خروجی سفر وزرای خارجه ایران و چند کشور منطقه به چین چه خواهد بود؟
نقش‌آفرینی پکن در خلیج فارس
اعظم ویسمه
سفر وزرای خارجه چند کشور منطقه به چین در هفته جاری در کنار سفر امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه ایران توجه‌ها را به سمت مذاکرات وین و نقش چین در این گفت‌و‌گوها جلب کرده است. روز جمعه وزیر امور خارجه ایران در حالی راهی پکن می‌شود که وزرای خارجه عربستان سعودی، کویت، عمان و بحرین به همراه نایف بن فلاح الحجره، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در اولین سفر مشترک خود به چین، برای سفری پنج روزه وارد این کشور شده‌اند. پیش از این سفر، وزیر امور خارجه ایران با وزرای خارجه کشورهای عمان و یمن دیدار داشته است. وزارت امور خارجه چین اعلام کرده است، وزرای امور خارجه کشورهای حاشیه خلیج فارس، ایران و ترکیه قرار است این هفته به طور جداگانه برای مذاکرات رسمی به چین سفر کنند؛ هنوز مشخص نیست در این نشست‌ها آیا برنامه‌ای برای نشست مشترک عربستان و وزرای خارجه سایر کشورهای منطقه با وزیر امور خارجه ایران تدارک دیده شده یا خیر؟ اما خبرگزاری رویترز گزارش داده طبق اعلام وزرات امور خارجه چین، وزرای امور خارجه عربستان سعودی، کویت، عمان، بحرین و دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس قرار است از دوشنبه تا جمعه به چین سفر کنند. وزیر امور خارجه ترکیه نیز طبق برنامه روز چهارشنبه[۲۲ دی] و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران روز جمعه[۲۴ دی] عازم چین می‌شوند.
توسعه روابط با کشورهای عربی
از زمان روی کارآمدن شی جین پینگ در چین، توسعه روابط پکن با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در دستور کار قرار گرفته و رئیس‌جمهوری چین اعلام کرد که می‌خواهد حجم تجارت با این منطقه را تا سال ۲۰۲۳ بیش از دو برابر کند. روزنامه چینی گلوبال تایمز گفته است که در این مذاکرات پنج روزه توافق‌های مهمی درباره توافق‌نامه تجارت آزاد چین و شورای همکاری خلیج فارس حاصل خواهد شد. اقتصاد چین به شدت به واردات نفت و گاز کشورهای عرب حوزه خلیج فارس وابسته است، اما همزمان مناسبات نزدیکی با تهران در حوزه مذاکرات هسته‌ای ایران دارد. به نوشته رویترز بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه چین، وانگ یی، وزیر امور خارجه این کشور دوشنبه و سه‌شنبه این هفته با همتایان سعودی و بحرینی‌اش دیدار کرده بود که درباره مسائل مربوط به مذاکرات وین تبادل‌نظر کردند. کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی اگرچه عضو توافق هسته‌ای نیستند، درباره بلندپروازی‌های هسته‌ای ایران، برنامه موشکی آن و نیروهای نیابتی‌اش در منطقه ابراز نگرانی کرده‌اند.
در ایران اما سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص سفر امیرعبداللهیان به چین و محورهای آن گفته است: در این سفر موضوعات مختلفی مورد گفت‌وگوی مقامات دو کشور قرار خواهد گرفت که نقشه راه ۲۵ ساله نیز یکی از این موضوعات است. مجریان این نقشه راه از وزارتخانه‌ها و بخش‌های مختلف هستند و روند پیگیری و بخش‌های مختلف آن در دست پیگیری است.
اقتصاد چین به شدت به واردات نفت و گاز کشورهای عرب حوزه خلیج فارس وابسته است، اما همزمان مناسبات نزدیکی با تهران در حوزه مذاکرات هسته‌ای ایران دارد
همچنین محمد کشاورززاده، سفیر کشورمان در چین در توییتی در این باره نوشت: وزرای خارجه ایران و چین طی سالیان گذشته متناوبا با هم دیدار داشتند در ابتدای سال جاری وانگ یی در سفر به ایران برنامه جامع همکاری‌های ۲۵ ساله را امضا کرد و در سفر هفته جاری دکتر امیرعبداللهیان به چین موضوعات متنوعی مورد مذاکره قرار خواهد گرفت که در شرایط فعلی اهمیت زیادی دارد.
آغاز نشانه‌های مثبت در مذاکرات وین
موضوع مذاکرات چین اما از آنجا اهمیت می‌یابد که بر اساس اخبار و گزارش‌های رسیده از وین روند به سمت توافق در جریان است. به گزارش روزاروز دو خبر مهم روز گذشته درباره روابط ایران و غرب منتشر شد که احتمالا نشانه‌هایی از نزدیک‌شدن مذاکرات ایران و ۴+۱ بر سر احیای برجام و توافق است. وزارت خارجه کره جنوبی اعلام کرده دولت آمریکا به کره‌جنوبی اجازه داده تا حکم مرکز بین‌المللی حل‌وفصل اختلافات سرمایه‌گذاری را اجرا و مبلغی را به عنوان جبران خسارت شرکت ایرانی، دیانی پرداخت کند.بنابر این گزارش وزارت خزانه‌داری آمریکا با مجوز ویژه‌ای به دولت کره جنوبی اجازه داده خسارت سرمایه‌گذار ایرانی را برای خرید ناموفق شرکت دووالکترونیک پرداخت کند.
وزارت خارجه کره جنوبی تاکید کرد مجوز صادر شده فقط در این مورد است و به کره اجازه می‌دهد از سیستم مالی آمریکا برای پرداخت این پول بهره گیرد. کره‌جنوبی بزرگ‌ترین بدهکار ایران است و بابت تحریم‌ها نتوانسته بدهی ایران را پرداخت کند و سفر معاون وزیر خارجه این کشور به وین، محل مذاکرات احیای برجام، نشانه‌ای از نزدیک‌شدن مذاکرات به نتیجه تلقی شده است. مرکز بین‌المللی حل و فصل اختلافات سرمایه‌گذاری، چهار سال پیش دولت کره‌جنوبی را به پرداخت 73۶۳میلیون دلار به گروه دیانی محکوم کرده بود اما دولت کره جنوبی بابت تحریم‌ها این پول را پرداخت نکرده بود .از سوی دیگر شورای فرهنگی بریتانیا روز گذشته در بیانیه‌ای از بازگشت ارس امیری به انگلیس خبر داد.این شورا نوشته ما بسیار خرسندیم که تأیید کنیم ارس امیری، کارمند شورای بریتانیا و شهروند ایران، ازسوی دادگاه عالی در ایران از همه اتهامات تبرئه شده و به بریتانیا بازگشته است. ارس امیری لاریجانی، دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه هنر در دانشگاه کینگستون بریتانیا است که به دلیل همکاری با شورای فرهنگی بریتانیا، شهریور پارسال بازداشت و بعدها به جرم جاسوسی به ۱۰سال زندان محکوم شد.
چین پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، تبدیل به رگ حیاتی اقتصاد ایران شد .از سوی حدود ۲۰ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در بانک‌های چینی قرار دارد
نهایی کردن سند همکاری 25 ساله ایران و چین
ازسوی دیگر اما نکته مهم در سفر امیرعبداللهیان نهایی کردن سند همکاری25 ساله ایران و چین عنوان شده است. در گزارش خبرگزاری رویترز درباره سفر وزرای امور خارجه منطقه به چین آمده است، وانگ وانبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز سه‌شنبه در یک کنفرانس خبری گفت: چین و ایران در حمایت از یکدیگر در زمینه مسائل راهبردی مصمم هستند.
براساس برخی گزارش‌ها حجم این قرارداد حدود ۴۰۰ میلیارد دلار است. گزارش‌های متعددی که در این زمینه منتشر شده همگی بر همکاری و سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت‌های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت اشاره دارند .چین پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، تبدیل به رگ حیاتی اقتصاد ایران شد .از سوی دیگر به گزارش فرارو حدود ۲۰ میلیارد دلار از دارایی ایران در بانک‌های چینی قرار دارد که بعید است به ایران دلار بدهند، چرا که بر اساس توافق ۲۵ ساله ایران و چین، ایران در واقع به چین بدهکار خواهد شد و چینی‌ها هم بخشی از طلب‌شان را همین حالا وصول می‌کنند !از سوی دیگر بسیاری از ناظران و کارشناسان آمریکایی معتقدند ایجاد فشار بیشتر بر ایران در قالب گزینه بی در صورت شکست مذاکرات احیای برجام در وین، بدون همکاری دولت چین و اقناع پکن به نخریدن نفت ایران، امکان‌پذیر نیست. تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده علیه ایران نتوانسته است اهرم چانه‌زنی کافی بر سر میز مذاکره ایجاد کند و دلیل این مساله تا حدودی به دلیل امتناع چین از توقف واردات نفت ایران به عنوان شاهرگ حیاتی اقتصاد ایران است. از هر طرف که به موضوع نگاه شود سرنوشت ایران با توافق یا عدم توافق به چین گره خورده است و چین جایگاه مهمی در مذاکرات وین دارد. به همین دلیل سفر وزیر امور خارجه ایران به پکن همزمان با سفر وزرای خارجه کشورهای منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است و باید منتظر اخبار آن ماند.
دیدگاه تان را بنویسید