محبوبه ولی

پس لرزه‌های فایل صوتی محرمانه‌ای که حاوی گفت‌وگوی سعید لیلاز با محمدجواد ظریف است، به آمریکا هم رسیده و دامن جان کری را هم گرفته است. پیش از این دونالد ترامپ جان کری، وزیر خارجه دولت باراک اوباما را متهم به نقض قانون لوگان در آمریکا کرده بود.

کری یکی از تاثیرگذارترین عوامل شکل‌گیری برجام بود. همان زمان که برجام در حال تولد بود، فیلم قدم زدن‌های او و ظریف در خیابان‌های ژنو سر و صدای زیادی به پا کرد و در ایران دلواپسان هیاهوی بسیار بابت آن به راه انداختند.

چند سال بعد وقتی دولت بایدن و به تبع آن کری کنار رفتند و دولت جمهوریخواه روی کار آمد، دونالد ترامپ توئیت کرد که «جان کری، وزیر پیشین امور خارجه آمریکا و سناتور کریس مورفی با احترام به ایران قانون لوگان را نقض کرده‌اند.»

او بارها کری را متهم کرد که با دادن مشورت‌ها و توصیه‌ها به ایرانی‌ها، منافع ملی ایالات متحده را به مخاطره انداخته و حتی زمانی که دیگر مسئولیتی در دولت ندارد، کماکان به ارتباط با ایرانی‌ها ادامه می‌دهد و به همین دلیل بر اساس قانون لوگان، مجرم است.

ترامپ یک بار هم در سخنرانی‌اش در کاخ سفید گفته بود که دوست دارد ایرانی‌ها با او تماس بگیرند، اما جان کری با آنها ملاقات می‌کند و به آنها می‌گوید که با من تماس نگیرند تا یک دولت دموکرات در آمریکا روی کار بیاید.

خشم محافظه‌کاران

جان کری در تمام طول مدت ریاست جمهوری ترامپ، همه این اتهامات را رد می‌کرد حالا اما فایل صوتی محرمانه ظریف، کار تکذیب را برای او سخت و او را ظرف 48 ساعت گذشته تحت‌فشارهای سنگین سناتورها و جمهوری‌خواهان قرار داده است.

در بخشی از فایل صوتی مذکور، ظریف ضمن اینکه از بخش نظامی و امنیتی نظام انتقاد می‌کرد که وزارت خارجه را در جریان امور امنیتی و تصمیمات خود قرار نمی‌داده‌اند، می‌گوید: «کری باید به من بگوید که اسرائیل ۲۰۰ بار به شما در سوریه حمله کرده است؟» لیلاز از او می‌پرسد: «شما در جریان نبودید؟» ظریف با صراحت می‌گوید: «خیر، خیر.» در جای دیگری از این گفت‌وگو ظریف با اشاره به استفاده نیروی قدس سپاه از هواپیماهای مسافربری ایران‌ایر، می‌گوید از طریق جان کری متوجه شده که تعداد سفرهای هواپیمایی ایران ایر به سوریه بعد از برجام چند برابر شده است.

این اظهارات حالا همانطور که در ایران ولوله به راه انداخته، در ایالات متحده نیز جنجالی شده است. روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» دیروز نوشت که «اظهارات وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره اطلاع‌رسانی جان کری در خصوص حملات اسرائیل به منافع ایران در سوریه موجی از خشم را در میان محافظه‌کاران آمریکایی برانگیخت.»

اتهام جاسوسی برای ایران

این خشم به طور پیوسته و مستمر از زبان مقامات متعدد آمریکایی در حال بروز است. دن سالیوان، سناتور جمهوریخواه ایالت آلاسکا و مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری جرج دبلیو بوش در میان سناتورها، کری را متهم به خیانت کرد و گفت بسیار حیرت‌زده است از اینکه جان‌کری «اسرار یکی از مهم‌ترین و پایدارترین متحدان ما در منطقه را برای یکی از دشمنان اثبات شده و بزرگ‌ترین کشور حامی تروریسم فاش کرده است.»

مایک گلاهر، دیگر نماینده جمهوری‌خواه ایالت «ویسکانسین» با انتقاد از کری گفته برای او غیرقابل درک است که یک دیپلمات آمریکایی چگونه توانسته اطلاعاتی را که به ضرر یکی از مهمترین متحدان آمریکا بوده در اختیار مهمترین دولت حامی تروریسم! در جهان بگذارد.

روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» دیروز نوشت که «اظهارات وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره اطلاع‌رسانی جان کری درخصوص حملات اسرائیل به منافع ایران در سوریه موجی از خشم را در میان محافظه‌کاران آمریکایی برانگیخت»

نیکی هیلی، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، با «زننده» توصیف کردن اظهارات ظریف، «جان کری» را به «جاسوسی برای ایران» متهم کرد. تد کروز، سناتور تگزاس هم رفتار او را «بی‌مبالاتی فاجعه‌بار و بی‌اعتبارکننده» خواند.

درخواست‌ها برای استعفا یا برکناری کری

میچ مک کانل، رئیس اقلیت جمهوری‌خواه سنا هم همراه با بسیاری دیگر از نمایندگان خواستار استعفا یا برکناری کری شدند. او در سنا گفت: «حرف‌های آقای ظریف نشان می‌دهد که چرا آمریکا نباید تحریم‌هایش علیه ایران را کنار بگذارد.»

او ادامه داد: من امروز در صحن سنا بلند شده‌ام تا خواستار استعفای جان کری از تیم امنیت ملی دولت بایدن شوم. من در تمام مدت کارم در سنا هیچ وقت خواستار استعفای هیچ‌کس نشده‌ام، اما سابقه جان کری در کار فعالیت علیه امنیت ملی آمریکا ورای تحمل است و باید برود.»

واکنش کری و دولت بایدن

دولت بایدن اما نظر دیگری دارد. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پریشب در یک کنفرانس مطبوعاتی در واکنش به آنچه در این باره رخ داده، گفت: «ما درباره فایل صوتی که طی چند روز گذشته از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران افشا شده است، اظهارنظری نمی‌کنیم. چراکه نمی‌توانیم اعتبار و درستی آن را تایید کنیم.» او همچنین درباره اطلاعی که به گفته ظریف، کری درباره 200 حمله اسرائیل به مواضع ایران در سوریه داده بوده، اظهار کرد: «آیا می‌توانید بگویید صحبت‌های مطرح شده در مورد کری در مورد عملیات‌هایی بود که قرار نبود مطرح شوند؟ اگر به عقب برگردید و گزارش‌های مطبوعاتی مربوط به آن زمان را نگاه کنید، این مسئله قطعا مخفی نبوده و دولت‌هایی که در این امر مشارکت داشته‌اند در این خصوص علنا صحبت می‌کردند.» آنچه پرایس گفته همان است که کری نیز با استناد به همان از خود دفاع کرده است. کری در واکنش به این هیاهوی تازه و حمله‌ سناتورها برای استعفایش، اظهارات ظریف را رد کرد و در توئیتی نوشت: «هرگز چنین چیزی رخ نداده است؛ نه در زمانی که وزیر خارجه بودم و نه بعد از آن.»

نیکی هیلی، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، با «زننده» توصیف کردن اظهارات ظریف، «جان کری» را به «جاسوسی برای ایران» متهم کرد

او همچنین در توئیت خود مقاله‌ای از خبرگزاری رویترز منتشر کرد که طی آن یک مقام اسرائیلی در سال ۲۰۱۸ از تعداد ۲۰۰ حمله هوایی به مواضع نیروهای تحت حمایت ایران در سوریه خبر داده بود. نکته‌ای که تلویحا نشان می‌دهد اطلاعات اخیر چیز تازه یا پنهانی نبوده است که وی بخواهد آن را به همتای ایرانی خود برساند، هرچند در نوار صوتی درز کرده، ظریف مشخص نمی‌کند که گفتگوی فوق با جان کری دقیقا در چه زمانی صورت گرفته است.

فرصتی برای پمپئو

این توضیحات اما مانع تداوم فشار جمهوریخواهان نشده و به نظر می‌رسد انتشار این فایل صوتی محرمانه، فرصت خوبی برای استناد و انتقام تندروهای آمریکا از دولت بایدن شده است؛ آنچنانکه مایک پمپئو، وزیر خارجه دونالد ترامپ نیز در واکنش به آن دیروز در توئیتر خود نوشت: «کشتن (شهید) سلیمانی توسط دولت ما تأثیر گسترده‌ای بر ایران و خاورمیانه داشته است. اگر حرف مرا قبول ندارید از ظریف بپرسید. جو بایدن هنوز فکر می‌کند کار ما اشتباه بوده است.»