راهکار نه‌چندان موثر اصلاح‌طلبان برای تَکرار دوباره؛
توسل به تحـزب
«رفاه ملت»، «اراده ملت»، «اتحاد ملت» و بقیه احزابی که با یک «ملت» و «مردم» در پس و پیش، به نام ملت می‌شوند و به کام جریان‌های سیاسی. «راه ملت» هم پنجشنبه به جمع آنها پیوست. حزب تازه‌ای که تلاش تازه گروهی از اصلاح‌طلبان است برای مضمحل نشدن در فضای سیاسی سال‌های پیش‌رو. هفته گذشته وزارت کشور اعلام کرد که انتخابات مجلس یازدهم، دوم اسفند سال آتی برگزار خواهد شد. حیات سیاسی طیف‌های سیاسی به این یک سال گره خورده است؛ به ویژه که انتخابات ریاست‌جمهوری نیز به‌شدت متاثر از نتیجه انتخابات مجلس خواهد بود.
محبوبه ولی
طیفی که بیشترین سهم از کرسی‌های مجلس را از آنِ خود کند، شانس بیشتری در دستیابی به پاستور خواهد داشت. اکثریت مجلس فعلی با «تَکرار می‌کنم» رئیس دولت اصلاحات در قبضه اصلاح‌طلبان درآمد تا اصلاح‌طلبان که سال‌ها از پاستور و بهارستان دور افتاده بودند، فرصتی طلایی برای بازگشتی غرورآفرین داشته باشند؛ اما این بازگشت غرورآفرین نشد! با نگاهی به کارنامه دو دوره حضور اصلاح‌طلبان در مجلس و بدنه دولت و همینطور واکنش افکار عمومی به آنها، کاملا مشخص است که «تَکرار» شدن دوباره آنها در پارلمان کار ساده‌ای نیست.
علاوه بر این کارنامه غیرقابل‌قبول، برخی چهره‌های اصلاح‌طلب از دوری محمد خاتمی از سیاست می‌گویند. چندی پیش ابراهیم امینی، عضو حزب اعتماد ملی با اشاره‌ای به مجمع اصلاح‌طلبان گفته بود: «تصور می‌کنم آقای خاتمی قصد ورود به عرصه سیاست را نداشته باشد و از ناچاری با کلیت این مجمع موافقت کند، اما اینکه خود ایشان وارد عرصه شود و بپذیرد که هزینه سیاسی موجود را بدهد، بعید است زیرا گمان می‌کنم آقای خاتمی شرایط موجود سیاسی را برای فعالیت مناسب نداند.» حتی اگر این اظهارات امینی را نپذیریم، پُر واضح است که تاکید دوباره خاتمی برای رأی دادن به اصلاح‌طلبان به اندازه گذشته در میان رأی‌دهندگان بُرشی نخواهد داشت.
حال بدون اثرگذاری شخصیت کاریزماتیک محمد خاتمی و فرصت طلایی‌ای که اصلاح‌طلبان آن را سوخت کردند، این طیف سیاسی چگونه خواهد توانست همچنان به حیات سیاسی خود در پاستور و بهارستان ادامه دهد؟
تکثیری که منجر به تفریق شد
کار زمانی سخت می‌شود که نگاهی به تغییر و تحولات احزاب اصلاح‌طلب در ماه‌های گذشته، خبر از اختلافات عمیق درون‌گروهی میان آنها می‌دهد. اختلافات دامنه‌دار و پرحاشیه در حزب اعتماد ملی، یکی از مصادیق آن است که درنهایت منجر به انشقاق یک دسته از اعضای این حزب و راه‌اندازی حزب دیگری به نام «اعتماد نو» با محوریت رسول منتجب‌نیا شد.
نمونه‌ای دیگر از این اختلافات را می‌توان در فرآیند معرفی شهردار تهران از سوی احزاب اصلاح‌طلب به شورای شهر تماما اصلاح‌طلب دید که گواهی بود بر نبود انسجام و وحدت میان این احزاب و سهم‌خواهی‌های حزبی‌شان.
در میان این انشقاق و دو‌دسته‌گی، چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب به فکر تاسیس تشکیلاتی فراگیر افتادند تا تمامی احزاب و گروه‌های اصلاح‌طلب را حول محور آن گردهم‌آورند؛ اما به زودی مشخص شد که اعضای این طیف سیاسی حتی بر سر نام این تشکیلات جدید نیز با یکدیگر وحدت‌نظر ندارند.
امرالله شیخیایی، دبیرکل حزب اصلاح‌طلب مردم درباره این تشکیلات که بالاخره از «پارلمان اصلاحات» به «مجمع اصلاح‌طلبان» تغییر نام داد، گفته بود: طرح «پارلمان اصلاحات» مورد مشورت اکثریت قرار نگرفته است. این کار بدون رأی‌گیری از تمام احزاب اصلاحات شکل گرفته و تعداد خاصی از افراد و گروه‌های حقیقی و حقوقی در پس پرده این ماجرا هستند.»
او با بیان اینکه با این روند، پارلمان اصلاحات محکوم به شکست خواهد شد، افزوده بود: «از ابتدا بابت طرح پارلمان اصلاحات مشورت خوبی صورت نگرفت و ایجاد دموکراسی با این پارلمان بیشتر در حد حرف است و باید در این مورد به تمام احزاب اصلاح‌طلب فراخوان داده می‌شد.» احزابی که در متن این تشکیلات نبودند، آن را تحرک بخشی از اصلاح‌طلبان برای به قدرت رسیدن خود می‌دانستند. بعد از دولت روحانی تعداد احزاب اصلاح‌طلب به میزان چشمگیری افزایش یافت. این تعدد و تکثر جبهه اصلاحات را گرفتار احزاب پرشماری کرد که از پس هماهنگ کردن همگی آنها با هم برنیامد.
بازگشت سازمان مجاهدین انقلاب؟
حالا به نظر می‌رسد چهره‌های شاخص اصلاحات و آنها که نزدیکی بیشتری به هسته اصلی اصلاحات دارند، تصمیم گرفته‌اند حزب تازه‌ای را تاسیس کنند؛ حزبی که اولین کنگره خود را روز پنجشنبه با نام‌های آشنا و تکراری برگزار کرد. در سالن قلم کتابخانه ملی ایران، جواد امام، عضو بنیاد باران و از یاران نزدیک محمد خاتمی، بهزاد نبوی، سید مصطفی تاجزاده، محمد کیانوش‌راد، هادی خانیکی، محمدعلی ابطحی، فیض‌الله عرب‌سرخی، حسین زمان، محسن آرمین، جواد امام، شهربانو امانی، حسین کروبی، عبدالرضا هاشم‌زائی، محسن رهامی، سید رضا اکرمی، محمدجواد حق‌شناس، عبدالواحد موسوی‌لاری و محمد توسلی در برگزاری کنگره این حزب تازه متولد حضور داشتند.
این چهره‌ها همگی در جریان اصلاحات سرشناس و شناخته شده هستند، محمد خاتمی و سیدحسن خمینی نیز برای این کنگره پیام فرستادند؛ حمایت این چهره‌ها از این حزب تازه، از نکات مورد توجه در همان آغاز کار آن است.
اعضای این حزب نیز از موارد قابل‌توجه این حزب بود به ویژه که جمعی از اعضای سابق سازمان مجاهدین انقلاب و مدیران شهری، اعضای این حزب را تشکیل می‌دهند. بهزاد نبوی، مصطفی تاجزاده، عرب‌سرخی، محسن آرمین و برخی دیگر از چهره‌های حاضر در اولین کنگره این حزب، همان اعضای سابق سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی هستند که بعدها بازداشت نیز شدند. همین موضوع باعث شده تا برخی حزب جدید را حزب وارثان بهزاد نبوی و یاران او در سازمان مجاهدین انقلاب بدانند.
برخی از چهره‌های حاضر در اولین کنگره حزب راه ملت، همان اعضای سابق سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی هستند که بعدها بازداشت نیز شدند. همین موضوع باعث شده تا برخی حزب جدید را حزب وارثان بهزاد نبوی و یاران او در سازمان مجاهدین انقلاب بدانند
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی که در 16 فروردین 58 از به هم پیوستن هفت گروه اسلام‌گرا به هم شکل گرفت از احزاب قوی و پرطرفدار در ایران بود که منحل شد. به نظر می‌رسد اظهارات فاطمه قباد دانا، نماینده مردم تهران در مجلس در کنگره حزب جدیدالتاسیس راه ملت، اشاره‌ای به همین سازمان باشد. او در این مراسم گفته است: «متاسفانه در گذشته فعالیت احزاب قوی در کشور با مشکل مواجه شد. به آنها اجازه حضور و فعالیت در عرصه سیاسی و اجتماعی کشور را ندادیم که این باعث ضعف در جمهوریت نظام شده است، ما برای توانمند کردن افراد فعال و علاقه‌مند به فعالیت اجتماعی راه بسیار طولانی در پیش داریم.»
دست به دامن سلبریتی‌ها
رسانه‌ها روز گذشته از قول منابع موثق اعلام کردند، داریوش ارجمند، نرگس خاتون اسفندیاری، احمد انصاری، داوود باقری، مهدی حسین‌پور، هادی ذوالفقاری، علیرضا زارع، مصطفی سلیمی (شهردار منطقه دو تهران)، هادی زبده‌شیرکوهی(شهردار منطقه 16)، رحمانی(شهردار منطقه 18)، محمد مهدی شادکار، مریم شربت‌دار قدس(همسر فیض‌الله عرب‌سرخی)، مهرخ شهنازی، مسعود ضابطی، علی طالب‌لو، علیرضا طاهری، امین فروزنده، محسن لک، سید صدرا مرتضوی، نرگس مصطفوی، عباس معینی(از مدیران ارشد شهرداری) حسین معینی، زهرا گل معینی، مجید نیری، محمود هادی‌زاده، سیدجواد هاشمی، مجتبی هاشمی و علی وقفی اعضای شورای مرکزی این حزب هستند. احتمالا حضور داریوش ارجمند و سیدجواد هاشمی در این لیست و حضور حمید استیلی در مراسم برگزاری اولین کنگره حزب در راستای همان تز سعید حجاریان مبنی بر دست به دامان شدن سلبریتی‌ها برای موفقیت اصلاح‌طلبان باشد!
هرچند که حسین معینی، رئیس کمیته برگزاری نخستین کنگره حزب راه ملت این اسامی را تایید نکرد و گفت: «اسامی اعلام شده تاکنون رسمی و مورد تایید حزب نیست و تا تشکیل اولین جلسه شورای مرکزی بنده به‌عنوان رئیس کمیته برگزاری نخستین کنگره باید اسامی و سایر موارد را اعلام کنم.»
احتمالا حضور داریوش ارجمند و سیدجواد هاشمی در این لیست و حضور حمید استیلی در مراسم برگزاری اولین کنگره حزب در راستای همان تز سعید حجاریان مبنی بر دست به دامان شدن سلبریتی‌ها برای موفقیت اصلاح‌طلبان باشد!
فارغ از این تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌ها هنوز به طور مشخص معلوم نیست که این حزب جدید چه در سر دارد و برای نیل به آن چه راهی در پیش خواهد گرفت، اما به نظر می‌رسد چهره‌های شاخصی از اصلاح‌طلبان، برای گریز از تیر ناکامی که طیف اصلاح‌طلبان را نشانه گرفته است، این حزب را تشکیل داده‌اند تا با سمت و سویی تازه از دست‌اندازهایی که مقابل جریان اصلاح‌طلبی است بپرند و دیگر هم‌حزبی‌های خود را پشت سر بگذارند اما با جایگاه نه‌چندان مطلوبی که اصلاح‌طلبان در این سال‌های اخیر برای خود رقم زده‌اند، به نظر نمی‌رسد توسل آنها به تحزب راهکار چندان موثری برای کامیابی‌های سیاسی‌شان باشد.
دیدگاه تان را بنویسید