اجـازه بی‌اجازه

قرار نبود اجازه خاصه از رهبری، استثنایی برای مدیران بازنشسته شود. اصلا شورای نگهبان از مجلس خواست این بند از قانون را حذف کند تا صف طویلی از بازنشستگان پشت در دفتر رهبری برای گرفتن «اجازه خاصه» به راه نیافتد و اتفاقا مجلس هم این بخش از قانون را حذف کرد، اما ظاهرا پاک کردن آن از روی کاغذ، راهش را نبست بلکه اتفاقا مدیرانی چنان راه آن را باز کردند که تا کلاس درس خارج فقه مقام معظم رهبری هم رسید و منجر به تصمیمات تازه‌ای درباره این قانون شد.

محبوبه ولی، روزنامه نگار

قانون «منع به کارگیری بازنشستگان» ماه‌ها زیر چکش نمایندگان مجلس بود. بارها به شورای نگهبان رفت و آمد و استثنائاتش کم و زیاد شد تا اینکه اواخر شهریور به سرانجام رسید و روحانی آن را  ابلاغ کرد. 

از همان ابتدا استثنائات این قانون چالش‌برانگیزترین بحث آن بود. درنهایت نمایندگان با کاهش استثنائات، تنها جانبازان بالای 50 درصد، آزادگانی که سه سال و بیشتر اسیر بوده‌اند، نمایندگان مجلس، وزرا، روسای سه قوه، معاون رئیس‌جمهور، یک درصد از مجموع نیروهای شاغل رسمی وزارت اطلاعات، فرزندان شهدا و کسانی که اجازه خاصه از رهبری را داشته باشند از این قانون مستثنا کردند. شورای نگهبان مورد آخر را رد کرد و مجلس نیز در آخرین اصلاحیه «اجازه خاصه از رهبری» را از قانون حذف کرد. 

شیوه بی سر و صدای وزارت بهداشت برای ابقای مدیرانش

قانون به مرحله اجرا که رسید مشخص شد جدا کردن برخی مدیران از صندلی‌هایشان قانونی پیل‌افکن می‌خواهد! خداحافظی افشانی، شهردار پایتخت که بازنشسته بود، از حاشیه‌های پررنگ این قانون بود. مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال و بسیاری دیگر از مدیران نیز برای اینکه مشمول این قانون نشوند، مدت‌هاست که تیتر یک خبرها هستند.  از وزارت بهداشت اما سر و صدا و اعتراض چندانی بلند نبود تا اینکه هفته پیش خبر آمد محمدهادی ایازی، معاون اجتماعی وزارت بهداشت و سید علی صدرالسادات، معاون توسعه منابع و مدیریت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با حکم وزیر بهداشت ابقا شده‌اند. همزمان با خبر نامه‌ای منتشر شد حاکی از اینکه رهبری اجازه ابقای این افراد در سمت‌های خود را صادر کرده‌اند. به نظر می‌آمد وزیر بهداشت و مدیرانشان دور از هیاهوهای رسانه‌ای درباره این قانون، در کمال خونسردی و آرامش موضوع را به دفتر رهبری کشانده‌اند و در عافیت به مقصود خود نیز رسیده‌اند.   موضوع با واکنش و انتقادهایی مواجه شد که در پی آنها فردی مطلع در بیت رهبری به خبرگزاری فارس گفت: «صلاحیت بازنشستگانی که از رهبری اجازه ماندن گرفته‌اند موضوعیت ندارد چرا که رهبری برخی از این افراد را نمی‌شناسند، ضمن اینکه نه امکان بررسی صلاحیت این افراد در این زمان محدود وجود داشته و نه بنای چنین کاری بوده است و با اعتماد به تشخیص رییس دستگاه و پذیرفتن منطق درخواست او با این درخواست‌ها موافقت شده است؛ بنابراین وضعیت این افراد هیچ تفاوتی با دیگر مدیران ندارد و این اجازه به معنای تایید این افراد از سوی رهبری نیست.»

توصیه رهبری به بهارستان

به‌رغم این توضیح اما انتقادها ادامه پیدا کرد و ظاهرا خود را تا جلسه درس خارج فقه رهبری نیز رسانده‌اند. مقام معظم رهبری روز گذشته در ابتدای درس خارج فقه خود گفتند که «دیروز یکی از آقایان بعد از درس تشریف آوردند جلو و با اوقات تلخی تمام گفتند این بازنشسته‌هایی که طبق قانون باید برکنار بشوند، اینها را برمی‌گردانند و این را به پای شما می‌نویسند یعنی به پای من. این محبت است. این نشان دهنده‌ این است که این برادرمان نسبت به اینکه یک چیزی را به ما نسبت می‌دهند که ایشان نمی‌پسندد، ناراحت است. منتها اشکالش این بود که سر من داد می‌کشید. من هم به ایشان یک قدری تند گفتم آقا! چرا داد می‌کشید؟! به هر حال ما خواستیم از ایشان هم معذرت‌خواهی کنیم.»

 مهدی مقدسی، نماینده اراک: درصدد هستیم دامنه شمول این قانون را وسیع‌تر کنیم و تعداد افراد زیادتری شامل این قانون شوند. موارد استثنا با نظر رهبری محدودتر می‌شود تا نتوانند مجوز بازگشت به کار بگیرند؛ ازجمله در مورد سازمان صدا و سیما

بعد از شرح این ماجرا، رهبری به بازنشستگانی اشاره کردند که «مثلا 18 یا 20 سالگی استخدام شده، سی سال خدمت کرده و اکنون  مردی 48-50 ساله است، وقت کارش است و تجربه خوبی هم پیدا کرده، جایگزین هم ندارد اما مشمول این قانون شده است.»

ایشان ادامه دادند: «خوب حالا آن مسئول چه کار کند؟ می‌آیند از ما سوال می‌کنند، بنده اینهایی را که می‌آیند سوال می‌کنند که نمی‌شناسم، مگر بعضی معدودشان را. آنهایی را هم که نمی‌شناسیم، اگر به آن مدیر اعتماد داشته باشیم قبول می‌کنیم.» اظهارات رهبری باب اصلاح مجدد این قانون را باز کرده است، به ویژه که ایشان صراحتا فرمودند، اصل این قانون خوب است و حلقه مدیریتی بسته کشور را برای جوانان می‌شکند و باید هم اجرا بشود اما بهترش این است که نمایندگان مجلس قانون را طوری ترتیب دهند و اصلاح کند که دیگر از این اشکالات پیش نیاید و مجبور نشوند به اجازه رهبری متوسل شوند. 

دامنه شمول قانون  افزایش می‌یابد

حالا این قانون دوباره زیر چکش بهارستان می‌رود تا نقصی که تازه خود را نشان داده، برطرف شود. علی لاریجانی، رئیس مجلس روز گذشته ساعتی پس از انتشار بیانات رهبری به مرکز پژوهش‌های مجلس دستور داد تا طرحی را جهت اصلاح قانون مطابق با نظر مقام معظم رهبری تدوین و آماده کنند.  محمدجواد ابطحی، نماینده خمینی‌شهر که از طراحان این قانون بوده نیز به تسنیم گفته است: «تعداد مدیرانی که می‌بایست از تجربیات‌شان پس از بازنشستگی استفاده شود و مشمول قانون منع بکارگیری بازنشستگان نیز می‌شوند، قریب 20 تن هستند.»

 روایت رهبری از انتقاد یک طلبه: دیروز یکی از آقایان بعد از درس تشریف آوردند جلو و با اوقات تلخی تمام گفتند این بازنشسته‌هایی که طبق قانون باید برکنار بشوند، اینها را برمی‌گردانند و این را به پای شما می‌نویسند؛ یعنی به پای من

درباره جزئیات طرح دوفوریتی اصلاح قانون منع به کارگیری بازنشستگان، مهدی مقدسی نماینده اراک، با اشاره به دیدگاه رهبری مبنی بر اینکه راه برای مدیران جوان بیشتر باز شود، به گفته است: «در این طرح دو فوریتی در صدد هستیم دامنه شمول این قانون را وسیع‌تر کنیم و تعداد افراد زیادتری شامل این قانون شوند.»

به گفته او درباره افرادی که در شرف بازنشستگی قرار دارند، سوابق‌شان پر شده و سن‌شان بالاست ولی سوابق‌شان را به صندوق‌های بیمه نبرده‌اند پیش‌بینی‌هایی خواهد شد و همچنین موارد استثنا با نظر رهبری محدودتر می‌شود تا نتوانند مجوز بازگشت به کار بگیرند؛ از جمله در مورد سازمان صدا و سیما. 

مقدسی درباره افرادی با سن کم یا آنهایی که زودتر از موعد بازنشسته شده‌اند و رهبری نیز به آنان اشاره فرمودند، گفت: این افراد را که تعدادشان بسیار کم است می‌شود از این قانون مستثنی کرد.  این طرح دوفوریتی ظاهرا بعد از تعطیلات هفته آینده مجلس شورای اسلامی مطرح و پیگیری خواهد شد. در طول دو ماه و نیم گذشته تعداد زیادی از مدیران با این قانون از سمت خود کنار رفته‌اند؛ از استاندار و سفیر گرفته تا شهیندخت مولاوردی 53 ساله، دستیار ویژه رئیس جمهوری در امور حقوق شهروندی و بسیاری انتقاد کردند که این قانون نیروهای ارزشمندی را از دولت جدا کرده است.  حال باید دید با اصلاح این قانون چه کسانی از دایره شمول آن خارج می‌شوند و چه کسانی مشمولان تازه آن خواهند بود و آیا اصلاحات جدید مجلس خواهد توانست ابهامات و اشکالات این قانون را که در مدت دوماهه اجرای آن مورد نقدهای بسیار قرار گرفته است رفع کند.