودگی تالاب به نفت، یک فاجعه زیست محیطی بروز خواهد کرد.
از سوی دیگر گفته می‌شد که برخی میادین نفتی ما با کشورهای دیگر مشترک است و نباید تولید نفت در آنها تعطیل شود. این موضوع نیز محدودیت‌هایی را برای هدایت سیلاب به هور ایجاد می‌کرد.
با این حال اساتید دانشگاه چمران و بسیاری دیگر از خوزستانی‌ها از رئیس‌جمهوری خواسته بودند که در اسرع وقت فرمان آبگیری کل تالاب هورالعظیم به صورت دائمی داده شود تا از خطرات جانی و مالی و فلج شدن فعالیت بسیاری از مردم، گروه‌ها، نهادها و مؤسسات و خسارات جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی به مردم خوزستان، پیشگیری شود.
انتخاب آخر
تعلل در آبگیری کامل هورالعظیم به خبرها درباره ممانعت وزارت نفت از هدایت سیلاب به هور دامن می‌زد. اما درنهایت غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان خبر داد که رهاسازی آب در جوار تاسیسات نفتی برای حفظ جان مردم خوزستان انجام شد و وزارت نفت مانع این کار نشد.
زنگنه: دشمنان ایران اعلام کرده‌اند که دولت و وزارت نفت عمداً مانع آبگیری هورالعظیم برای جلوگیری از آسیب به تأسیسات نفتی شده و آب را عملا به مناطق مسکونی وارد کرده است. این یک دروغ بزرگ و جنگ روانی علیه ملت ایران است
او شامگاه پنجشنبه در دیدار با بیژن زنگنه، وزیر نفت که برای بررسی شرایط تاسیسات نفتی به خوزستان رفته بود، با بیان اینکه مهم‌ترین اولویت ما حفظ منافع ملی و استان است، گفت: درحال حاضر تمام تالاب هورالعظیم بجز یک جاده دسترسی و محوطه این تاسیسات نفتی را آب فرا گرفته است.
شریعتی اضافه کرد: حجم آب به قدری بالا بود که با شکستن دایک مرزی بخشی از این آب به سمت عراق هدایت شد. سپس در یک اتفاق نادر بخشی از آب رودخانه دز و کرخه در نقطه بالادست اهواز به یکدیگر پیوستند و راهی اهواز شدند. به گفته استاندار خوزستان بخشی از این آب به رودخانه کارون هدایت می‌شود و بخشی دیگر از طریق کانال سلمان راهی مخزن پنج تالاب هورالعظیم خواهد شد که دقیقا در همان نقطه، تاسیسات نفتی قرار دارد. بدین ترتیب هم اکنون میان ایران و عراق که مناقشه بر سر آب و حق آبه از مناقشات همیشگی آنها بوده است، آب در رفت و آمد است.
دروغ بزرگ
بیژن زنگنه نیز تمام اتهامات به وزارت نفت مبنی بر ممانعتش از هدایت سیل به هورالعظیم را رد کرد و گفت: «دشمنان ایران اعلام کرده‌اند که دولت و وزارت نفت عمداً مانع آبگیری هورالعظیم برای جلوگیری از آسیب به تأسیسات نفتی شده و آب را عملا به مناطق مسکونی و خسارت به ملت و مردم این مناطق وارد کرده است. این یک دروغ بزرگ و جنگ روانی علیه ملت ایران است و برخی مواقع این مباحث توسط خود دوستانمان نیز بازنشر می‌شود.»
او ادامه داد: «اطراف تجهیزات نفتی ما را آب فرا گرفته است، فیلم‌های آن موجود است و هر شخصی می‌تواند بازدید کند؛ مدیریت استان خوزستان، وزارت نفت، دولت و آقای رئیس‌جمهوری هم چنین نظری ندارند. همه داشته‌های ما در خدمت مردم است و هیچ انسان با شرافتی نمی‌آید برای آنکه چند هزار بشکه نفت بیشتر تولید کند به مردم ضرر بزند.»
استاندار خوزستان: بخشی از آب به رودخانه کارون هدایت می‌شود و بخشی دیگر از طریق کانال سلمان راهی مخزن پنج تالاب هورالعظیم خواهد شد که دقیقا در همان نقطه، تاسیسات نفتی قرار دارد
زنگنه تاکید کرد که هرگز درباره هدایت سیلاب دخالتی نداشتیم و نداریم و هرچه ستاد استان تصمیم بگیرد، اجرا خواهد شد.
وزیر نفت البته با اشاره به حساسیت نفت، این اطمینان را هم داد که برای جلوگیری از فجایع زیست محیطی تولید نفت کاهش پیدا کرده و برخی از خطوط لوله نیز تخلیه شده است. به گفته او اکنون همه چاه‌های نفت در منطقه غرب کارون در آب محاصره شده‌اند و بجز یک محدوده چند صد متری حفاظت شده اطراف چاه‌ها، در آب هستند.
هورالعظیم تا جایی که توان داشته پُر شده است
اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران نیز در واکنش به اینکه وزارت نفت اجازه ورود آب به همه مخازن هورالعظیم را به دلیل احتمال خسارت به تجهیزات نفتی نمی‌دهد، به ایلنا گفته است: در هورالعظیم تا جایی که توان داشته نسبت به ورود آب اقدام شده است و حتی به بخش‌هایی در سمت هورالعظیم عراق نیز آب وارد شده است.
در حال حاضر 250 روستا در حاشیه رودهای کارون و کرخه زیر آب است. چندین شهر و پنج منطقه از شهر اهواز تخلیه شده است اما در کنار اینها خبر خوش رئیس سازمان مدیریت بحران این است که ورود سیلاب به اهواز منتفی است.
با این همه شرایط در خوزستان همچنان شرایط نامطلوبی است و به‌رغم تلاش نمایندگان دولت برای جلب اعتماد عمومی و پاسخ به شایعات و خبرهای غیررسمی، بازار شایعات همچنان داغ است. با اینکه وزیر نفت، استاندار خوزستان، رئیس سازمان مدیریت بحران و برخی دیگر از مقامات می‌کوشند تا به مردم بگویند که دولت میان خوزستان و نفت، خوزستان و آسیب کمتر به مردم آن را انتخاب کرده است اما به نظر می‌رسد نحوه مدیریت سیل از سوی دولت و کوتاهی‌ها و کاهلی‌ها در این زمینه راه اعتماد را بسته است.
دیدگاه تان را بنویسید