نماینده خبرگان اینترنت ملی را «واجب شرعی» خوانده است؛
جاماندگان در عصر VHS و کاپشن خلبانی!
محبوبه ولی
کاپشن خلبانی مد محبوب مردان جوان دهه 60 و 70 بود؛ بخشی از محبوبیتش مربوط به آن می‌شد که جاساز خوبی بود برای فیلم‌های VHS!
علی‌‌رغم این جاساز اما برای خیلی از این مردان جوان پیش آمده بود که دست کم یک بار بابت همان فیلم‌های ممنوعه گرفتار کمیته شده باشند. فیلم‌های ممنوعه هم عمدتا یا نمایش سینمای هالیوود و بالیوود بود یا فیلم فارسی و شوهای لس‌آنجلسی؛ مخصوصا شوهای نوروزی طرفدار زیادی داشتند که آن هم نتیجه تقابلی بود که آقایان در مصدر نشسته پس از انقلاب میان دو وجه از هویت فرهنگی و تاریخی جامعه شکل داده بودند.
انقلاب زمانی رخ داد که ویدئو تازه وارد ایران شده بود، به دست طبقه مرفه و درباری رسیده بود و هنوز فراگیر نشده بود. در فاصله دو سال اول انقلاب اما هزاران دستگاه ویدئو وارد کشور شد و ارزش‌های انقلابی از حجاب گرفته تا غرب‌ستیزی را با مخاطره مواجه کرد.
هول و هراس از ویدئو، مقامات دستگاه قضایی، نمایندگان مجلس و متولیان فرهنگ و ارشاد را بر آن داشت که سال 62 آن «مستطیل شیطانی» را ممنوع کنند تا مانع رسوخ شیطان به خانه‌ها شوند. سال‌ها بگیر و ببند بود و حتی شلاق بابت آن مستطیل و فیلم‌هایش.
**** از راپل تا صادرات رسانه ملی!
چند سال گذشت تا ماهواره آمد. حساسیت‌ها از روی ویدئو برداشته شد. دستگاه و فیلم‌های VHS از لای پتو و داخل کاپشن‌ها بیرون آمدند اما پدیده جدیدی به بازار آمده بود به نام ماهواره که به جای ویدئو زیر پتو رفت! بگیر و ببندها دوباره شروع شد؛ این بار بر سر ماهواره.
مصطفی میرسلیم، همان نماینده فعلی مجلس که مخالفت‌های سرسختانه اخیرش بر سر آزادسازی واردات خودرو موجب شده که بسیاری از او به عنوان پدرخوانده مافیای خودرو یاد کنند، در دهه 70 وزیر فرهنگ و ارشاد دولت هاشمی رفسنجانی بود. شهریور 73 پشت تریبون مجلس چهارم رفت و رواج ماهواره را «اشغال فرهنگی کشور» دانست و گفت که «حضور ماهواره‌ها در اختیار ما نیست و خانه به خانه صورت گرفته است و اگر تعیین تکلیف نکنیم متاسفانه اشغال فرهنگی توسعه خواهد یافت.»
آن «تعیین تکلیف» سال‌ها ادامه یافت و تا آن جایی پیش رفت که دو دهه بعد یعنی سال 93، پلیس «طرح ضربتی جمع‌آوری ماهواره‌ها» را اجرا کرد. در واقع آن زمان هم دستگاه‌های فرهنگی و تبلیغی عاجزانه کار را به قوه قهریه سپردند. اوضاع از دهه 60 هم بدتر شد. کماندوها با راپل می‌پریدند روی پنجره و بام خانه‌ها، با پوتین لگد می‌زدند به دیش‌های ماهواره و بعد همه چیز را از جا می‌کَندند و با خود می‌بُردند.
فرمانده انتظامی تهران بزرگ آن زمان سردار مرتضی طلایی بود که این روزها به همراه دختر و دامادش در جرگه بزرگ کانادانشینان است. با تیشرت و شلوارک به باشگاه مختلط کانادایی می‌رود و پس از یک شباب انقلابی، بازنشستگی آرامی را در «هوای آزاد» بلاد کفر می‌گذراند.
فرمانده نیروی انتظامی نیز اسماعیل احمدی‌مقدم بود که می‌گفت حرکات ژانگولری پلیس روی پنجره و پشت بام‌ها، استفاده از ماهواره را کاهش داده است. او درباره ورود نیروی انتظامی بدون حکم قضایی به منازل هم توضیح داده بود که اگر صاحبخانه به تذکرات بی‌توجهی نشان دهد یا در خانه نباشد، پلیس برای جمع‌آوری وسایل ماهواره‌ای از راپل و جرثقیل راه پله یا نردبان استفاده می‌کند!
اوضاع مضحکی شد. همزمان صدا و سیما را عریض و طویل‌تر کردند تا به گرد پای ماهواره‌ها برسد. جامعه اما راه خود را رفت و شبکه‌های ماهواره‌ای هم چنان جای پای خود را سفت کردند که حتی صدا و سیما هم این روزها به منبع صادرکننده مجری و گوینده به این شبکه‌ها تبدیل شده است.
**** خرج کردن از «شرع» برای هر امر مطبوع‌نظر
هر چه بود ماهواره هم آن دوران قلع و قمع را پشت سر گذاشت. حالا اما نوبت به اینترنت رسیده است. آیت‌الله عباس کعبی، نماینده خوزستان در مجلس خبرگان رهبری در جمع طلاب مدرسه امام حسین گفته است: «در جهاد سایبری باید فعال و توانمند شد تا بتوانیم شبکه ملی اطلاعات را هر چه سریعتر راه بیندازیم و این یک واجب شرعی است.»
جالب آنکه موضوع بحث جنابشان عبرت‌آموزی از حوادث تاریخ اسلام بوده است اما در فتوای وجوب شرعی برای اینترنت ملی، عبرت‌آموزی از نمونه‌های مشابه دهه‌های اخیر نشده است.
در سطح وزارت ارتباطات نیز که قاعدتا باید نگاه حرفه‌ای‌تر و تخصصی‌تری به موضوع اینترنت، فیلترینگ و جریان آزاد اطلاعات داشته باشد، اوضاع بدتر است. عیسی زارع‌پور، وزیر دولت از مردم خواسته که برای مهاجرت به پلتفرم‌های داخلی آماده شوند. معاونش نیز در واکنش به گلایه‌ها از آسیب دیدن کسب و کارها در پی قطعی یک‌ماهه اینترنت، فعالان این حوزه را نکوهش کرده که باید فکرش را می‌کردند که این پلتفرم‌ها بالاخره فیلتر می‌شوند و زودتر به سراغ پلتفرم‌های فشل داخلی می‌رفتند.
در واقع دولت در برابر عدم اقبال مردم به پلتفرم‌های داخلی قصد دارد از همان فرمولی استفاده کند که سال‌هاست در حوزه خودرو استفاده می‌شود؛ یعنی ممنوعیت از ورود نمونه خارجی برای فروش نمونه‌های ضعیف داخلی. غافل از آنکه حوزه فرهنگ و تکنولوژی در این فرمول نمی‌گنجد؛ شاهدش هم اخباری که از بانه می‌رسد!
***** دور زدن تحریم زودتر از تحریم
همزمان با الصاق «وجوب شرعی» به طرح اینترنت ملی و محدودیت سنگین وزارت ارتباطات برای دسترسی به اینترنت، دو روز پیش برخی رسانه‌ها از قاچاق تجهیزات استارلینک به ایران و فروش آن خبر دادند.
این خبر را تجارت‌نیوز به نقل از عضو سابق اتاق ایران و عراق اعلام کرده و گفته که تجهیزات استارلینک با قیمت 350 دلار از عراق به ایران قاچاق می‌شوند و با قیمت 60 میلیون تومان به فروش می‌رسد.
گزارش تجارت‌نیوز اضافه کرده که یک فروشنده بازار بانه در صفحه اینستاگرام خود در پاسخ به سوالات در این باره گفته که قیمت این تجهیزات به 30 میلیون تومان هم نمی‌رسد.
به نظر می‌رسد دور زدن تحریم دولتی اینترنت در ایران بسیار زودتر از اجرای رسمی آن شروع شده است و نکته مهم دیگر آنکه اینترنت یا همان «شبکه جهانی ارتباطی برای داده‌ها» نه VHS است که بتوان از درون کاپشن‌های خلبانی و پیچیده شده لای پتو پیدایش کرد، نه دیش و ابزار ماهواره است که روی بام و پنجره‌ها علم شود؛ شبکه‌ای نامرئی است که بسیار ساده‌تر از ویدئو و ماهواره راه خود را باز خواهد کرد و محدودیت‌های این چنینی در برابر آن، نه تنها منجر به ساماندهی وضعیت اینترنت در کشور نخواهد شد، بلکه تکرار اشتباهات گذشته در موارد مشابه است.
با ورود تجهیزات استارلینک به کشور یا هر امکان دیگری برای فائق آمدن بر فیلتر اینترنت در ایران، آن همه هزینه، جلسه و کشمکش در مجلس و دولت و نهادهای مصر بر اینترنت ملی از موضوعیت خواهد افتاد.
از این رو بنا به تجربه می‌توان پیش‌بینی کرد که طرح‌های ناپخته، غیرکارشناسی و لجوجانه درباره اینترنت به زودی مسئولان آن را معترف به خطای خود خواهد کرد؛ چراکه جامعه مسیر خود را می‌رود و سرعت تکنولوژی نیز بسیار بالاتر از دهه 60 و 70 است. از این رو باید گفت که به قول شعر معروف این روزها، آنها که کمر به اجرای این طرح‌ها بسته‌اند صرفا عِرض خود می‌برند و زحمت مردم می‌دارند!
///////////////////////////////////////////////////////////////////
سوتیتر: همزمان با الصاق «وجوب شرعی» به طرح اینترنت ملی و محدودیت سنگین وزارت ارتباطات برای دسترسی به اینترنت، دو روز پیش برخی رسانه‌ها از قاچاق تجهیزات استارلینک به ایران و فروش آن خبر دادند
سوتیتر: بنا به تجربه می‌توان پیش‌بینی کرد که طرح‌های ناپخته، غیرکارشناسی و لجوجانه درباره اینترنت به زودی مسئولان آن را معترف به خطای خود خواهد کرد؛ چراکه جامعه مسیر خود را می‌رود و سرعت تکنولوژی نیز بسیار بالاتر از دهه 60 و 70 است
دیدگاه تان را بنویسید