پری شاکرین

«اکنون که دو ماه از استقرار دولت سیزدهم گذشته، نگاهی به انتصابات صورت گرفته در این دولت نشان می‌دهد برخلاف شعار انتخاباتی و وعده بعد از انتخابات آقای رئیسی، از شایسته‌سالاری خبری نیست و گروه‌سالاری و فامیل‌سالاری جای آن را گرفته است.»

اینها جملات مسیح مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی است که در سرمقاله روز سه شنبه این روزنامه نوشته و هم چون بسیاری دیگر از فعالان سیاسی و رسانه‌ای از روند انتصابات دولت سیزدهم طی این بیش از 80 روز انتقاد کرده است.

روندی که براساس نوشته مهاجری «به چهار گروه جبهه پایداری، احمدی‌نژادی‌ها، سپاه پاسداران و حلقه خاص دانشگاه امام صادق» محدود شده است.همین روند هم بوده که طی این مدت سوالات و انتقادات زیادی را وارد کرده و البته تنها محدود به دولت و دستگاه‌های تابع نبوده بلکه دامان شهرداری و نزدیکان فکری رئیس دولت سیزدهم را هم گرفته است.

داستان اما از زمان معرفی وزرای پیشنهادی دولت کلید خورد همان زمان که به باور بسیاری وزیران پیشنهادی نه تنها ضعیف بوده بلکه حتی تخصص لازم را نداشتند و برهمین اساس حتی صدای خود اصولگرایان هم درآمد و به عنوان مثال احمد توکلی، فعال سیاسی و نماینده ادوار گذشته مجلس گفت: «در مجموع تجربه کابینه اندک است و از سوی دیگر اعضای مختلف کابینه نیز با هم همسویی ندارند. یعنی این چهره‌ها قادر نیستند همدیگر را کامل کنند...این تنوع در دیدگاه‌ها ممکن است در ادامه باعث عدم توزان و تعادل کابینه شود.»

و این تنها انتقاد مطرح شده نبود که معرفی جمعی از آن‌ها از استان خراسان از یک سو و نبودن وزیر زن و اهل سنت درمیان آن‌ها از سوی دیگر از مواردی بود که مورد انتقاد قرارگرفت.

امام صادقی‌ها؛ از پل مدیریت تا میز مدیریت

مسئله‌ای دیگر که در انتصابات دولت خودنمایی می‌کرد، انتصاب دانش‌آموختگان دانشگاه امام صادق در مناصب مختلف به ویژه سمت‌های اقتصادی بود. افرادی هم چون حجت عبدالملکی، وزیر کار، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد؛ علی باقر کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه؛ داوود منظور، رئیس سازمان امور مالیاتی؛ محمد حسینی، معاون رئیس جمهور در امور مجلس؛ میثم لطیفی، رئیس سازمان اداری و امور استخدامی کشور، مجید عشقی، رئیس سازمان بورس؛ وحید یامین پور، معاون وزیر ورزش؛ غلامحسن اسماعیلی، رئیس دفتر رئیس جمهور؛ علی صالح‌آبادی، رئیس‌ ‎ کل بانک مرکزی و...از دانش‌آموختگان دانشگاه تاسیس شده از سوی مهدوی کنی هستند که در دولت سیزدهم مقیم شده‌اند.

اقامتی که بر اساس طعنه بسیاری دولت را به شاخه‌ای از دانشگاه امام صادق تبدیل کرده است.

استانداران نظامی

بعد از رای اعتماد مجلسیان به کابینه رئیسی و جا ماندن وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش از قافله احمد وحیدی، وزیرکشور فعلی و وزیر اسبق دفاع؛ معرفی استانداران و فرمانداران به رئیس‌جمهوری برای کسب رأی از هیات دولت را آغاز کرد و او که از هر چیز سابقه نظامی‌اش برجسته‌تر است، افرادی را برای استانداری پیشنهاد داد که سابقه نظامی آنها بیشتر باشد. رزومه استانداران نیز موید همین نکته بود؛ مثلا فرماندهی در عملیات‌های والفجر ۴، نصر ۵، کربلای ۱۰ و بعد از قبول قطعنامه ۵۹۸ و پایان دفاع مقدس، ریاست ستاد تیپ ۴۸ فتح و لشکر استقراری سردشت، فرماندهی سپاه پیرانشهر، سلماس، خوی، معاونت هماهنگ‌کننده منطقه بسیج استان آذربایجان‌غربی، فرماندهی لشکر عملیاتی ۳ حمزه سیدالشهدا، جانشین فرماندهی سپاه شهدا و فرمانده سپاه شهدای آذربایجان غربی از جمله سوابق استاندار جدید آذربایجان‌شرقی است.

در کنار این مسئله انتخاب برخی نمایندگان مجلس فعلی برای استانداری هم مسئله‌ساز شد و این گونه بود که انتقادات بار دیگر بالا گرفت و کار به آن جا رسید که روز گذشته محمدباقر خرمشاد، معاون سیاسی وزارت کشور ناچار به پاسخگویی شد و گفت که: «وزارت کشور تلاش کرد که کمتر از انگشتان یکدست، استانداران از میان نظامیان باشند. تقریباً در همه فهرست ارسالی از سوی گروه‌های مرجع سیاسی، حداقل یک نظامی برای احراز  پست استانداری معرفی‌شده بود چرا که وزیر کشور خود سابقه نظامی دارد.»

حسینی، معاون پارلمانی رئیسی در پاسخ به انتقادهای مطرح شده به روند انتصابات گفته است: «آقای رئیسی به هیچ وجه حزبی و گروهی نیست و گاهی با افرادی کار می‌کند که شاید یک بار هم آنها را ندیده یا آشنایی قبلی با آنها نداشته است؛ ولی با توجه به شایستگی‌هایی که این افراد دارند، از آنها استفاده می‌شود.»

اقوام و فامیل‌ها

اما ماجرای انتصابات گویا تمامی ندارد که کار به اقوام و آشنایان هم کشید و انتقادات در این حوزه هم بالا گرفت و این گونه بود که مسیح مهاجری در بخش دیگر یادداشت انتقادامیزش نوشت: «اینها به انتصابات هیأت دولت، معاونین وزرا، استانداران و مدیران ارشد مربوط است. در مراحل بعدی، بستگان و سایر اعضای خانواده‌های همان کسانی که در آن دایره خاص هستند به مسئولیت‌ها می‌رسند و با توصیه بعضی نمایندگان مجلس استخدام می‌شوند.»

دامنه این نوع انتصابات حتی به شهرداری تهران هم کشیده شد و زاکانی که خود زمانی در نطق انتخاباتی‌اش از عدم استفاده از اقوام و آشنایان سخن می‌گفت در کوزه افتاد و خبر آمد که دامادش را به شهرداری تهران برده است و این گونه شد که به ناچار توییتی زد و نوشت: «جهت پاسخگویی خدمت عزیزان: آقای مهندس حیدری هیچ رابطه استخدامی با شهرداری و دریافتی از آن نخواهد داشت و صرفا از تجربه و دانش علمی ایشان در حوزه هوشمندسازی تهران استفاده خواهم‌ کرد. این امر غیرقانونی نبوده و این حکم صرفا برای اشراف و نظارت دقیق بنده از طریق ایشان در این پروژه مهم صادر شده ‌است.»

قصه ادامه‌دار

این روند اما به نظر تازه شروع شده است و داستانی است که بر سر بازار هر دولتی بوده است و حال دولت سیزدهم که رئیس و هوادارانش در ایام انتخابات از قبح آن سخن می‌گفتند به زیور آن خود را آراسته‌اند و چنین است که جواد امام، فعال اصلاح‌طلب هم در رابطه با کیفیت پایین برخی انتصابات که حتی موجب اعتراض جریان نزدیک به دولت و حامیان رئیس‌جمهور منتخب شده در این باره به ایلنا گفته است: «متاسفانه به دولت به عنوان یک غنیمت نگاه می‌شود و آن چیزی که گمشده کشور است، منافع ملی است.حجم تغییراتی که اکنون در حال رقم خوردن است، دارد از حجم تغییر و تحولات بعد از انقلاب اسلامی هم بیشتر می‌شود.»

 روند انتصابات در 80 روزی که از شروع به کار ابراهیم رئیسی  می‌گذرد، سوالات و انتقادات زیادی را وارد کرده و البته تنها محدود به دولت و دستگاه‌های تابع نبوده بلکه دامان شهرداری و نزدیکان فکری رئیس دولت سیزدهم را هم گرفته است

وی افزوده است: «هزینه این رفتارها غیرقابل‌جبران است، پس از گذشت ۴ دهه در این کشور ما شاهد دعوای تخصص و تعهد هستیم. من فکر می‌کنم کار آنهایی که خود ادعای تعهد دارند و بدون تخصص حاضر هستند در مناصبی قرار گیرند که براساس علم و تکنولوژی روز واجد شرایط آن نیستند، چیزی جز خیانت نیست و جز هزینه برای مردم و کشور ارمغان دیگری ندارد.»

اما دربرابر این انتقادات دولت هم ساکت ننشسته است و حسینی، معاون پارلمانی رئیسی نظر دیگری دارد و گفته است: «آقای رئیسی به هیچ وجه حزبی و گروهی نیست و اگر احساس می‌شود برخی انتصاب‌ها به کندی صورت می‌گیرد به خاطر این است که حزبی و گروهی عمل نمی‌شود و دولت تک تک افراد را بررسی می‌کند و گاهی می‌بینیم آقای رئیسی با افرادی کار می‌کند که در گذشته شاید یک بار هم آنها را ندیده یا آشنایی قبلی با آنها نداشته است ولی با توجه به شایستگی‌هایی که این افراد دارند از آنها استفاده می‌شود. آنچه در دولت صورت گرفته بر اساس شایسته‌سالاری بوده و سعی شده نیروهای توانمندتر به کار گرفته شوند.»

با همه این‌ها اما این روند مورد انتقاد فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و حتی اصولگرا بوده است و این دست پاسخ‌ها نتوانسته گره از کار دولت سیزدهم  بگشاید؛ مگر این که رئیس دولت در حجم باقی مانده انتصابات خود دقت کند و از تمامی نیروهای مفید و لازم برای کشور فارغ از جناح و گروهشان بهره بگیرد شاید این اقدام بتواند پاسخی باشد به انتقادات مطرح شده؛ هم چون نقد آقای مهاجری که در سرمقاله روز گذشته روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: «بی‌پرده و فاش باید بگوییم که ما از مرام و روش امثال شهید بهشتی بشدت فاصله گرفته‌ایم، آن هم در تمام زمینه‌ها ازجمله در انتصابات که متأسفانه بسیار شدیدتر از سایر موارد است»